گوشت و برنج «نجومی» می‌شوند؟/برنج نیم‌دلاری، 30 هزار تومان گران‌تر!
درباره چرایی افزایش دوباره قیمت گوشت، آقای «عالی»، مدیرعامل اتحادیه دامداران می‌گوید: «عرضه گوشت با نرخ‌های کنونی در بازار ناشی از دلال بازی است؛ چرا‌که به رغم هزینه‌های بالای تولید، دامدار با ضرر عرضه می‌کند». او خبر ترسناک دیگری می‌دهد و می‌گوید: «با توجه به آنکه قیمت دام و گوشت تابع هزینه‌های تولید است، از این‌رو با استمرار افزایش روزمره قیمت نهاده‌های دامی احتمال نوسان قیمت گوشت در بازار شب عید دور از انتظار نیست»
«مردم توانایی خرید گوشت بالای ۱۵۰ هزار تومان را ندارند»؛ این جمله را منصور پویان، رئیس شورای تأمین دام کشور گفته است که واکنش‌هایی هم به همراه داشته و گروهی با طعنه نوشتند که انگار مردم توانایی خرید گوشت 150 هزار تومانی را دارند اما اگر بالاتر برود دیگر نه. این البته دومین خبر درباره افزایش خوراک مردم در چند روز گذشته است و در اوایل همین هفته اخباری مبنی بر افزایش چشمگیر قیمت برنج نیز روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت. با نزدیک‌شدن شب عید این قیمت‌های «نجومی» تن مردم را می‌لرزاند. قیمت یک کیلو برنج تا مرز صد‌هزار تومان هم رفته است؛ یعنی مردم برای خرید یک کیسه برنج 10کیلویی باید یک‌میلیون تومان بپردازند. با این اوضاع، کم‌کم کار به خرید چکی و اقساطی گوشت و برنج می‌رسد. اکنون در بازار گوشت شایعاتی هست که قیمت بالاتر هم می‌رود و برخی پیش‌بینی کرده‌اند به 300 هزار تومان نیز برسد. اما پویان جای دیگری به خبرگزاری ایرنا درباره برخی ادعاها در فضای مجازی و رسانه‌ها مبنی بر قیمت ۳۰۰ هزار‌تومانی گوشت قرمز می‌گوید: «بازار با مازاد دام سبک و سنگین مواجه است، بنابراین هیچ افزایش قیمتی در گوشت قرمز منطقی نیست». خبرگزاری رسمی دولت می‌گوید قیمت هر کیلوگرم لاشه گوشت گوساله و گوسفندی بین صد تا ۱۵۰ هزارتومان و تفکیکی بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است. اما ارقام دیگری هم وجود دارد که بالاتر از این میزان است و با یک بررسی میدانی ساده قابل احصا‌ست. درباره چرایی افزایش دوباره قیمت گوشت، آقای «عالی»، مدیرعامل اتحادیه دامداران می‌گوید: «عرضه گوشت با نرخ‌های کنونی در بازار ناشی از دلال بازی است؛ چرا‌که به رغم هزینه‌های بالای تولید، دامدار با ضرر عرضه می‌کند». او خبر ترسناک دیگری می‌دهد و می‌گوید: «با توجه به آنکه قیمت دام و گوشت تابع هزینه‌های تولید است، از این‌رو با استمرار افزایش روزمره قیمت نهاده‌های دامی احتمال نوسان قیمت گوشت در بازار شب عید دور از انتظار نیست». قیمت بالاتر از این برای یک کیلو گوشت تعداد بسیار بیشتری از مردم را مجبور به خداحافظی با گوشت قرمز می‌کند؛ مسئله‌ای که همین امروز هم اتفاق افتاده و حتی بدون نیاز به آمار و ارقام حس می‌شود. میهمانی‌ها بسیار اندک شده، حتی برخی خورش‌های گوشتی را با مرغ طبخ می‌کنند یا اصلا غذای گوشت‌دار را حذف کرده‌اند. اما اگر به آمار رسمی نیز نیاز است، این آمار. مرکز آمار ایران در ماه مهر و پیش از افزایش دوباره و سه‌باره این کالا نوشت افزایش قیمت گوشت در کشور مصرف این محصول را در بین اغلب دهک‌ها کاهش داده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور در سال 1390 حدود ۱۳ کیلو بود. این رقم در سال 1398 با کاهش مداوم به هشت کیلو رسید؛ یعنی ۳۸.۵ درصد در هشت سال کاهش داشته است. مرکز آمار بار دیگر این آمار را به‌روز کرده و اعلام می‌کند در سال ۱۴۰۰ مصرف گوشت نسبت به سال 1390 نصف شده و به شش کیلوگرم در سال رسیده است. بر اساس این گزارش، هر فرد ایرانی ماهانه به‌طور متوسط ۵۰۰ گرم گوشت مصرف می‌کند. علاوه بر مسائل مربوط به سلامتی مسئله تأمین گوشت برای سفره به یک باور سنتی ایرانی و بسیار مهم روانی به نام «آبرو» گره خورده است. برای بسیاری از مردم اگر حتی قادر باشند تا حدی ارزش غذایی گوشت قرمز را از منابع دیگر تأمین کنند، سفره پهن‌کردن برای میهمان و حتی برای خانواده خود نیز در این مقوله جای می‌گیرد و ناتوانی در تأمین آن موجب سرخوردگی خواهد شد. حتی اگر بخشی از این افزایش قیمت را بتوان به دلا‌ل‌بازی ربط داد، عمده آن به این مسئله مربوط نیست و اصلا مربوط به پیش از این خبر افزایش دوباره قیمت است. در بین اخبار به‌سختی بتوان دلیلی برای این افزایش قیمت یافت. مسئولان می‌گویند مشکلی برای عرضه وجود ندارد و حتی مازاد عرضه هم هست که برای صادرات به قطر می‌رود. رئیس شورای تأمین دام کشور روز سه‌شنبه 19 بهمن به خبرگزاری ایرنا گفته است: «اکنون بازار با مازاد دام سبک و سنگین مواجه است؛ بنابراین هیچ افزایش قیمتی در گوشت قرمز منطقی نیست» و همچنین می‌گوید صادرات آن‌چنانی هم در کار نیست؛ «اکنون آنچه به‌عنوان صادرات دام زنده در کشور انجام می‌شود، حجم پایینی دارد و به‌تازگی سازمان مرکزی تعاون روستایی متولی صادرات دام زنده شده تا جایی که مقرر شده ۵۰ هزار رأس گوسفند به قطر صادر شود». اما خبرگزاری فارس مطلب را به شکل دیگری مطرح می‌کند و می‌نویسد: «داستان از اینجا شروع شد که وزارت جهاد کشاورزی صادرات دام زنده را آزاد کرد و دام‌های زیادی در مرزها دپو شدند تا به کشور عراق صادر شوند. دامداران ترجیح می‌دادند به‌جای فروش دام در داخل، دام خود را به صادرکنندگان با قیمت بالاتری بفروشند؛ بنابراین عرضه در بازار داخلی کم شد و قیمت‌ها بالا کشید. قیمت دام زنده از کیلویی ۵۵ هزار تومان به کیلویی۹۰ هزار تومان برای صادرات رسید». علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی نیز با تأیید این مطلب می‌گوید: «صادرات دام زنده عامل رشد قیمت گوشت شده است اما از نظر من اکنون فصل صادرات نیست و باید در فصل زایش در ماه‌های خرداد و تیر صادرات دام زنده انجام شود». این مسئول صنفی در ادامه می‌گوید وزارت جهاد کشاورزی تحت فشار اتحادیه‌ها، تسلیم خواسته‌های آنها شده و صادرات را آزاد کرده است؛ وگرنه شرایط برای صادرات مناسب نیست و حداقل در این فصل نباید انجام شود. این از بازار گوشت اما سری به بازار خبرساز برنج در این روزها بزنیم.
برنج نیم‌دلاری، 30 هزار تومان گران‌تر است!
حتما در روزهای گذشته به اخبار گرانی برنج برخورد کرده‌اید و از برنج کیلویی صد هزار تومانی. روز یکشنبه 17 بهمن خبرگزاری ایسنا نوشت اگرچه قیمت برنج ایرانی از ابتدای سال چندین بار دستخوش تغییرات جزئی شده بود اما شاید بتوان گفت جهش اصلی قیمت آن در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ و در پاییز و زمستان اتفاق افتاد؛ به‌طوری‌که بر اساس مشاهدات میدانی ایسنا از بازار، قیمت برنج در پاییز امسال از کیلویی حدودا ۴۰ هزار تومان به ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان و در زمستان نیز به کیلویی حدودا ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان رسید. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، در توضیح علت این افزایش قیمت می‌گوید: «درحالحاضر در شرایطی هستیم که نه از نظر وزنی و نه ارزشی برنج خارجی تهدیدی برای برنج ایرانی به حساب نمی‌آید. بنابراین اعلام کردیم نیازی به ممنوعیت واردات نیست ولی این ممنوعیت اجرا شد. از طرفی ذخایر برنج بخش خصوصی هم کافی نبود. همین امر سبب شد برنج خارجی در بازار کم شود و قیمت آن افزایش یابد و به تبع آن قیمت برنج ایرانی هم بالا برود». اینجا نیز مانند بازار برنج با سیاست‌هایی نامشخص و سردرگم مواجه هستیم که هر‌روز اقلام اصلی سبد معیشتی خانوار ایرانی را گران‌تر از روز قبل می‌کند. البته مقام دولتی می‌گوید این حرف را نزنیم و بگوییم مرغوب‌ترین نوع برنج قیمتش نجومی شده است. ابراهیم زارع، مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، به ایسنا گفته است: «بهتر است نگوییم قیمت برنج به ۸۰ هزار تومان رسیده بلکه بگوییم قیمت مرغوب‌ترین نوع برنج ۸۰ هزار تومان است؛ زیرا درحالحاضر برنج با قیمت‌های پایین‌تر در سطح بازار و در مغازه‌ها وجود دارد و این قیمت‌ها مربوط به انواع درجه‌یک و مرغوب این کالاست». یعنی ایرادی ندارد اگر خانواده‌ای دستش به گوشت نرسد و نتواند برنج مرغوب تولید کشور خودش را تهیه کند. اما حرف‌های عجیب‌تر این مقام دولتی که می‌گوید «اینکه قیمت برنج افزایش یافته است قابل انکار نیست، ولی دولت هم در این بین منفعل نبوده است؛ یعنی هر کالایی که در بازار دچار نوسان شود، دولت وارد می‌شود و اقدامات لازم را انجام می‌دهد». اما در مجلس و روز سه‌شنبه 19 بهمن، نایب‌رئیس دوم کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید برنج خارجی به قیمت نیم‌دلار خریداری و به بازار عرضه می‌شود، اما در بازار برنج خارجی ۳۰ هزار تومانی هم پیدا نمی‌شود. علیرضا عباسی درباره گرانی مجدد برنج ایرانی گفته است: «شرایط اقتصادی برای جهادگران عرصه تولید که امنیت غذایی کشور را تأمین می‌کنند، باید به‌صرفه باشد. نهاده‌های کشاورزی در یک بازه زمانی به‌خاطر تغییر قیمت ارز، دچار تغییراتی شد که روی معیشت کشاورزان تأثیر گذاشت. از طرف دیگر، قیمت عرضه‌‌شده به بازار اصلا برای مصرف‌کننده مطلوب نیست». این نماینده مجلس با مقصر‌دانستن وزارت کشاورزی، وزرای دولت سیزدهم را تهدید می‌کند و می‌گوید: «وزرای دولت سیزدهم یک حاشیه امنی برای خودشان تصور می‌کنند و علتش این است که مدت زمان زیادی از وزارتشان نگذشته است. نمایندگان مجلس اما وکیل مردم هستند. اگر جایی حس کنیم که مردم متضرر می‌شوند، به وظیفه قانونی خود عمل خواهیم کرد. ما با هیچ‌کس تعارف نداریم». اما بدون تعارف اگر قیمت اقلام اولیه خوراک مردم به این شکل ادامه پیدا کند، مردم ایران امسال عید ندارند!/ شرق
دیدگاه تان را بنویسید