یارانه جدید | زمان واریز یارانه | یارانه نقدی | کارت اعتباری معیشتی
خبر مهم مالی برای یارانه بگیران | واریز یارانه فوری دولت بحساب این خانوارها
از معاونت اقتصادی رئیس جمهور گرفته تا وزیر اقتصاد و اقتصاددانان نزدیک به دولت، وعده پرداخت یارانه نقدی جدید را می‌دهند. حتی قرار بود یارانه نقدی، با یارانه معیشتی واریز شود. اما به نظر می‌رسد دولت توان مالی و بودجه پرداخت یارانه جدید را ندارد و فقط وعده می‌دهد.
آخرین وعده پرداخت یارانه نقدی جدید، مربوط به جلسه وزیر اقتصاد با برخی از اقتصاددانان اسلامی بود. جایی که احسان خاندوزی در آن صراحتا اعلام کرد هیچ راهکار فوری برای حل مشکلات اقتصادی وجود ندارد و تنها راهکار فوری که در کوتاه‌مدت وجود دارد، پرداخت یارانه نقدی است.
خاندوزی در این جلسه که در دانشگاه قم برگزار شد، گفته: برای حل مشکلات باید جامعه را برای تاب‌ّآوری و ثمر نشستن سیاست‌های اصلاحی آماده کرد و این زمان می‌طلبد. لذا جز پرداخت یارانه نقدی راهکار فوری نداریم! البته راهکارهای بلندمدت‌تر یکسال آینده ثمر می‌دهد.
اما مشخص نیست که منظور خاندوزی از یارانه نقدی فوری، کدام یارانه است؟ یارانه نقدی که قرار است از محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت شود یا یارانه بنزین که قرار است طرح آزمایشی آن در قشم و کیش اجرا شود و به نظر می‌رسد ایده آن مربوط به محسن رضایی است.
اما نکته‌ای که مشخص است این است که دولت رئیسی طرح و برنامه‌ای برای حل مشکلات اقتصاد ایران ندارد و چهره‌های اقتصادی کابینه همه در تلاشند تا با پرداخت یارانه جدید، بخشی از مشکلات اقتصادی را برطرف کنند. اما حتی برای پرداخت یارانه هم نگاه واحد و یکسانی ندارند.
همه یارانه‌های پرداخت نشده دولت!
در مبارزات انتخاباتی، ابراهیم رئیسی وعده پرداخت یارانه‌ای را داده بود که گفته می‌شد باید از آذرماه ۱۴۰۰ پرداخت شود. وامی که مشخص شد بلاعوض نبوده و در قالب کارت اعتباری بوده و افراد پس از دریافت باید ماهانه اقساط آن را پرداخت می‌کردند.
کمی بعد در آبان ماه محسن رضایی، معاون اقتصادی دولت از خبر خوش آذرماه رونمایی کرد و بعدا مشخص شد که منظور او پرداخت یارانه جدیدی بوده که احتمالا در قالب یارانه بنزین پرداخت می‌شود. محسن رضایی گفته بود با پرداخت این یارانه، مجموع یارانه‌های دریافتی یک خانوار چهار نفره به ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد. اما کمی بعد مشخص شد که احتمالا بخشی از این یارانه در قالب کارت اعتباری و برای خرید کالاهای اساسی است.
کمی بعدتر، نامه محرمانه‌ای با امضای معاونت اقتصادی رئیس جمهور (محسن رضایی) منتشر شد که از طرح تغییر سهمیه‌بندی بنزین خبر می‌داد. طرحی که می‌گفت بنزین بعد از این به جای خودرو به افراد پرداخت می‌شود. بعد از آن هم گفته شد هر کد ملی ماهانه ۱۵ تا ۲۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی دریافت می‌کند. یعنی هر کد ملی ماهانه ۳۰ هزار تومان یارانه می‌گیرد که می‌تواند از آن برای خرید بنزین استفاده کند و یا خرید‌های دیگر.
این طرح قرار است به صورت پایلوت در کیش و قشم اجرا شود و بعد به کل کشور تعمیم داده شود. اگرچه زمان اجرای آن هنوز مشخص نیست. اما از اوایل دی ماه زمزمه افزایش مبلغ یارانه نقدی دوباره شنیده شد. یارانه‌ای که مشخص نیست چه بود. اما وزارت اقتصاد و معاونت اقتصادی گفته بودند که این یارانه با یارانه معیشتی دی ماه واریز می‌شود. اما نشد.
دولت توان پرداخت یارانه ندارد؟
حالا هم خاندوزی وعده پرداخت یارانه فوری را داده و گفته تنها راهکار دولت برای حل مشکلات همین است.
این در حالی است که نرخ تورم در ایران به ۴۳ درصد رسیده است و پرداخت چنین یارانه‌ای نمی‌تواند افزایش تورم و شکاف بین هزینه و درآمد خانوارها را پر کند. برای همین اقتصاددانان معتقدند که راهکار دولت باید بر کنترل نرخ تورم و افزایش قدرت خرید مردم متمرکز باشد نه فقط افزایش یارانه‌ها.
چون در اقتصادی با تورم ۴۳ درصدی، پرداخت یارانه دردی را دوا نمی‌کند و تنها مانند مسکن موقتی است که خودش می‌تواند عامل مشکلات دیگری باشد.
از طرف دیگر، به نظر می‌رسد که پرداخت یارانه تنها ایده اقتصادی دولت جدید است. اما مشکل این است که دولت توان مالی پرداخت یارانه جدید را ندارد و یا در اجرا و تامین اعتبار آن با مشکلات جدی روبروست.
به خصوص که در لایحه بودجه مشخص است که دولت حتی توان پرداخت حقوق کارمندان خود را ندارند. حتی در این لایحه دولت این مجوز را داده که سازمان برنامه هر ماه -در صورت مشکل- حقوق کارمندان خود را از محل یارانه‌ها پرداخت کند و ظرف ۱۰ روز آن را برگرداند. از طرفی گفته شده که بخشی از اعتبار یارانه‌ها هم می‌تواند از محل تنخواه بانک مرکزی تامین شود.
این موارد نشان می‌دهد که دولت می‌خواهد یارانه بدهد اما نه اعتبار آن را دارد و نه توان اجرای طرح‌های مرتبط با آن را.
۶۶ میلیون نفر یارانه جدید می گیرند
آخرین خبرها حکایت از آن دارد که دولت تصمیم گرفته پرداخت پلکانی یارانه‌ها را فعلا کنار بگذارد و به جای آن یارانه نقدی بیشتر پرداخت کند.
آخرین خبرها از نشست‌های کارشناسی تیم اقتصادی دولت نشان می‌دهد احتمالا امروز برای آخرین بار یارانه معیشتی، مطابق ارقام گذشته، به‌حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود، به‌احتمال زیاد، از‌ماه آینده، دولت به ۶۶میلیون نفر که عموما در دهک اول تا هشتم قرار می‌گیرند ماهانه ۲۷۳هزار تومان یارانه ترکیبی واریز خواهد کرد
رقم احتمالی افزایش یارانه نقدی
این یارانه، در شکل حداکثری خود، شامل: ۴۵هزار و ۵۰۰تومان یارانه نقدی، ۵۵هزار تومان یارانه کمک معیشتی، و همچنین ۱۵۰هزار تومان یارانه جدید، ناشی از اصلاح سیاست ارز ترجیحی، به همراه ۲۲هزار و ۵۰۰تومان یارانه ناشی از اصلاح سهمیه بنزین، به هر شهروند، خواهد بود. دیروز امید حاجتی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرد: بیست و ششمین مرحله یارانه معیشتی ساعت ۲۴ امروز پنجشنبه به‌حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. به‌گفته او، همانند دوره‌های قبل، خانواده‌های یک نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های ۲ نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های ۳نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های ۴ نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های ۵نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند کرد.
الگوی پرداخت یارانه نقدی تغییر می‌کند؟
آخرین خبرها حکایت از آن دارد که دولت تصمیم گرفته پرداخت پلکانی یارانه‌ها را فعلا کنار بگذارد و به جای آن به‌صورت یکسان به ۶۶میلیون نفر ماهانه ۱۵۰هزار تومان یارانه نقدی بیشتر پرداخت کند. زمان اجرای سیاست تغییر الگوی یارانه‌ها هنوز نهایی نشده و دولت منتظر نتایج نهادهای افکارسنجی و همچنین آماده شدن زیرساخت‌ها و افکار عمومی است.
اطلاعات دریافتی حاکی است؛ درصورت فراهم شدن همه شرایط، این آخرین مرحله از واریز کمک معیشتی، به شکل فعلی خواهد بود. این نوع یارانه پس از افزایش قیمت بنزین، در آبان ۱۳۹۶، در هر ماه، به‌حساب افراد مشمول واریز می‌شود. زیرا از‌ماه آینده درصورت به نتیجه رسیدن بحث‌های کارشناسی، در کریدورهای دولت، رقمی معادل ۱۵۰هزار تومان به‌عنوان یارانه ناشی از اصلاح نرخ ارز ترجیحی به ۶۶میلیون ایرانی تخصیص پیدا خواهد کرد، ضمن اینکه براثر تغییر الگوی اختصاص سهمیه بنزین، به همه شهروندان ایران معادل ۲۲هزار و ۵۰۰تومان دیگر تعلق خواهد گرفت. تخمین‌های اولیه حاکی است؛ شهروندانی که شامل همه این یارانه‌ها باشند حداکثر ۲۷۳هزار تومان در هر ماه، به حسابشان واریز خواهد شد. البته فعلا قرار بر این است که ۲دهک ثروتمند شامل ۱۶تا ۲۰میلیون نفر شامل این یارانه نشوند.
پایان اختصاص یارانه ارزی نزدیک است؟
بررسی‌های تیم کارشناسی دولت نشان می‌دهد؛ یکی از ریشه‌های اصلی تورم در ۳سال اخیر، اختصاص ارز ترجیحی بوده است، درحالی‌که قرار بود اعمال این سیاست مانع فشار بر سفره خانوارها شود. دولت هر سال میلیارد‌ها دلار ارز، با نرخ ۴۲۰۰تومان، به واردات کالاهای اساسی و دارو اختصاص می‌داد، همین مسئله باعث افزایش کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی شده، بررسی‌ها حاکی است: این موضوع به تورمی پایدار در اقتصاد ایران منجر شده و استمرار آن می‌تواند نرخ تورم بالاتری را به اقتصاد خانوارهای ایرانی تحمیل کند. حالا دولت تصمیم دارد به روند انحرافی، ناشی از اختصاص یارانه ارزی، به واردات کالاهای اساسی، پایان دهد. قرار است به جای توزیع دلار رانتی، ارقامی به‌عنوان یارانه، بین دهک‌های متوسط و فقیر به‌صورت مستقیم توزیع شود. خبری که ۲شب پیش، حمید پورمحمدی معاون سازمان برنامه و بودجه هم آن را تأیید و اعلام کرد ؛ الگوی یارانه‌ها در سال آینده به‌صورت نقدی خواهد بود.
تاثیر حذف دلار ۴۲۰۰تومانی بر اقتصاد
از نظر دولت اختصاص ارز ۴۲۰۰تومانی باعث برهم خوردن تعادل در ۳ضلع بودجه خانوار، دولت و بنگاه‌های اقتصادی شده و زنجیره تولید و مصرف را با انحراف شدید مواجه کرده، به‌گونه‌ای که براساس بررسی‌های انجام شده، از زمان اجرای سیاست توزیع دلار ۴۲۰۰تومانی، ثبت سفارش برای واردات مواداولیه دارو ۳.۵برابر شده، درحالی‌که در همین مدت تولید نهایی داروهای ساخته شده با ارز ۴۲۰۰تومانی تنها ۱.۵برابر رشد کرده است. نتیجه این سیاست، افزایش غیرطبیعی تقاضا برای واردات مواداولیه دارو، از ۵۹۱میلیون دلار در سال ۹۶به بالای یک میلیارد دلار هم‌اکنون است. افزون بر این، میزان واردات جو دامی، با دلار ۴۲۰۰تومانی، برای تولید گوشت قرمز ۷۹درصد قد کشیده اما میزان گوشت مصرفی ۲۰درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، در یک سال اخیر، واردات ذرت دامی برای تولید محصولات پروتئینی ۹درصد بیشتر شده اما میزان مصرف مواد پروتئینی نظیر مرغ ۲۲درصد کاهش یافته که آشکارا نشان‌دهنده انحراف در تولید و مصرف کالاهای اساسی است. تحلیل نهادهای امنیتی حاکی است: شهروندان کشورهای همسایه ایران ازجمله عراق و افغانستان هم سر سفره یارانه ارزی ۴۲۰۰تومانی نشسته‌اند. این در حالی است که؛ ایران به واسطه تحریم‌ها در تنگنای شدید ارزی قرار دارد، تخمین نهادهای دولتی، با استناد به این آمار، حاکی است: بخش زیادی از یارانه ارزی، به‌صورت قاچاق یا صادرات معکوس کالاهای اساسی، به شیوه غیرقانونی، دوباره از مرزهای کشور خارج شده است./همشهری
یارانه ۸۳۴ هزار تومانی در جیب سرپرستان خانوار
براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مجموع دو یارانه دریافتی یک خانوار چهار نفره حاضر در دهک اول تا چهارم ماهانه به ۸۳۴ هزار تومان خواهد رسید.
در لایحه بودجه سال آینده پرداخت ۴۲۸ هزار میلیارد ریال یارانه نقدی و غیرنقدی خانوار و ۳۱۰ هزار میلیارد ریال برای طرح حمایت معیشتی خانوارها پیش‌بینی شده است.
در تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۱ که به قانون هدفمندی یارانه‌های اختصاص دارد، در مجموع سه میلیون و ۳۶۴ هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال برای این بخش پیش‌بینی شده است. در لایحه بودجه سال آینده مصارف هدفمندی یارانه‌ها در ۱۴ محور پرداخت می‌شود.
براساس این تبصره برای یارانه نقدی و غیرنقدی و طرح معیشت ۷۳۸ هزار میلیارد ریال، کاهش فقر مطلق خانوارها و کمیته امداد ۳۵۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال، یارانه شیر مدارس هشت هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال، سازمان تأمین اجتماعی ۳۰ هزار میلیارد ریال، یارانه نان، گندم و جبران اصلاح کالاهای اساسی ۱۰ میلیون و ۶۰ هزار ریال، نهاده‌های کشاورزی و تنظیم کالاهای اساسی ۴۰ هزار میلیارد ریال، سازمان پژوهشی ۲ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال، حمایت از معلولان ۳۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال، صندوق ملی مسکن محرومین ۵۰ هزار میلیارد ریال، صندوق پیشرفت و عدالت ایران ۶۶۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال و خرید تضمینی آب استحصالی و پساب تصفیه شده از بخش غیردولتی ۲۶ هزار میلیارد ریال است.
همچنین دولت قصد دارد با حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی از بودجه سال ۱۴۰۱، معادل ریالی آن را به صورت یارانه جدید به خانوارها پرداخت کند. رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید که متوسط پرداختی یارانه ناشی از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان خواهد بود. در حال حاضر هر فرد در هریک از ۷ دهک درآمدی به شکل ثابت ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه دریافت می‌کند. بدین ترتیب برای یک خانواده ۴ نفره هم ماهانه ۱۸۲ هزار تومان به حساب سرپرست واریز می‌شود.
البته علاوه بر این، یارانه معیشتی یا همان یارانه بنزین نیز به سرپرست خانوارها پرداخت می‌شود. در یارانه دوم هم برای خانوار دو نفره، ۱۰۳ هزار تومان، برای خانوار سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانوار چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و برای خانوار پنج نفره و بالاتر ۲۰۵ هزار تومان واریز صورت می‌گیرد. بدین صورت هر خانوار ۴ نفر در ماه ۳۵۴ هزار تومان یارانه دریافت می‌کند.
در این میان جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مورد میزان دقیق یارانه جدید در سال آینده می‌گوید براساس یارانه نقدی جدید چهار دهک اول در سال ۱۴۰۱ به شکل ماهانه حدود ۱۲۰ هزار تومان و سه دهک بعدی هم در ماه به ۹۳ هزار تومان خواهد رسید.
در چنین شرایطی یک خانوار حاضر در دهک اول تا چهارم ماهانه ۴۸۰ تومان یارانه نقدی دریافت خواهند کرد. این مبلغ برای همین خانوار در سه دهک بعدی به ۳۶۰ تومان می‌رسد.
با این حال مجموع دو یارانه دریافتی یک خانوار چهار نفره حاضر در دهک اول تا چهارم در سال آینده، ماهانه به ۸۳۴ هزار تومان خواهد رسید. این میزان برای همین خانوار در سه دهک بعدی نیز، ۷۱۴ هزار تومان خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید