ابزار تحریم‌ها علیه ایران

علی فکری کارشناس وزارت امور خارجه امروز در نشست بررسی نقش تحریم‌ها اظهار داشت: از 25 سال قبل که در حوزه‌های مختلف با تحریم سروکار دارم دو جمله به صورت متواتر گفته می‌شود که اول اینکه از فردا با تحریم‌های الف یا ب مواجه خواهیم شد. به عنوان مثال در سال 75 به بهانه دادگاه میکونوس تحریم‌های علیه ایران شروع شد. جمله دوم این است که برخی دولتمردان مرتب می‌گویند، اگر تحریم برداشته شود، می‌خواهیم این کار را انجام دهیم و این جملات مرتب در طی این 25 سال تکرار شده است.

وی افزود: جمله اول نشان داد که پدیده تحریم اتفاق افتاده و جمله دوم نشانگر این است که هنوز متوجه نشدیم که تحریم‌ها چه کارکردی دارند. باید پدیده تحریم را در عرصه بین‌المللی و در روابط بین قدرت‌ها و کشورها بشناسیم. تحریم به عنوان ابزار اعمال قدرت مورد استفاده قرار گرفته است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: برخی قدرت‌ها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که تحریم کارایی دارد و اثرگذاری بر کشور مقابل دارد و این نشان می‌دهد که ما مسئله تحریم را باید به خوبی بشناسیم. 

فکری گفت: موضوع دیگر این است که تحریم یک ابزار سیاست خارجی برای آمریکا است که به تناوب از آن استفاده می‌کند. اینکه گفته می‌شود تحریم‌ها به زودی برداشته می‌شود و بعد از آن فلان کار را انجام می‌دهیم، باید یک کاری کنیم که هزینه اعمال تحریم را برای کشور تحریم‌گر بالا ببریم و لازمه آن این است که ابعاد مختلف تحریم شناسایی شود.

وی اظهار داشت: مهم‌ترین کشور تحریم‌کننده آمریکا است، اما اینکه با چه  نگیزه‌ای وارد تحریم می‌شود، باید بررسی کنیم و تحریم فقط برای روابط دو جانبه بین دو کشور نیست. برخی از تحریم‌ها به روابط آمریکا با سایر قدرت‌ها و یا سایر کشورها در منطقه برمی‌گردد. 

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: مسئله اساسی این است که باید تحریم‌ها رفع شود. آمریکا یک نوع تحریم را در رابطه با چین اعمال می‌کند، در مورد روسیه نوع دیگری از تحریم، در مقابل با اتحادیه تحریم به شکل دیگری تحریم‌ها را تعریف می‌کند؛ در مورد کشورهای همسایه ما هم نوع دیگری از تحریم به صورت غیر مستقیم اعمال می‌کند.

فکری تأکید کرد: تحریم‌ها کمتر از 20 درصد علیه ما اثر می‌گذارد و ما می‌خواهیم اکثر مشکلات را به گردن تحریم بیندازیم و تا زمانی که روابط خودمان را قوی نکنیم انگیزه آمریکا برای تحریم بیشتر خواهد شد.

به گفته وی، تحریم‌ها هم یک پدیده پیچیده و هم مستمر است و ما باید هزینه اعمال تحریم را برای آمریکا بیشتر کنیم.

این کارشناس اقتصادی گفت: در نظام بین‌الملل باید دنبال عواملی بگردیم که هزینه اعمال تحریم را بالا ببریم.

فکری به ذکر مثالی پرداخت و ادامه داد: سال 89 یکی از مهم‌ترین مسائل ما تأمین بنزین بود و ا ین دغدغه کشور بود در نتیجه آمریکا هم آن را شناخته بود و بر روی نقاط ضعف ما فشار وارد می‌کرد اما بعداً با احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تولید بنزین اثر تحریم‌های بنزین خود به خود حذف شد.

در این نشست مسعود براتی دیگر کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که چرا تحریم امر پایداری است، گفت: آمریکا از تحریم به عنوان یک ابزار راهبردی استفاده می‌کند.

وی افزود: دو نسل تحریم در مورد ایران اعمال شده است که نسل اول تا قبل از سال 2010 بوده و تحریم‌ها برپایه قوانین صفر تا صدی بوده است. اما از سال2001 به بعد تحریم‌ها مرتبط با مسائل مبارزه با تروریسم مطرح بود، به این معنا که اگر کسی و یا مجموعه‌ای خدمات مالی به تروریسم بدهد مجرم تلقی می‌شود و در فهرست  تحریم قرار می‌گیرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: آمریکا ابتدا وزارت دفاع ایران را تحریم کرد و بعد بانک سپه مرتبط با آن تحریم شد و بنابراین تحریم زنجیروار از جنس صفر و یکی بود. 

براتی همچنین عنوان کرد:‌ آمریکایی‌ها در اعمال تحریم به مسائل راهبردی خود توجه دارند. به عنوان مثال به بهانه مسائل هسته‌ای و مسائل دیگر فشار تحریم را بیشتر می‌کنند. تصویب قانون «کاتسا» در تابستان سال 96 در زمان برجام انجام شد و آمریکا مسئله تحریم را به عنوان یک موضوع راهبردی دنبال می‌کند. 

به گفته وی، تحریم های نوع دوم محیط کشور مد نظر را ریسکی می‌کند و اجازه فعالیت و تجارت آزاد نمی‌دهد./فارس