نماینده مجلس: برای تحقق تورم تک رقمی نظام بانکی- بودجه ای زیر و رو شود

در یک دهه اخیر عملکرد مصارف جاری دولت از کمتر از 90 هزار میلیارد تومان به بیش از 1000هزار میلیارد تومان رسیده، یعنی مصارف  بیش از 10 برابر شده است. دولت برای تأمین این هزینه‌ها به شیوه‌های مضر همچون استقراض از بانک مرکزی روی آورده است که این‌دست موارد قطعاً به تورم در اقتصاد ایران دامن خواهد زد.

اگر بخواهیم مسئله را به‌صورت ساده تشریح کنیم، استقراض دولت از بانک مرکزی منجر به تزریق پول پرقدرت در جامعه و در نهایت تورم شده است، در واقع این مسئله کنار نوسانات نرخ ارز به‌‌عنوان اصلی‌ترین عامل تورم در کشور در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که دولت سیزدهم ریل‌گذاری بودجه سال آینده را تغییر ندهد و نسبت به کنترل هزینه‌ها و شفاف‌سازی تراز بودجه اقدام نکند، در مدل مدیریت کشور تغییری  را شاهد نخواهیم بود، حالا در چنین فضایی رئیس جمهور 4 سؤال از اقتصاددانان کشور مطرح کرده است که واکاوی این مسائل می‌تواند به خروج کشور از بحران کمک کند.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور شامگاه روز سه‌شنبه در جلسه با جمعی از اقتصاددانان، با اشاره به اهمیت حل مشکلات اقتصادی کشور با استفاده از نظرات نخبگان و کارشناسان گفت: وضعیت اقتصادی را که دولت تحویل گرفته است شما به‌خوبی می‌دانید و بسیاری از مردم آثار آن را در سفره و جیب خود احساس می‌کنند اما شما اقتصاددانان دلایل آن را هم می‌دانید.

در ادامه پاسخهای مجتبی توانگر کارشناس اقتصادی و نماینده مردم تهران در مجلس را به سوالات مطرح شده از سوی رئیس جمهور می خوانیم:

 تسنیم:  چرا شاخص‌های کلان اقتصاد کشور مطلوب نیست؟

توانگر: شاخصهای کلان اقتصادی نشان دهنده وضعیت اقتصاد کشور است و وضع نامطلوب آنها نشان می دهد که اقتصاد کشور شرایط نامطلوبی دارد. این شرایط نامطلوب در نتیجه سالها تعلل برای اصلاحاتی است که میتوانست جای خالی درآمد نفت را در اقتصاد پر کند. علت العلل مشکل این است که چاه نفت در اقتصاد ایران به ته رسیده است.

برخلاف گذشته که اقتصاد ایران با کارکرد نفتی اش در اقتصاد جهانی تعریف می شد، اکنون کارکرد جایگزینی برای خود نیافته است. از سوی دیگر سهم ایران از بازار جهانی نفت به گونه ای کم شده  و وابستگی اقتصاد جهانی به نفت منطقه به حدی کاهش یافته است که نفت ایران را می توان از طریق تحریم حذف کرد و در عین حال اقتصاد جهان دچار آسیب نشود.

  تسنیم: چرا هدف گذاری برای تورمی که قرار بود تک‌رقمی شود محقق نشد؟

توانگر: تورم تک رقمی زمانی محقق می شود که نظام بودجه ای و بانکی ما بتواند به گونه ای اصلاح شود که سرریز کمبودها و زیاده خواهی های خود را بر روی نقدینگی سرازیر کند. بودجه گرفتار کسری، از طرق مختلف به بانک مرکزی فشار می آورد. نظام بانکی بیمار و بانکهای ناتراز نیز همینطور. مسیر تورم تک رقمی از اصلاح نطام بانکی و اصلاحات ساختاری بودجه میگذرد.

 تسنیم: چرا مردم ایران، آثار ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهانی که دولت پرداخت می‌کند، را در زندگی خود نمی‌بینند؟

توانگر:چون نتوانسته ایم بین مصرف و قیمت رابطه موثری ایجاد کنیم. صاحبان ثروت بر خوان پرنعمت انرژی ارزان نشسته اند و مصرف میکنند و هزینه ای که در قبال مصرف خود می پردازند به اندازه ای کم است که انگیزه ای برای مهار مصرف ندارند. بخشی از مشکل نیز به ضعف دولت و نظام اقتصادی برای تامین مالی پروژه های بهبود بازدهی سوخت در پالایشگاه ها، نیروگاه ها و صنایع انرژی بر از جمله خودرو بر می گردد.

 تسنیم:  چرا با وجود هزاران هزار میلیارد تومان مصارف دولت در 8 سال گذشته، رشد اقتصادی کمتر از یک درصد داشته‌ایم؟

توانگر: دولت از نقش اداره کننده اقتصاد کشور به نقش اداره کننده خود افول داشته است و کارکرد واقعی دولت در اقتصاد که خدمت رسانی ساختار بروکراسی به فعالین اقتصادی است به خدمت رسانی به خود اجزای ساختار محدود شده است. همچنین غفلت از اصلاحات ساختاری بودجه نیز موجب شده است تا دولت منابعی برای پروژه هاز عمرانی و مولد اقتصادی نداشته باشد./ تسنیم