یارانه نقدی مهر کی واریز می شود؟ | حذف یارانه معیشتی در دولت رئیسی

مبلغ یارانه نقدی از آذر سال ۸۹ که پرداخت آن در قالب طرح هدفمندسازی‌ یارانه‌ها به خانوارهای ایرانی آغاز شد ۴۰ هزار و ۵۰۰ تومان بود.

در این هفته برای بیشتر مردم دو اتفاق از سوی دولت رخ می‌دهد، یکی واریز دومین یارانه مهر است و دومی شروع ثبت‌نام مسکن در طرح جهش تولید مسکن. حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی نیز در هفته آینده واریز می‌شود.

یارانه معیشتی بنزین در روز دهم مهر واریز شد و یارانه نقدی در این ماه نیز به احتمال زیاد همانند ماه‌های گذشته در روز بیستم مهر واریز می‌شود، این زمان‌بندی حدود دو سال است که رعایت می‌شود.

بنابراین یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی که در بیش از ۱۰ سال گذشته ثابت بوده، در روز سه‌شنبه هفته آینده به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود.

بیش از ۲۱ میلیون خانواری که یارانه نقدی دریافت می‌کنند در خرداد سال قبل مرحله اول وام یک میلیون تومانی کرونا را دریافت کردند. اقساط این وام ۳۰ ماهه و مبلغ هر قسط ۳۵ هزار تومان است. تا شهریور ۱۵ قسط آن از یارانه خانوار کسر شده، در مهر شانزدهمین قسط آن برداشت می‌شود.

طبق اعلام سازمان برنامه‌وبودجه تعداد کسانی که این یارانه را دریافت می‌کنند حدود ۷۸ میلیون نفر است، قرار بود امسال حدود ۲۰ میلیون نفر آن حذف شود اما چنین اتفاقی رخ نداد. طی ماه‌های اخیر گمانه‌‌های بسیاری برای حذف گروهی از یارانه‌بگیران زده شد.

دولت برنامه یارانه‌ای نداد

گرچه دولت جدید رسما برنامه برای اصلاح نظام یارانه‌ای را اعلام نکرده ولی در اظهارات مسئولان مربوطه و نقدهایی که به وضعیت موجود یارانه ها مطرح می‌کنند به نظر می رسد تمایلی هم به ادامه روش فعلی نداشته باشند و ممکن است در بودجه سال آینده تغییراتی در این رابطه ایجاد شود.

پنج راهکار مجلس برای اصلاح سیاست‌های حمایتی بودجه 

این در حالی است که اخیرا مرکز پژوهش های مجلس در بررسی که در مورد اصلاح ساختار بودجه داشته، در کنار بخش های مختلف به جریان یارانه ها و سیاست های حمایتی پرداخته و پنج پیشنهاد را به عنوان راهکار اصلاح سیاست های حمایتی اعلام کرده است.

اصلاح الگوی قیمت گذاری و ایجاد بازار برای بنزین 

موضوع اول به اصلاح یارانه پرداختی به خانوارها برمی گردد که تصویب قانون جدید برای اصلاح الگوی قیمت گذاری و ایجاد بازار برای بنزین و حامل‌های انرژی مورد تاکید است؛ به طوری که قانون هدفمند کردن یارانه‌ها اصلاح و قانون گذاری جدید انجام شود.

مجوز مبادله سهمیه بنزین خانوار 

براین اساس پیشنهاد شده که اجازه مبادله سهمیه بنزین خانوار در بازار بنزین برحسب منفعت از آن با هدف بازاری کردن یارانه پنهان این بخش انجام شود و از سوی دیگر الگوی شکل گیری قیمت حامل‌های  انرژی از طریق ایجاد بازار انرژی در کنار در نظر گرفتن سبد حمایتی مناسب اصلاح شود.

یارانه پرداختی به صنعت اصلاح شود

در رابطه با اصلاح سیاست‌های حمایتی موضوع دیگر اصلاح یارانه پرداختی به بخش صنعت است که اعلام شده باید قانون جدید به منظوراصلاح الگوی قیمت گذاری و بازار انرژی به تصویب برسد.

 این برنامه در دو بخش کوتاه مدت و میان مدت مورد تاکید قرار گرفته است؛ به طوری که در کوتاه مدت اصلاح قیمت سوخت و خوارک برخی صنایع انرژی بر و با حاشیه سود بالا ناشی از یارانه انرژی صورت بگیرد و  در میان مدت الگوی شکل گیری قیمت حامل‌های انرژی از طریق ایجاد بازار انرژی در کنار در نظر گرفتن سبد حمایتی مناسب و حذف تدریجی سبد حمایتی اصلاح شود.

حذف دهک‌های پردرآمد با اطلاعات اقتصادی 

هدفمندسازی یارانه های پرداختی فعلی نیز دیگر  راهکار مرکز پژوهش‌های مجلس است که به عنوان برنامه کوتاه مدت مطرح شده و براساس آن استفاده بهینه از پایگاه های اطلاعات اقتصادی موجود جهت حذف دهکهای پردرآمد از دریافت یارانه و پژوهش بهتر دهک های کم درآمد  مورد  تاکید قرار دارد.

در پیشنهاد مطرح شده یکپارچه سازی اقدامات دستگاه های حمایتی مطرح است که در این رابطه باید قانون جدید و دایمی مورد تصویب قرار بگیرد، در توضیح آن اعلام شده  که اطلاعات افراد دریافت کننده حمایت توسط نهادهای حمایتی تجمیع و به اشتراک گذاشته شود.

نظام مالیاتی به نظام یارانه‌ای متصل شود 

آخرین موضوع نیز اتصال نظام مالیالتی به نظام یارانه ای است که در قالب اصلاح قانون مالیات‌های  مستقیم صورت می گیرد، در این راهکار اتصال  نظام مالیاتی به نظام حمایتی به منظور کارآمد سازی سیاست‌های مبارزه با فقر و مبنا قرار گرفتن مجموع درآمد هر خانوار برای اخذ مالیات یا پرداخت یارانه مطرح شده است.

این مجموعه پیشنهادات مرکز پژوهش‌های مجلس در رابطه با اصلاح نظام یارانه ای در قالب اصلاح ساختار بودجه است که در آستانه تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۱ پیشنهاد و مطرح شده است، اما اینکه دولت در شرایط موجود چگونه در رابطه با تامین منابع و کنترل هزینه ها در بودجه سال آینده و همچنین جریان پرداخت یارانه ها به ویژه یارانه های ارزی برای واردات کالاهای اساسی و ارز ۴۲۰۰ اقدام می‌کند و آیا می تواند در این مدت کوتاه باقیمانده تا ارائه بودجه ۱۴۰۱ نسبت به اصلاح ساختاری اقدامی صورت دهد جای سوال دارد که باید مسئولان مربوطه  به ویژه سازمان برنامه  وبودجه به آن پاسخ دهند.