آرامگاه فردوسی کجاست؟! توضیحات کامل + تصاویر

هر گاه اسم مشهد به میدان می آید دو نماد از این شهر در ذهن همه ما نقش میبندد، حرم امام رضا علیه الاسلام و آرامگاه فردوسی؛ در واقع نمیشود به مشهد سفر کرد و بدون دیدن این دو مکان این شهر را ترک کنید. شعر و ادبیات پارسی از گذشته های دور در تمام دنیا زبان زد عام و خاص بوده است، در این بین شاعر معروف ایرانی فردوسی بدون شک در صدر لیست شعرای ایرانی قرار میگیرد. کسی را پیدا نمیکنید که نام فردوسی را نشنیده باشد. اگر قصد دارید به مشهد سفر کنید اول قیمت تور هوایی مشهد را چک کرده و سپس بازدید از آرامگاه فردوسی را نیز در لیست خود قرار دهید. در ادامه مطلب ببشتر با این شاعر ایرانی و آرامگاه او که دیگر الان از مهم ترین جاذبه های دیدنی مشهد است، آشنا خواهید شد. همراه ما باشید.

فردوسی؛ نجات دهنده زبان فارسی

 آرامگاه فردوسی، مقبره ای تاریخی در طوس خراسان ، بین سالهای 1306 تا 1312 ساخته شد و در سال 1347 بازسازی شد. ابوالقاسم فردوسی از طوس برجسته ترین شاعر حماسی ایران است که در مقیاس جهانی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. شاهکار ادبی فردوسی شاهنامه یا کتاب پادشاهان نامیده می شود و در واقع طولانی ترین شعر حماسی در کل جهان است. فردوسی سی سال از عمر خود را صرف نوشتن این شاهکار کرد که به اعتقاد عموم بر این است که به خاطر این اثر بود که زبان فارسی از نابودی و فراموشی نجات یافت.

فردوسی به عنوان نجات دهنده زبان ما فارسی شناخته شده است. چند قرن پس از حمله اعراب، در میان ظلم هایی که به ایرانیان میشد، زبان فارسی به تدریج در حال محو شدن بود. فردوسی برای احیای زبان، شعر و حماسه را برگزید. اگرچه، قبل از او، شاعران دیگری بودند که سعی می کردند از طریق شعر برای زبان مبارزه کنند، اما او کسی بود که سی سال تلاش کرد تا پایه و اساس زبان را کلمه به کلمه تقویت کند.تمام تاریخچه مربوط به فردوسی را میتوانید در آرامگاه فردوسی کنونی و موزه آن ببینید.

ساخت آرامگاه فردوسی

ساخت این مقبره در سال 1306 آغاز شد و کار در سال 1312 به پایان رسید. در سال 1347 تغییرات کمی در ساختار ایجاد شد. دیوارهای داخلی آرامگاه فردوسی مزین به مجسمه هایی است که صحنه هایی از "شاهنامه" را نشان می دهد. هر دیوار جانبی ساختمان تقریباً 30 متر است.هر یک از چهار طرف راه پله ها به سمت آن منتهی می شوند. در واقع آرامگاه فردوسی یک شاهکار معماری نیز میباشد.

بنای اصلی آرامگاه فردوسی مستطیل شکل است و باغ بزرگی آن را احاطه کرده و با ساختار به سبک باغبانی ایرانی معروف به چهار باغ تعامل دارد. آرامگاه فردوسی، که شبیه آرامگاه کوروش بزرگ است، به سبک معماری هخامنشی ساخته شده است. بین این انتخاب سبک معماری و سیاست ایران در آن زمان ارتباط روشنی وجود دارد.

بنای آرامگاه فردوسی با الهام از آرامگاه کوروش بزرگ طراحی شده است و شکل مکعبی دارد که در برخی از نمایه های آن کتیبه هایی از اشعار فردوسی نوشته شده است که از کتاب شاهنامه گرفته شده است. در کنار مقبره فردوسی، حوض بزرگی وجود دارد که در انتهای آن مجسمه این شاعر حماسی بزرگ قرار دارد و از بازدیدکنندگان استقبال می کند. در شمال غربی آرامگاه فردوسی، محل دفن یکی دیگر از شاعران بزرگ معاصر ایرانی، یعنی مهدی اخوان وجود دارد.

نگاهی به بنای آرامگاه فردوسی

طول هر ضلع بنای اصلی ساختمان حدود 16 متر است که با سنگ مرمر کار شده و با ابیاتی از شاهنامه به خط نستعلیق مزین شده است. بالای سنگ جنوبی، نمادی از نقش برجسته اهورامزدا، ماکت ساختمانهای هخامنشی خودنمایی میکند. از دیگر جنبه های دیدنی آرامگاه فردوسی می توان به موزه فردوسی اشاره کرد که در آن اقلام فرهنگی و تاریخی مانند اجسام سنگی قدیمی و تاریخی، انواع مختلف و نسخه های کتاب شاهنامه و تعدادی نقاشی که صحنه هایی از این شاهکار را به تصویر می کشند، نگهداری می شود.

موزه طوس آرامگاه فردوسی ، که توسط هوشنگ سیحون نیز طراحی شده است، شامل قسمتهای مختلفی با آثار و اجسام مختلف به است. یک قسمت به گلدان ها، سکه ها و مصنوعات دیگر اختصاص دارد که باستان شناسان در مجاورت طوس کشف کرده اند. در بخش دیگری، به منظور ایجاد حس بهتر از دوران قدیم در این موزه واقع در آرامگاه فردوسی، تجهیزات اسب سواری باستانی، مانند سپر، چماق، تیر و کمان و آلات موسیقی میدان جنگ به نمایش گذاشته شده است. همچنین برخی از اسکریپت های تاریخی دست نویس شاهنامه، نقاشی ها و فرش هایی با الهام از داستان های کتاب در نمایش وجود دارد.

بزرگ ترین شاعر ایرانی را چقدر میشناسید؟

فردوس در روستایی در حومه شهر باستانی طوس متولد شد. در طول قرون، افسانه های زیادی در اطراف نام این شاعر نامی ایرانی بافته شده است، اما اطلاعات کمی درباره حقایق واقعی زندگی او در دست است. تنها منبع موثق توسط نیمایی آری، شاعر قرن دوازدهم ارائه شده است که در سال 1116 یا 1117 از آرامگاه فردوسی دیدن کرد و سندهایی را که کمتر از یک قرن پس از مرگ در زادگاهش جاری بود جمع آوری کرد.

به گزارش آری، فردوسی دهقان (مالک زمین) بود و از املاک خود درآمد راحتی کسب می کرد. او تنها یک فرزند داشت، یک دختر. شاهنامه فردوسی، کتابی با  نزدیک به 60،000 دوبیتی است که برخی از معروف ترین آن ها بر دیوار های آرامگاه فردوسی نقش بسته است. این نثر شاهنامه به نوبه خود و در بیشتر قسمتها ترجمه یک اثر پهلوی (فارسی میانه) بود، و داستان تاریخ پادشاهان ایران از دوران اسطوره ای تا زمان حکومت خسرو دوم بیان میکرد، اما همچنین حاوی مطالب دیگری بود که داستان را تا سرنگونی ساسانیان توسط اعراب در اواسط قرن 7 ادامه می داد.

نخستین کسی که به بررسی این تواریخ فارسی پیش از اسلام و افسانه ای پرداخت، داقی، شاعر دربار سامانیان بود که پس از اتمام تنها 1000 بیت به خشونت و جنگ ها خاتمه داد. این ابیات، که به ظهور زرتشت پیامبر می پردازد، پس از آن توسط فردوسی، در شعر های او گنجانده شد. اطلاعات بیشتر را درباره سرگذشت فردوسی میتوانید در موزه واقع در آرامگاه فردوسی ببینید.

شاهنامه فردوسی

شاهنامه ، سرانجام در سال 1010 تکمیل شد و به سلطان معروف غزنه، که در آن زمان بر سرزمین بزرگ خراسان فرمانروایی میکرد ، تقدیم شد. به گزارش آری، فردوسی شخصاً به غزنه رفت و از طریق مناصب خوب وزیر احمد بن حسن میمندی توانست سلطان را از پذیرش این شعر مطمئن سازد. پادشاه وقت برای پاداش دادن به فدوسی با افراد مناسبی مشورت نکرد و در نهایت تحت تأثیر کلمات آنها قرار گرفت و فردوس فقط 20000 درهم دریافت کرد.

 او با ناامیدی شدید، به حمام رفت و پس از بیرون آمدن کل پول را بین سرویس دهنده حمام و فروشنده ای که ار آن نوشیدنی خریده بود تقسیم کرد. او از ترس خشم سلطان، فرار کرد . ابتدا به هرات ، جایی که شش ماه مخفی بود، رفت ، و سپس  از طریق سرزمین مادری خود،به مازندران رفت و در آنجا به دربار سپهبد شهیرار پناه برد.

ایرانیان فردوسی را بزرگترین شاعر خود می دانند و هر ساله جمعیت زیادی برای بازدید آرامگاه فردوسی به مشهد سفر میکنند. در طول قرن ها آنها به خواندن و گوش دادن به ابیات های شاهکار فردوسی ادامه دادند. اگرچه این اثر حدود 1000 سال پیش نوشته شده است، اما برای ایرانیان همچنان سرشار از شگفتی و زیبایی های ادبی است. برخی از اشعار زیبا شاهنامه را میتوان بر روس دیوار های آرامگاه فردوسی مشاهده کرد.

موزه آرامگاه فردوسی

موزه ها از قدیم الایام جزو منلطقی بوده است که میتواند اطلاعات خوبی در در مورد گذشته به شما بدهد. کسانی که به گذشته تاریخ کشور علاقه دارند و از سیر کردن در گذشته و تاریخ لذت میبرند موزه ها میتواند مکان مناسبی برای آن ها باشد. یکی از بهترین و جالب ترین موزه ها بدون شک موزه توس در آرامگاه فردوسی است. اگر به مشهد سفر کرده اید و فکر میکنید که تمامی جاذبه های گردشگری آن در داخل مشهد محدود شده است سخت در اشتباهید. کمی دورتر و در فاصله 20 کیلومتری مشهد آرامگاه فردوسی قرار دارد که در مجاورت آن موزه ای جالب و دیدنی قرار دارد.

بررسی بیشتر موزه آرامگاه فردوسی

بنای ساختمان موزه توس در سال 1347 و با وسعتی به مساحت 600 متر مربع در ضلع غربی آرامگاه فردوسی طراحی شد. طراح این مجموعه هوشنگ سیحون بود و انجمن آثار ملی برای ساخت این بنا دست به کار شدند.

شاید جالب باشد که بدانید طبق اطلاعات موجود در سفرآس 24 در ابتدا ساختمان این موزه در آرامگاه فردوسی برای ساخت یک چایخانه و اجرای نقالی ساخته شده بود. در نظر داشتند تا از این مکان جهت شناخت بیشتر مردم از شاهنامه استفاده کنند ولی در سال 1361 این بنا تغییر کاربری داد و به موزه ای در آرامگاه فردوسی مبدل شد.

اشیایی که در موزه آرامگاه فردوسی میتوانید ببینید در واقع اشیایی هستند که از زمان توس و فردوسی بزرگ به دست آمده اند که شامل: پوشش‌های فنون جنگاوری قدیم، شاهنامه‌های کهن، نقاشی‌های قهوه‌خانه ‌ای، ظروف سفالی، سکه، تیر و کمان و اشیایی با مضامینی چون آثارسنگی دوران پیش از تاریخ مکشوفه از دشت توس و اطراف کشف رود، انواع شاهنامه، نظیر شاهنامه چاپ فلورانس و شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی اهدا شده از سوی موسسه امیرکبیر، آثار کشف شده از حفاری‌های باستان شناسی شهر توس همچون تنگها، پیه سوزها، عطردان‌ها و …، نسخه‌های خطی منحصر به فرد، تابلوهای نقاشی با مضمون داستان‎ های شاهنامه فردوسی و پرتره حکیم توس و … میباشد

این موزه واقع در آرامگاه فردوسی از 4 بخش مجزا تشکیل شده است. در هر یک از این 4 بخش اشیایی همچون انواع قطعات سفالی دوره اسلام و قبل از اسلام و سکه‌های طلا و نقره دوره اسلامی و غیره انواع وسایل سوارکاری از قبیل سپر، گرز، تیروکمان، وسایل موسیقی و رزمی که در شاهنامه بسیار از آنها نام برده، در آن وجود دارد.

اگر بخواهیم به طور دقیق تر این 4 بخشی موزه آرامگاه فردوسی را بررسی کنیم میتوانیم اینطوری هر بخش را مجزا کنیم:

بخش اول

 در این بخش از موزه آرامگاه فردوسی آثاری موجود میباشد که از کاوش در دشت توس به دست آمده اند. اشیایی همچون انواع قطعات سفالی قبل و بعد اسلام، سکه، طبا و نقره های مربوط به دوران اسلامی.

بخش دوم

 در این بخش میتوانید روح حماسی و پهلوانی شاهنامه را لمس کنید. این بخش از موزه آرامگاه فردوسی شامل اشیا جنگی ای همچون: انواع لوازم سوارکاری، ادوات جنگی مانند سپر، گرز،تیر و کمان و ادوات موسیقی جالبی که همه آین ها در شاهنامه از آن ها یاد شده است.

بخش سوم

 در این بخش اشیایی را خواهید دید که در زمان فردوسی ساخته شده اند اشیایی همچون انواع ظروف سفالی و مفرغی.

بخش چهارم

 در این بخش از موزه آرامگاه فردوسی میتوانید اهدایی های جالبی ببینید. انواع تابلو های نقاشی شده از چهره فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخساز ازرواست های متنوع شاهنامه، فرش های گوناگون و قالیچه های متنوع گوشه ای از اهدایی های افراد به موزه آرامگاه فردوسی است.

باید دیدن اشیائی که زمانی در زمان فردسی از آن ها استفاده های مختلفی میشد جالب و دیدنی باشد. اگر مسافر مشهد هستید به شما پیشنهاد میکنیم حتما از موزه آرامگاه فردوسی دیدن کنید و با دوران این شاعر بزرگ بیشتر آشنا شوید.

سخن نهایی

مشهد همواره شهری مذهبی با جاذبه های معنوی بوده است. گذشته از دیدنی های جالب و تفریحات مهیجی که در این شهر وجود دارد شما میتوانید موزه های زیادی را نیز در این شهر پیدا کنید. در واقع علاقه مندان به تاریخ و گذشته کشور میتوانند مکان های مورد علاقه خود یعنی موزه ها را در جای جای این شهر پیدا کنند. از مهم ترین جاذبه های دیدنی این شهر آرامگاه فردوسی است. شاعری که باعث زنده ماندن زبان فارسی کشور شد.

 نمیشود ایرانی بود و با این شاعر نامی آشنا نبود. در مجاورت آرامگاه فردوسی موزه توس قرار دارد. اگر میخواهید با سبک زندگی و ظروف زمان فردوسی بیشتر اشنا شوید حتما تور مشهد را رزرو کرده و سری به این موره بزنید. موزه توس به چهار بخش مختلف تقسیم شده است که شامل اشیای تاریخی و اهدایی جالبی است که دیدن آن خالی از لطف نیست. فضای باغ مانند و سرسبز آرامگاه فردوسی علاوه بر اینکه اطلاعات تاریخی شما را بالا میبرد میتواند تفریحگاه مناسبی برای شما و یا خانواده تان نیز باشد.