وفاق؛ تداوم یا فروپاشی

مصطفی غنی زاده پژوهشگر جامعه شناسی درباره وضعیت سیاسی ایران در ۱۴۰۴؛

سیاست داخلی در ایران، کمتر قابل پیش‌بینی است. متغیرهای پرتعداد داخلی و خارجی که هرکدام دارای انواع احتمالات هستند، چنین وضعیتی را برای آینده‌نگری به وجود آورده. اما اجمالا می‌توان چند عنصر اصلی را یاد کرد که آبستن تغییر و تحول خواهند بود.

۱/ وفاق

مسئله وفاق مسئولان ارشد کشور، دارای انواع متعارضان داخل دولت و بیرون از آن است. تندروهای دو طیف سیاسی در کشور، از این امر به شدت ناراحت و خشمگین هستند و نیروهای متمایل به سمت میانه را تحت انواع فشارهای سیاسی و رسانه‌ای قرار می‌دهند. استیضاح همتی باعث شد تا هر دو گروه، جان بگیرند و برای جنگیدن در سال ۱۴۰۴ آماده شوند. افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی، باعث خواهد شد تا امکان تداوم وفاق سخت‌تر شود. به ویژه آنکه دولت از لحاظ محتوای شعارها و انسجام درونی با مشکل مواجه است. دولتی که انسجام درونی ضعیفی داشته باشد، حتما نمی‌تواند به انسجام با دیگر قوه‌ها ادامه دهد. لذا خطر اصلی برای سال  ۱۴۰۴ تضعیف وفاق یا حتی فروپاشی آن است. امری که به علت فشارهای خارجی، حتما به ضرر کشور خواهد بود.

۲/ گسترش و تعمیق تندروی

مسئله افراط‌گرایی یک سکه رایج در دنیای امروز است. موج تندروی در ایرانِ امروز، در حال افزایش است. شرایط کنونی کشور در عرصه اجتماعی و سیاسی هم زمینه‌ساز این فضای افراطی‌گرایی است. برخی موج‌های ضدعقلانیت که عموما در شبکه اجتماعی گسترش می‌یابد، به این افراط‌گرایی دوطرفه کمک می‌کند. ترکیب این عناصر به معنای آن است که تضادهای اجتماعی و قطبی‌گرایی بیشتر خواهد شد. حضور برخی نمایندگان این افراطی‌گرایی در مجلس و داشتن تریبون‌های رسمی، این وضعیت را تشدید خواهد کرد. لذا تسعید شرایط دوقطبی و افراطی در ۱۴۰۴ بسیار محتمل خواهد بود.

۳/ تشدید وخامت اجتماعی تا نقطه جوش

تعارضات درونی جامعه ایران، ریشه‌ای تاریخی و عمیق دارد که در سال‌های اخیر با انواع بروزات و ظهورات، خود را نشان داده است. تشدید فشارهای خارجی و ناتوانی در حل برخی مسائل داخلی هم این مسائل را تشدید کرده است. عملیات روانی و رسانه‌ای شدید دشمن علیه جمهوری اسلامی هم بر این زخم‌ها نشسته و اذهان عمومی را مسموم کرده است. ترکیب این عوامل واقعی و برساختی، ممکن است به برخی فعل و انفعالات اجتماعی منجر شود که در آن، تمام ایران ضرر خواهند کرد. یکی از ضروریات ۱۴۰۴ ، بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی است. بدون شک، دشمن هم برنامه‌های مفصلی در این زمینه دارد که مقابله امنیتی و رسانه‌ای با آنها، لازم و ضروری است.