رایزنی سناتورهای آمریکایی با اروپا درباره طرحی برای جایگزینی برجام

خبرگزاری فارس: دو سناتور تندرو آمریکایی از دو حزب رقیب طرحی را آماده‌ کرده‌اند که به باور آنها می‌تواند به ایجاد یک توافق هسته‌ای جدید و بهتر با ایران منجر شود.

روزنامه واشنگتن‌پست نوشته «لیندسی گراهام» و «رابرت منندز» که به ترتیب نماینده‌های جمهوری‌خواه و دموکرات در مجلس سنای آمریکا هستند نمایندگانی هستند که قصد پیشبرد این طرح را دارند.

رسانه آمریکایی با اشاره به دیدار مخفیانه «کریس مورفی»، از دیگر سناتورهای آمریکایی با «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ نوشته به نظر می‌رسد او تنها کسی نبوده که در آنجا مشغول پیشبرد نوعی دیپلماسی مخفیانه با ایران بوده زیرا گراهام و منندز هم در کنفرانس مونیخ با سران کشورهای اروپایی درباره توافق هسته‌ای جدید خودشان صحبت کرده‌اند.

طرح گراهام و منندز خواستار آن است که متحدان آمریکا در کشورهای حاشیه خلیج فارس هم در توافق هسته‌ای جدید با ایران مشارکت داده شوند.

جزئیات توافق هسته‌ای جدید در طرحی قانونی که این دو سناتور در حال تهیه آن هستند تشریح خواهد شد.

ایده آنها این است که ایالات متحده یک توافق هسته‌ای جدید را به صورت همزمان هم به ایران و هم به کشورهای خلیج فارس پیشنهاد دهد.

بخش اول این طرح، به دنبال توافقی برای اطمینان از دسترسی ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس به سوخت هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز خواهد بود. در عوض، ایران و کشورهای خلیج فارس هر دو متعهد خواهند شد از انجام غنی‌سازی در خاک خودشان تا ابد صرفنظر کنند.

البته ایران از ظرفیت بالایی برای غنی‌سازی برخوردار است در حالی که کشورهای خلیج فارس چنین قابلیتی ندارند به این دلیل ایران از برخی تخفیف‌های تحریمی برخوردار خواهد شد.

طبق برنامه این دو سناتور، بعد از این مرحله ایران و آمریکا بر سر توافقی جامع‌تر که به دنبال ایجاد محدودیت در برنامه موشکی ایران خواهد بود مذاکره خواهند کرد.

توافق نهایی به تصویب سنا خواهد رسید و به معاهده تبدیل خواهد شد تا به ایران اطمینان خاطر داده شود رئیس‌جمهور جدید نمی‌توانند مانند ترامپ از آن خارج شود.

گراهام گفته می‌داند که راضی کردن همکارانش در مجلس سنا و همچنین کاخ سفید مبنی بر اینکه روش او کارساز است دشوار خواهد بود، اما او در تلاش است نوعی دیپلماسی را در این خصوص آغاز کند.

پیش از این هم گزارش شده بود نمایندگان مجلس سنای آمریکا طرحی را معرفی کرده‌اند که خواستار حل و فصل دیپلماتیک مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران است.

این طرح که عنوان آن «قانون دیپلماسی ایران» است ۱۲ روز پیش به کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا معرفی شده است.

سناتورهای آمریکایی در بخش «بیان سیاست‌ها» در این طرح به تشریح نقشه‌راه خود برای رسیدن به توافقی جدید با ایران پرداخته‌اند.

آنها تصریح کرده‌اند: «رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک بر سر برنامه هسته‌ای ایران از آن نوعی که ایالات متحده قبل از خروج یکجانبه ترامپ از برجام داشت گامی معنادار برای جلوگیری از درگیری مسلحانه میان ایالات متحده و ایران خواهد بود.»

در ادامه این طرح آمده است: «در حالی که ایالات متحده دیگر جایگاهی در کمیسیون مشترک یا مکانیسم حل و فصل اختلاف که توسط سه کشور اروپایی در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ فعال شده ندارد باید از تلاش‌ها برای دستیابی به یکی از دو رویداد زیر حمایت کند: ۱) بازگرداندن همه طرف‌ها با پایبندی کامل به تعهداتشان ذیل برجام و جلوگیری از اعمال حریمه‌های اقتصادی علیه فرانسه، آلمان یا انگلیس و ۲) مذاکره بر سر توافقی موقت برای ارائه تخفیف اقتصادی موقت و متناسب به ایران در ازای گام‌های قابل‌راستی‌ازمایی از سوی این کشور برای به عقب برگرداندن گام‌های برجامی.»

نمایندگان مجلس سنای آمریکا تصریح کرده‌اند در صورتی که ایران به نحو قابل‌ راستی‌آزمایی تعهداتش در برجام را به طور کامل اجرا کند، ایالات متحده و گروه ۱+۵ باید قبل از سال ۲۰۲۳ وارد مذاکرات با ایران برای رسیدن به «توافقی جامع» با این کشور شود.

در «قانون دیپلماسی ایران» بندی هم برای پرداختن به موضوعات غیرهسته‌ای در توافق احتمالی جدید در نظر گرفته است. در یکی از بندهای این توافق آمده است: «ایالات متحده و شریکان بین‌المللی این کشور باید به دنبال پرداختن به سایر جنبه‌های اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه باشد و در تلاش باشد ایران را به پایبندی به تعهدات حقوق بشری‌اش بازگرداند.»

تدوین‌کنندگان این طرح همچنین خاطرنشان کرده‌اند هیچ‌یک از طرف‌های مشارکت‌کننده در برجام نباید خارج از «مکانیسم حل و فصل اختلاف» که شرایط آن در بندهای ۳۶ و ۳۷ تشریح شده ادعایی درباره «عدم پایبندی اساسی ایران» به برجام به شورای امنیت مطرح کند.

در قانون دیپلماسی ایران همچنین تصریح شده ایالات متحده آمریکا باید همخوان با تعهداتش در برجام، برای همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌‌ای با ایران معافیت‌های تحریمی صادر کند.

سناتورها تصریح کرده‌اند ایالات متحده باید فضایی ایجاد کند که در آن نهادها و موسسات مالی بتوانند از معافیت‌های تحریمی موجود برای فروش کالاهای کشاورزی، غذا، دارو و کالاهای پزشکی به ایران استفاده کنند.

این طرح توسط سناتور «ادوارد مارکی» تدوین شده و «دایان فاینشتاین»، «کریس ون‌هولن»، «تامی داکورث» و «برنارد سندرز» دیگر حامیان آن هستند.