زحمتی که آمریکا در ورشو به خود داد، به هیچ نینجامید

خبرگزاری ایسنا: به نقل از سایت خبری وکس، بنا بود تا کنفرانس ضد ایرانی ورشو با رهبری آمریکا در این هفته به منزوی ساختن ایران منتهی شود، در عوض با برجسته‌سازی مشکلات اصلی سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ، موجب انزوای آمریکا شد.

این کنفرانس دو روزه که با عجله بسیاری برنامه‌ریزی شده بود و روز پنج‌شنبه به پایان رسید، به عنوان کنفرانس امینت خاورمیانه تشکیل شده بود اما بر همه عیان بود که گردهمایی «بیش از ۶۰ کشور» در واقع برای هم‌سو کردن جهان در زمینه «سیاست سخت‌گیری به ایران» بود؛ اگرچه آمریکا این مورد را انکار کرد.

این امر موجب خشم متحدان اروپایی آمریکا شده که بسیاری از آن‌ها تنها مسئولان دیپلماتیک رده پایین‌تر خود را فرستاده و یا هیچ نماینده‌ای برای شرکت در این نشست نداشتند. این اختلاف بر سر مشکل ایران از ماه مه گذشته پابرجاست که در آن زمان، آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج شد ولی متحدان اروپایی آن مانند فرانسه و انگلستان در این توافق باقی ماندند.

دلیل این کشورها برای ماندن در توافق هسته‌ای ساده بود؛ اگرچه ترامپ مدعی شد که ایران در تلاش بوده تا به یک بمب هسته‌ای دست پیدا کند، کشورهای اروپایی هیچ مدرکی برای این‌که نشان دهد تهران به دنبال چنین چیزی بوده، دریافت نکردند. ترامپ با خروج از این توافق مهم دیپلماتیک، اعمال دوباره تحریم‌ها بر ایران و تهدید کسانی که نفت ایران را می‌خرند، به طرف‌های توافق کننده در برجام پشت پا زد.

پس از این تحولات اوضاع برای دولت ترامپ بدتر شد. اروپا یک روش جدید در ژانویه به‌وجود آورد تا با اجتناب از مجازات‌های مالی آمریکا با ایران داد و ستد کند. این روش به اروپا اجازه داده در حالی که خسارت‌های احتمالی تحریم‌های آمریکا علیه اقتصاد ایران را فرو می‌نشاند، توافق هسته‌ای را زنده نگه دارد.

اکنون که کنفرانس ورشو به پایان رسیده، روشن است که این نشست موجب عمیق‌تر شدن شکاف میان اروپا و آمریکا شده است؛ تمام این‌ها به خاطر پافشاری سماجت آمیز دولت ترامپ بر این موضوع است که ایران در حال حاضر به دنبال سلاح هسته‌ای است.

آماندا اسلوآت، یک کارشناس اروپایی در اندیشکده بروکینگز در واشنگتن در این باره می‌گوید: «به جای اینکه این نشست به یک دستاورد متحد کننده دیپلماتیک برای "مشخص کردن فعالیت‌های دردسرساز ایران در منطقه" منجر شود، این نشست ابتدا انزوای دیپلماتیک آمریکا در برابر متحدان اروپایی آن را آشکار کرد».

چهار اشتباه در این کنفرانس تحت امر آمریکا رخ داد:

اول آن که این نشست شروع بدی داشت.

رودی گیلانی، وکیل شخصی ترامپ، روز چهارشنبه در نزدیکی تجمع یک گروه ضد ایرانی (گروهک منافقین) به گفت‌وگو پرداخت که پیش از این توسط آمریکا به عنوان تشکیلاتی تروریستی در نظر گرفته شده بود و گیلانی از لابی‌گران طولانی‌مدت آن بوده است.

گیلانی در حاشیه نشست ورشو، به یواس‌ای تودی گفت: «همه موافق‌اند که ایران اولین کشور حمایت‌کننده تروریسم در جهان است».

با وجود این‌که نظرات گیلانی در خود نشست ورشو مطرح نشد، قطعاً با نشان دادن این‌که آمریکا در ورشو حاضر بود تا درباره ایران بدگویی کند، موجب تیره‌تر کردن وجهه آن شد.

دوم آن‌که مشارکت در نشست رسمی ورشو ضعیف بود.

در حالی که رهبران، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا که همگی از اعضای توافق هسته‌ای با ایران هستند از سوی برایان هوک، نماینده ویژه دولت ترامپ در گروه اقدام ایران به این نشست دعوت شده بودند، در آن حضور نیافتند. در ضمن، دیگر کشورهای اروپایی و عربی نمایندگانی در رده پایین‌تر به این نشست فرستادند.

این امر موجب تنها ماندن مقامات ارشد آمریکایی مانند مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در موقعیتی دشوار شد. عموماً این مقامات ارشد تنها با حضور همتایانشان در نشست‌ها شرکت می‌کنند اما در این مورد آن‌ها تنها برای دیدار با مقامات خارجی بسیار رده پایین‌تر از خود به لهستان سفر کردند.

سوم؛ مقامات رسمی رده بالای خارجی که در نشست شرکت کردند، به دلایلی نابه‌جا خبرساز شدند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، روز چهارشنبه (اولین روز نشست ضدایرانی ورشو) هنگامی که صفحه رسمی توئیتر وی «نه تنها هدف اصلی این نشست را تشریح کرد، بلکه به طور تصادفی مدعی جنگ علیه ایران شد»، مرتکب اشتباه بزرگی شد.

نتانیاهو در یک پیام توییتری مدعی شد: «چیزی که درباره این نشست اهمیت دارد و از کسی پوشیده نیست، آن است که این نشست، نشستی آزاد با نمایندگان کشورهای عربی است که با هدف پیشبرد منافع مشترک جنگ با ایران بر سر یک میز گرد هم آمده‌ایم».

این پیام توییتری یک ساعت بعد حذف شد اما آسیب خود را بر جای گذاشته بود. ظاهراً اتفاق رخ داده، یک ترجمه بد از کلمه عبری برای «جنگ» بوده است؛ مقصود نتانیاهو «مقابله» بوده است. پیام توییتری جدیدی با استفاده از این کلمه به جای «جنگ» در صفحه توییتری نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی منتشر شد.

در مورد چهارم مایک پنس با ایراد آن سخنرانی که آشکارا به دوستان اروپایی آمریکا زخم‌زبان می‌زد، هیچ کمکی به بهتر شدن شرایط برای خود نکرد.

پنس روز پنج‌شنبه با اشاره به سازوکاری که اروپا برای ادامه تجارت با ایران استفاده می‌کند گفت: «آن‌ها به این طرح، "سازوکار مالی ویژه" می‌گویند».

وی در ادامه افزود: از نظر ما این یک اقدام غیر عاقلانه است که تنها موجب قدرت گرفتن ایران، تضعیف اروپا و بیشتر شدن فاصله میان اروپا و آمریکا می‌شود». این خطابه وی به درخواست از اروپا برای دست شستن از برنامه‌های خود و پیروی از آمریکا منتهی شد. اما این درخواست پنس، خود، اقدامی غیرعاقلانه بود.

درخواست از اروپا برای انجام دادن کاری که به وضوح مایل به انجام دادن آن نیست، از جمله قطع روابط اقتصادی با تهران و عقب‌نشینی از توافق هسته‌ای ایران، تنها باعث آسیب دیدن روابط شکننده آمریکا و اروپا منجر خواهد شد. افزون بر آن، موجب ضعیف به نظر رسیدن دولت ترامپ خواهد شد، به ویژه اگر آن کشورها درخواست آمریکا را قبول نکنند.

اریک بروئر، یک کارشناس مسائل ایران در اندیشکده مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن در این باره می‌گوید: آمریکا در نشستی که ممکن بود در آن برخی زخم‌ها بهبود یابند، موجب گسترش شکاف میان خود و متحدانش شد.

اگر ایران واقعاً به دنبال دستیابی به یک سلاح هسته‌ای بود که تخطی مستقیمی از توافق هسته‌ای به‌شمار می‌رود، چیزی وجود داشت که به‌خاطر آن تمام این خسارت را به بار آورد. مشکل آن است که حتی جاسوسان اطلاعاتی آمریکا می‌گویند که ایران در حال پایبندی به توافق هسته‌ای است. این به این معناست که تمام آن زحمتی که (آمریکا) در ورشو به خود داد به هیچ نینجامید.