ترامپ گرفتار میان اردوغان و بن‌سلمان
"قتل خاشقجی دولت ترامپ را در دو راهی دو فرد قرار داده است: یکی مسوول ترور روزنامه‌نگار ساکن آمریکا و عامل بدترین بحران انسانی جهانی در یمن است و دیگری، اردوغان، ناقض سفت و سخت حقوق بشر است که به شدت کشورش را به سوی دشمنان آمریکا نظیر روسیه و ایران متمایل می‌کند. "
خبرگزاری ایسنا: سایت آمریکایی یاهو نیوز در تحلیلی به بیان وضعیت دولت ترامپ پس از قتل جمال خاشقجی پرداخته و دیدگاه‌های خود را نوشته است: «دولت ترامپ با "دوستان" و متحدانی همچون ترکیه و عربستان سعودی باید به فکر فرو رود که چه کسی به یک دشمن واقعی مانند ایران در خاورمیانه نیاز دارد؟! تقریبا از لحظه‌ای که جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف سعودی و سکنه قانونی ایالات متحده و از اعضای روزنامه واشنگتن پست، در اوایل ماه اکتبر به طور اسرارآمیز به کنسولگری عربستان در استانبول رفت و ناپدید شد، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، دروغ‌های عربستان را با زیرکی فاش کرده است تا یک رقیب منطقه‌ای را تحقیر کند، این داستان را در سرخط اخبار نگه دارد و تلاش‌های رئیس‌جمهوری آمریکا برای نجات رابط صمیمی‌اش با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را نابود کند. اکنون این رسوایی ساختار ائتلاف خاورمیانه‌ای ایالات متحده و استراتژی دولت ترامپ برای انزوا و محاصره ایران را تهدید می‌کند.
دولت اردوغان با افشاگری‌های تدریجی و محتاطانه، به طور پیوسته روایت متفاوت و رو به تغییر سعودی‌ها را تضعیف می‌کند. حتی رئیس‌جمهوری آمریکا هم توضیحات سعودی‌ها را "یکی از بدترین لاپوشانی‌ها در طول تاریخ" توصیف کرده است و بعید به نظر می‌رسد آخرین نسخه از توضیحات هم بتواند این بحران را خاتمه دهد. اکنون عربستان سعودی می‌گوید که یک تیم ۱۵ نفره از پرسنل اطلاعاتی و امنیتی، که بسیاری از آنان ارتباطات نزدیکی با ولیعهد دارند، فرستاده شده بودند تا خاشقجی را زنده به خانه بیاورند. در عوض، رهبر تیم ظاهرا تصمیم لحظه‌ای برای از بین بردن خاشقجی با مواد مخدر و سپس نابودی جسدش گرفته است. مقام‌های ترکیه‌ای که تاکید دارند فایل‌های صوتی از این قتل در دست دارند، این توضیحات را به چالش کشیده‌اند.
جمعه گذشته روزنامه واشنگتن پست گزارش داد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با "اطمینان بالا" به این نتیجه رسیده است که قتل خاشقجی شخصا به دستور شاهزاده محمد بن سلمان صورت گرفته است. اردوغان کشتار خاشقجی را "قتل وحشیانه"ای توصیف کرده است که "وجدان انسانی" را در شوک فرو برد.
با این حال آیکان اردمیر، عضو سابق پارلمان ترکیه و عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی در واشنگتن می‌گوید: قتل خاشقجی باعث شده است که اردوغان قدرت زیادی برای ادعا در زمینۀ اخلاقی پیدا کند و بحث را به گونه‌ای پیش ببرد که رقیب منطقه‌ای خود محمد بن سلمان را تضعیف کند و بین واشنگتن و عربستان سعودی اختلاف بیندازد. آنچه در این فرایند گم شده است این است که خود اردوغان یک رهبر خودکامه است که برای تضعیف نظم بین‌المللی لیبرال تحت رهبری آمریکا تلاش می‌کند. او به طور معمول روزنامه‌نگاران و مخالفان سیاسی را زندانی می‌کند، درگیر "دیپلماسی گروگان" با ایالات متحده است، همچنان به انتقاد از تحریم‌های ضد ایران می‌پردازد، عملیات‌های نظامی آمریکا علیه داعش در سوریه را تضعیف می‌کند و یک محور استراتژیک به سمت ایران و روسیه طراحی کرده است؛ و بحران خاشقجی تنها موجب شده است تا او جسورتر و شجاع‌تر شود.
بدین ترتیب، قتل خاشقجی دولت ترامپ را در دو راهی این دو قرار داده است؛ یکی مسوول ترور روزنامه‌نگار ساکن آمریکا و عامل بدترین بحران انسانی جهانی در یمن است و دیگری، اردوغان، از ناقضان سفت و سخت حقوق بشر است که برای نفوذ دیپلماتیک، گروگان آمریکایی می‌گیرد و به شدت کشورش را به سوی دشمنان آمریکا نظیر روسیه و ایران متمایل می‌کند. آنچه در این میان بلاتکلیف است، استراتژی دولت ترامپ برای نگه داشتن شاهزاده بن سلمان و عربستان برای محدودسازی ایران و دستیابی به توافق صلحی میان اسرائیل و فلسطینیان است. گمان می‌رفت این استراتژی با دوستی نزدیک جارد کوشنر، داماد رئیس‌جمهوری آمریکا با شاهزاده بن سلمان حاصل شود و برای همین مقصد اولین سفر خارجی ترامپ در سال گذشته عربستان شد.
اریک ادلمن، سفیر سابق آمریکا در ترکیه و مشاور کنونی در مرکز ارزیابی‌های استراتژیک و بودجه در واشنگتن می‌گوید: سعودی‌ها نقش مهمی در سیاست خاورمیانه‌ای دولت ترامپ داشته‌اند که عمدتا بر ارتباط نزدیک خانوادگی ترامپ و ولیعهد عربستان استوار بود و خاندان سعودی هم با آن راحت بود، اما انتظار نمی‌رفت که جمهوری دموکراتیکی مانند ما برای انجام سیاست خارجی خود به آن متوسل شود؛ بنابراین در حالی که کار دولت ترامپ را در شناختن ایران به عنوان بزرگترین تهدید استراتژیک در این منطقه تحسین می‌کنم، استراتژی آن‌ها اکنون با ولیعهد بی‌مهابا و بی‌ملاحظه‌ای گره خورده است که به نظر می‌رسد مشکلات بسیاری در حوزه تصمیم‌گیری دارد. در سوی دیگر مساله خاشقجی، شما متحد خودکامه و بی‌مهابای دیگری به نام اردوغان دارید که از تمام توانش بهره می‌برد تا از این بحران برای تضعیف جایگاه سعودی‌ها در عرصه بین‌المللی و تضعیف روابط آمریکا-سعودی استفاده کند.
اینکه محمد بن سلمان از رسوایی خاشقجی نجات بیابد یا خیر اهمیت دارد چرا که دولت ترامپ روی شراکت آمریکا - سعودی آنقدر حساب باز کرده بود که اکنون خطری جدی آن را تهدید می‌کند. طرح‌های دولت ترامپ پس از خروج از توافق برجام برای محاصره ایران، خاتمه درگیری فاجعه‌بار در یمن و حصول توافق میان اسرائیلی‌ها و فلسطینیان تماما از ریاض می‌گذرد.»
دیدگاه تان را بنویسید