کودتای هیلی

صبح نو: دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا شب گذشته استعفای نیکی هیلی از سمتش به‌عنوان سفیر و نماینده دائم ایالات متحده نزد سازمان‌ملل را پذیرفت. استعفایی که برخی دلیل آن را انتشار مقاله بدون اسم دانستند که ماه گذشته در روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شد.

شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت: خانم هیلی روز سه‌شنبه تصمیم خود را به اطلاع کارمندانش رسانده است. نیکی هیلی از اعضای اصلی هدایت‌کننده تیم سیاست خارجی دولت ترامپ بوده است که با همراهی مایک پمپئو و جان بولتون، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی رییس‌جمهوری، مثلث سیاست تهاجمی ترامپ در عرصه دیپلماسی را تشکیل می‌دادند. از سویی دونالد ترامپ نیز در توییتی خانم هیلی را «دوست» خود نامیده و اعلام کرده که با وی در کاخ سفید دیدار خواهد داشت. استعفای این مقام بلندپایه دولت ترامپ که دلیل آن هنوز مشخص نیست در حالی صورت گرفته که کمتر از یک ماه به انتخابات میاندوره‌ای کنگره باقی مانده است و برخی تحلیلگران وی را یکی از رقبای دونالد ترامپ در عرصه سیاسی توصیف کردند. نیکی هیلی مواضع سرسختانه‌ای در مقابل ایران داشت و از طرفداران سرسخت انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس بود. نیکی هیلی، هندی‌تبار و جمهوری‌خواه است که پیش از نمایندگی آمریکا در سازمان‌ملل، فرماندار کارولینای جنوبی بود. او در طول مبارزات انتخاباتی از منتقدان دونالد ترامپ بود و در ابتدا از کاندیداتوری سناتور مارکو روبیو و سپس از سناتور تد کروز در میان دیگر نامزد‌های جمهوری‌خواه حمایت کرد. با این حال در ادامه با دونالد ترامپ همراه شد و متعاقب پیروزی وی در انتخابات از تمایل خود برای عضویت در کابینه آقای ترامپ و تیم مشاور امنیت ملی آمریکا سخن گفت. برخی تحلیلگران آمریکایی، علت استعفای نیکی هیلی را انتشار مقاله ضد ترامپ در روزنامه نیویورک‌تایمز می‌دانند که شهریورماه گذشته بدون اسم منتشر شد. نویسنده این مقاله بدون امضاء که خود را یکی از «مقامات ارشد دولت ترامپ» معرفی کرده رییس‌جمهوری آمریکا را «دمدمی»، «کوته‌فکر» و «غیر مؤثر» خوانده است. او خود را عضوی از دایره «مقاومت» در دولت کنونی آمریکا معرفی می‌کند که به‌دنبال ایستادگی در برابر رییس‌جمهوری در راستای حفظ منافع کشور است. البته دونالد ترامپ در واکنش به انتشار این مقاله آن را «بزدلانه» خواند و از «خیانت» سخن گفت. پس از این اظهار نظر ترامپ بود که دست‌کم ۱۱ نفر از مقامات ارشد دولت آمریکا از جمله مایک پنس، معاون رییس‌جمهوری تاکید کرده‌اند که نویسنده این مقاله نیستند. همچنین، دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا شب گذشته، زمان کناره‌گیری نیکی هیلی نماینده مستعفی این کشور در سازمان‌ملل از دولت خود را را پایان سال‌۲۰۱۸ میلادی اعلام کرد. اما سی‌ان‌ان در گزارش دیگری عنوان کرده که دونالد ترامپ گفته است تا دو، سه هفته آینده جانشین نیکی هیلی را تعیین می‌کند.

ایزدی: رفتار‌های ضد روس و انتشار مقاله بدون اسم از دلایل احتمالی استعفای هیلی است فؤاد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا در گفتگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به استعفای «نیکی هیلی» گفت: رسانه‌های آمریکایی دلایل مهمی که منجر به استعفای خانم هیلی از تصدی سفیر ایالات‌متحده نزد سازمان‌ملل‌متحد شده است را در سه بخش می‌دانند. این کارشناس مسائل آمریکا، افزود: در نخستین تحلیل رسانه‌های آمریکایی به روی کارآمدن آقای کاوانا اشاره شده است فردی که دادگاه عالی آمریکا وی را به رابطه جنسی اخیراً مورد محاکمه قرار داده بود و پس از خبری ساز شدن این داستان و مطرح شدن آن در کنگره و جمهوری‌خواهان، شاهد این بودیم که خانم هیلی هم نسبت به موضوع تعرض به زنان حساسیت نشان داده بود و مخالفت‌هایی هم در این باره مطرح کرده بود. شاید ادامه حرکت دونالد ترامپ در این موضوع و حمایت از آقای کاوانا و همچنین رفتار‌های نیکی هیلی نسبت به این منجر به استعفای وی شده است. ایزدی، ادامه داد: یکی دیگر از موضوعاتی که در استعفای خانم هیلی وارد می‌دانند مربوط به انتشار نامه‌ای است که ماه گذشته در رسانه نیویورک تایمز خبر ساز شد. انتشار مقاله‌ای از یک مقام ارشد کاخ سفید در روزنامه نیویورک‌تایمز که بدون اسم هم منتشر شده بود جنجال سیاسی در کاخ سفید به راه انداخت. برخی تحلیلگران آمریکایی معتقدند شاید دونالد ترامپ، هویت نویسنده این مقاله را کشف کرده و خانم هیلی را در انتشارآن وارد می‌داند، که این موضوع منجر به استعفای وی شده است. این کارشناس مسائل بین‌المللی افزود: اختلاف دیگری که رسانه‌های آمریکایی به آن اشاره می‌کنند اختلاف ترامپ و خانم هیلی درباره موضوع روسیه است. هیلی مواضعی ضد روس داشت و در این‌باره اختلاف نظر‌هایی میان دونالد ترامپ و خانم هیلی وجود داشت، شاید این هم دلیلی مبنی‌بر استعفای وی باشد.

کارنامه ضد ایرانی خانم کلانتر تا قبل از سمت سفیر، بالاترین شغلی که خانم هیلی داشت فرمانداری ایالت کارولینای جنوبی، یکی از نژاد‌پرست‌ترین و راستگراترین ایالت‌های آمریکا بود. نیکی هیلی، سفیر واشنگتن در سازمان‌ملل، پیش از آنچه فکر می‌شد خود را از قامت فرماندار ایالت کارولینای جنوبی خارج کرد و در مقام سفیری در نیویورک نشست. ۴۵ساله است و درحالی‌که برخی تحلیل‌ها او را گزینه تحمیلی به ترامپ می‌دانستند، او به‌دست راست رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا در سیاست خارجی تبدیل شد. در دوران فرمانداری‌اش هم چهره‌ای ضدایرانی داشت. بعد از دستیابی طرفین به برجام، زمانی‌که باراک اوباما در مقام ریاست‌جمهوری قصد داشت از فرمانداران بخواهد تحریم‌های ایالتی علیه ایران را لغو کنند، هیلی جزء چند فرمانداری بود که در نامه به اوباما اعلام کرد که این تحریم را لغو نخواهد کرد. او در یکی از نشست‌های سال گذشته سازمان‌ملل در مقابل دیگر سفرا، خود را «کلانتر» معرفی کرد و گفته بود که آمده آن‌ها را به خط کند؛ او در این مدت مأموریت‌هایی را انجام داده که نشان می‌داد دونالد ترامپ بیش از دیگران به او اعتماد دارد، این را به‌ویژه در مأموریت‌هایی که در مورد ایران و برجام به او داده‌شده بود، می‌توان به خوبی درک کرد. برخی همتایان هیلی در نیویورک او را می‌ستایند و برخی دیگر از او دوری می‌جویند. اندکی تأمل در مأموریت‌هایی که به او واگذار می‌شود، نشان می‌دهد که «خانم کلانتر» مأمور خوبی برای اجرای فرمان‌های آقای ترامپ بود، نیکی هیلی، برای مذاکره با یوکیا آمانو به وین و برای مذاکرات حقوق‌بشری به ژنو می‌رفت و هفته‌ای یکی، دوبار هم موضع‌گیری‌های ضدایرانی اتخاذ می‌کرد. اما گویی این فرد مورد اعتماد ترامپ هم به ضد او تبدیل شده است.

مأموریت‌های مهم حدود ۱۰ شهریورماه ۹۶ که نیکی هیلی، برای مأموریت ضدبرجامی دونالد ترامپ، راهی وین شد. او در آن‌جا با یوکیا آمانو مدیرعامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفتگو کرد و استارت دوباره بحث بازدید از اماکن نظامی ایران را مطرح کرد. بحثی که چند روز قبل از برجام، در قالب حل‌و‌فصل «پی‌ام دی» به پایان رسیده‌است. همچنین در ۲۴ آذرماه ۹۶؛ درجمع خبرنگاران در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، با نمایش لاشه موشک شلیک شده از یمن به سمت ریاض در اوایل نوامبر ۲۰۱۷، ادعا کرد ایران برای جنبش انصارالله یمن (حوثی‌ها) سلاح ارسال می‌کند. نماینده آمریکا در سازمان‌ملل سپس به موضوع «برجام» اشاره کرد و مدعی شد این توافق فقط مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نیست. اما این شوی هیلی شکستی دیگر برای آمریکا رقم زد. آمریکا که پس از این شو می‌خواست قطعنامه ضد ایرانی با هدف اعمال فشار علیه ایران درپی ادعا‌های ارسال سلاح برای انصارالله را در شورای امنیت به تصویب برساند، توسط روسیه وتو شد و شکستی دیگر در کارنامه هیلی ثبت شد.