نظر یک کارشناس درباره سناریوی آمریکا برای حذف نفت ایران

ایسنا: دکتر سعید میرترابی اظهار کرد: تحلیل آماری بازار نفت از این حکایت دارد که تبعات کوتاه مدت، حذف ایران از این بازار را غیرممکن می‌کند. میرترابی برای اثبات این موضوع به تحلیل اقتصاد محور بازار نفت، اشاره و خاطرنشان کرد: تحلیل اقتصاد محور بازار نفت، این بازار را با نگاهی خوشبینانه تحلیل می‌کند و بر این تاکید دارد که کاهش عرضه نفت، مشوق سرمایه‌گذاری است و این سرمایه‌گذاری افزایش تدریجی تولید را به دنبال دارد؛ اما حتی بر پایه این تحلیل هم شکی نیست که حذف نفت ایران و کاهش عرضه پیش از تشویق به سرمایه‌گذاری افزایش چند برابری قیمت را به دنبال خواهد داشت. وی ادامه داد: حذف نفت ایران از بازار می‌تواند قیمت نفت را به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند، چون علاوه بر موضوع کمیت، ایران یکی از صادرکنندگان قدیمی و مهم نفت در یک منطقه مهم است و هر اقدامی علیه صادرات ایران، برای بازار نفت بار روانی به دنبال خواهد داشت. این استاد انرژی دانشگاه خوارزمی خاطرنشان کرد: در خوشبینانه‌ترین حالت، حذف ایران از بازار نفت جدا از مسائل فنی و جایگزینی تولید و پالایش، افزایش چشمگیری در قیمت‌ها به دنبال خواهد داشت که در کوتاه مدت و در بازه زمانی دو تا سه ساله قابل جبران نخواهد بود. اجماع جهانی هم صادرات نفت ایران را صفر نکرد/آسیایی‌ها دنبال آمریکا نمی‌روند وی افزود: شرایط بین‌المللی کنونی هم امکان حذف ایران از بازار نفت را ندارد، چون در دوره قبل که براساس قطعنامه‌های سازمان ملل یک اجماع جهانی علیه ایران شکل گرفته بود؛ صادرات نفت ایران بین یک تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز کاهش داشت و به طور کامل حذف نشد؛ امروز اجماعی علیه ایران در جهان وجود ندارد. میرترابی تصریح کرد: رفتار وارد کنندگان و خریداران نفت ایران هم این را نشان نمی‌دهد؛ به عنوان مثال در نظر گرفتن رویکرد حذفی توسط کشور‌های آسیایی همچون چین و هند و ترکیه به عنوان یکی دیگر از خریداران عمده نفت ایران مورد تردید است و به نظر می‌رسد این کشور‌ها به هیچ وجه در مسیر قطع واردات از ایران حرکت نخواهند کرد. این استاد دانشگاه خوارزمی در خصوص موضع اروپا نیز خاطرنشان کرد: اگر ایده اروپا بر پایبندی ایران به برجام باشد قطعا نباید واردات نفت از ایران را کم کند چه رسد به اینکه بخواهد آن را حذف کند. سهم پنج درصدی ایران از بازار بین‌المللی نفت وی در اثبات اینکه حذف ایران از بازار نفت امکان‌پذیر نیست به داده‌های آماری نیز استناد کرد و گفت: در حال حاضر کل تولید و مصرف نفت در جهان به همراه میعانات گازی روزانه به ۹۵ میلیون بشکه می‌رسد؛ از این میزان ۴۵ میلیون بشکه در بازار‌های بین‌المللی مبادله می‌شود که ایران با ۲.۵ میلیون بشکه سهمی پنج درصدی را به خود اختصاص داده است. وی با بیان اینکه ۴۰ درصد از نفت مبادله شده از خلیج فارس تامین می‌شود افزود: سهم پنج درصدی ایران از مبادلات نفتی جهان قابل توجه است، بنابراین حذف آن به راحتی ممکن نیست. جایگزینی عربستان پایدار نخواهد بود میرترابی افزود: اخباری که از تلاش برای ایفای نقش عربستان در سناریوی حذف ایران از بازار نفت مطرح می‌شود نیز چندان صحیح نیست، چون عربستان در بهترین حالت می‌تواند یک میلیون بشکه در روز به تولید خود اضافه کند؛ البته در این افزایش تولید بحث زیرساخت‌های پالایشگاهی و پایدار ماندن تولید هم مطرح می‌شود که این موضوع را قابل تردید کرده است، بنابراین طرح حذف نفت ایران از بازار بین‌المللی بیشتر به یک بلوف شبیه است و به نظر می‌رسد قصد ترامپ از طرح آن اعمال فشار روانی بر ایران برای آغاز دور جدیدی از مذاکرات باشد.