بازی کشنده آمریکا با اروپا

روزنامه ابتکار: پس از اعمال تعرفه‌های گمرکی برای واردات فلزات سنگین به آمریکا و واکنش شدید کشور‌های غربی به این اقدام که حتی تهدید به مقابله به مثل نیز شده است، روز گذشته در نشست وزرای دارایی گروه ۷ در کانادا، وزیر دارایی فرانسه با اشاره به اینکه تصمیم آمریکا برای افزایش تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم «از نظر قانونی نپذیرفتنی، از نظر سیاسی غیرمنصفانه و از نظر اقتصادی خطرناک است» گفت: متاسفانه هم اکنون یک جی ۶ داریم، به همراه عضو هفتمی که آمریکاست و به تنهایی مقابل همه ایستاده و همه را در معرض بی‌ثباتی اقتصادی قرار داده است. به گزارش یورو نیوز، لومر اعلام کرد که هدف از انزوای آمریکا در این نشست، سر عقل آوردن آمریکایی‌ها بوده است. او افزود که دولت آمریکا تا کنون هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای توجیه اعمال تعرفه‌های جدید ارائه نکرده است. اعمال تعرفه‌های جدید بر خشم اتحادیه اروپا بیش از گذشته افزوده است، زیرا بروکسل پیش از این نیز به دلیل تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران که شرکت‌های این اتحادیه را از همکاری تجاری با ایران باز می‌داشت، دچار مشکل شده بود. وزیر دارایی فرانسه همچنین روز جمعه اعلام کرد که فرانسه قصد دارد استیون منوچین را تحت فشار بگذارد تا برای شرکت‌های فرانسوی معافیت‌های خاصی قائل شود؛ تا این شرکت‌ها بتوانند به همکاری‌های خود با ایران ادامه دهند. او اعلام نکرد که مشخصا به دنبال کسب معافیت از آمریکا برای کدام شرکت‌های فرانسوی است. جنگ تجاری با چاشنی تنبیه در همین رابطه و در حالی که برخی از ناظران معتقدند احتمال افزایش تنش‌ها میان اروپا و آمریکا در حوزه‌های دیگر وجود دارد، دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه شهید بهشتی و تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل، در گفتگو با «ابتکار» در خصوص دلایل اتخاذ چنین تصمیمی از سوی آمریکا، اظهار داشت: ترامپ در همان زمان مبارزات انتخاباتی روی سه موضوع سوریه، برجام و نیز مساله رها شدن از سلطه تجاری کشور‌هایی که در مبادلات تجاری برای آمریکا هزینه‌افزا هستند پافشاری داشت. او تاکید می‌کرد، ژاپن، مکزیک و چین بدون آنکه کمکی به اقتصاد آمریکا کرده باشند در حال بهره‌برداری یکجانبه از فرصت‌های تجاری هستند. ترامپ همچنین معتقد است که سرمایه آمریکا به چین سرازیر شده و تنها در حال پرداخت مالیات به این کشور است، در حالیکه اکنون نرخ بیکاری در داخل ایالات متحده به ۹.۳ درصد رسیده است. به همین دلیل می‌توان گفت: شرایط ایجاد شده امر جدیدی نیست، منتهی آن چه اکنون رخ داده تمامش جنگ اقتصادی نیست، بلکه یک چاشنی تنبیهی نیز در آن وجود دارد. مخصوصاً در ارتباط با اروپا، ترامپ تلاش می‌کند که اتحادیه اروپا را از نزدیکی به ایران دور کرده و شانی را که اروپایی‌ها در برابر آمریکا برای خود قائل هستند، خدشه دار کند. اظهاراتی از قبیل: اینکه آمریکا تبدیل به پلیس بین‌المللی شده است، از همان زمان با واکنش آمریکا مواجه شده و اختلافات را میان این دو قطب قدرت تشدید کرده است. در این میان معتقدم که شرایط فعلی بیشترین فشار را بر روی اروپا وارد خواهد کرد؛ زیرا اروپا بزرگترین وارد کننده فولاد و آلومینیوم به آمریکاست و اعمال تعرفه‌های جدید با توجه به وضع اقتصادی اروپایی‌ها که همچنان به طور کامل از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ رها نشده‌اند، می‌تواند برای اروپا حتی کشنده باشد. این در حالی است که چین در این میدان از خود نرمش‌هایی نشان داده و اقتصاد این کشور به دلیل صادرات بالا دارای اقتصادی پرمقاومت است. همچنین کانادا نیز هر چند از آمریکا به سازمان تجارت جهانی شکایت کرده است، اما خیلی در این جدال اقتصادی دارای اهمیت نیست، زیرا میزان صادرات فلزات این کشور به آمریکا سالانه مبلغی در حدود ۲ میلیارد دلار است. امکان تبدیل شدن جنگ تجاری به جدال سیاسی وجود ندارد این تحلیل‌گر ارشد مسائل بین‌الملل در مورد اینکه آیا چنین مساله‌ای می‌تواند تبدیل به یک جنگ سیاسی شود و آیا امکان آن وجود دارد که با اجماع جهانی علیه آمریکا، این کشور ناچار به عقب نشینی شود، توضیح داد: به اعتقاد من و با توجه به شرایط فعلی نظام بین‌المللی، امکان تبدیل شدن این جنگ اقتصادی به یک جنگ سیاسی وجود ندارد. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که ۲۸ کشور اتحادیه اروپا چندان اهمیتی ندارند و بیشترین اهمیت متوجه سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان است. این سه کشور با توجه به شرایط‌شان امکان رقابت تجاری با آمریکا را ندارند. در همین مساله خرید هواپیما‌های ایرباس از اروپا شاهد بودیم که آن‌ها ناچار به کسب اجازه از آمریکا بودند، زیرا ۶ تا ۸ درصد تامین قطعات الکترونیکی این هواپیما‌ها را ایالات متحده تامین می‌کند. آمریکا پس از جنگ جهانی دوم و طبق طرح مارشال، ۲۸ درصد کل صنایع اروپا را از آن خود کرد. این تنها ایالات متحده است که به پشتوانه سرمایه‌داری صنعتی خود می‌تواند دست به چنین اقدامی بزند. ترامپ مدعی است با توجه به نرخ بیکاری در آمریکا، اکنون در حال پرداخت هزینه‌های سنگینی برای حفظ موازنه اقتصادی با اروپا هستیم که این امر به زیان اقتصادی آمریکا تمام شده است. ادامه این وضعیت به نفع ایران نیست این استاد دانشگاه شهید بهشتی در خصوص تحلیل‌های موجود مبنی بر اینکه با توجه به خروج آمریکا از برجام و ایجاد شکاف میان آمریکا و اروپا از رهگذر آغاز جنگ تجاری، اکنون بهترین زمان بهره‌برداری از واگرایی موجود میان این دو قطب قدرت برای ایران ایجاد شده است، گفت: معتقدم این جنگ تجاری هر چقدر گسترش بیشتری پیدا کند، به زیان ایران تمام خواهد شد. زیرا اروپا بیشتر تحت فشار قرار گرفته و ناچار خواهد بود که فاصله خود با ایران را بیشتر کند. اکنون تنها تکیه‌گاه ایران در برجام اتحادیه اروپا است و اگر این اتحادیه توان و تحمل این فشار را نداشته باشد که معتقدم ندارد، این مساله برای ما سودی در بر نخواهد داشت. آمریکا و اروپا سالانه چیزی بالغ بر ۱۲۰۰ میلیارد دلار مبادله بازرگانی دارند و حمایت اروپا از برجام تنها دلیلش می‌تواند کشمکش‌های سیاسی موجود میان این دو قطب قدرت را نشان دهد. بازار ۳۰۰ میلیونی پرمصرف آمریکا را هیچ کشور یا قدرتی نمی‌تواند مورد تحریم قرار دهد و به همین دلیل است که هر چه اختلافات عمیق‌تر شود، زیانش برای ایران نیز بیشتر خواهد بود.