انتخابات ونزوئلا، استانداردهای دموکراسی را نداشت

روزنامه قانون: انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در حالی روز یک‌شنبه برگزار شد که ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا تصمیم نیکولاس مادورو، رییس جمهور ونزوئلا را برای برگزاری این انتخابات زودهنگام محکوم کرده بودند. آمریکا و اتحادیه اروپا تهدید کرده‌اند که در صورت «پایمال شدن دموکراسی» در ونزوئلا تحریم‌های جدیدی را علیه کاراکاس وضع خواهند کرد. نیکولاس مادورو پس از مرگ هوگو چاوز در سال ۲۰۱۳ به عنوان جانشین او انتخاب شد. در انتخابات روز یک‌شنبه نیکولاس مادورو با رقیبی جدی روبه‌رو نبود. مخالفان دولت ونزوئلا در حالی این انتخابات را تحریم کردند که بیش از ۲۰ میلیون ونزوئلایی واجد شرایط شرکت در رای‌گیری بودند. هر چند بنا به نظرسنجی‌ها ۷۵ درصد رای دهندگان ونزوئلایی از عملکرد نیکولاس مادورو ابراز نارضایتی می‌کردند، اما او توانست پیروز این انتخابات شود. ونزوئلا هم اکنون با یکی از جدی‌ترین بحران‌های اقتصادی و اجتماعی تاریخ خود روبه‌رو است. میلیون‌ها نفر در این کشور به مواد غذایی و دارو دسترسی ندارند. نرخ تورم در این کشور بسیار بالاست و ناامنی هم از مشکلات جدی آن محسوب می‌شود. بنا به تخمین‌ها سه میلیون ونزوئلایی در سال‌های اخیر به دلیل بحران اقتصادی، کشورشان را ترک کرده‌اند.

از سوی دیگر پیروزی نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا در انتخابات یک‌شنبه که با ادعای تقلب همراه بود با واکنش منفی بین المللی روبه‌رو شده است.

۱۴ کشور از جمله آرژانتین، برزیل و کانادا روز دوشنبه در اعتراض به نحوه برگزاری انتخابات ونزوئلا سفرای خود را از کاراکاس فراخواندند.

آمریکا هم تحریم‌های جدیدی بر این کشور اعمال کرد و آقای ترامپ خواستار پایان سرکوب در ونزوئلا شد.

وزیر خارجه آمریکا هم گفت که دولت ونزوئلا در سطح بین‌المللی منزوی‌تر خواهد شد، مگر آنکه روند انتخابات آزاد، منصفانه و شفاف را احیا کند.

حتی پیش از برگزاری این انتخابات، کانادا، اتحادیه اروپا، و بیش از ۱۰ کشور آمریکای لاتین گفته بودند که نتیجه را نمی‌پذیرند.

اکنون مکزیک، کلمبیا، شیلی، پاناما و پرو هم روابط خود را با ونزوئلا کاهش داده‌اند.

با این حال روسیه، چین، کوبا، بولیوی و السالوادور این پیروزی را به آقای مادورو تبریک گفتند. پکن از همه احزاب خواست که به انتخاب مردم ونزوئلا احترام بگذارند. ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه نیز ابراز امیدواری کرد که در حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشورش موفق شود. در همین راستا «قانون» با هادی اعلمی‌فریمان، کارشناس مسائل آمریکای لاتین، گفت‌وگویی داشته است که در ادامه از نظر می‌گذرد.

نظر شما در مورد نتیجه انتخابات ونزوئلا وپیروزی نیکولاس مادورو چیست؟

انتخابات ونزوئلا شرایط پیچیده و ویژه‌ای داشته است. مادورو در چندسال اخیر با برنامه‌ریزی‌های مشخصی اقداماتی مانند حذف پارلمان و ایجاد مجلس موسسان انجام داد تا انتخاب مجدد خود را قوت ببخشد. در یک سال اخیر شاهد راهپیمایی ها، تظاهرات و اعتراضات مردم بودیم که با شدت سرکوب شد. این‌ها نشان دهنده وضعیت نامطلوب وشکاف دوقطبی موجود در ونزوئلاست که برطرف نشده است. اپوزیسیون مدعی شد که مشارکت در انتخابات فقط ٣٢ درصد بوده، اما دولت از ٤٨ درصد مشارکت مردم خبر داد. این مشارکت نسبت به سال ١٩٤٠که دموکراسی پایداری داشته، بی سابقه است. بنابراین باعث شد انتخابات زودهنگام ونزوئلا به موضوع بحث برانگیزی تبدیل شود. از دید ناظران بیرونی، منطقه‌ای و بین المللی، قواعد و مقررات دموکراتیک در انتخابات ونزوئلا رعایت نشده است؛ بر همین اساس مادورو تا زمانی که متصدی است با چالش‌های بسیاری مواجه است.

چالش‌های داخلی:اعتراضات داخلی همچنان ادامه خواهد داشت. چالش‌های منطقه‌ای: شاهد کشور‌هایی هستیم که قواعد دموکراتیک را رعایت کرده و از نظر ظاهری ماهیت کار (گردش قدرت) را به خوبی رعایت می‌کنند (شیلی، برزیل و آرژانتین). ونزوئلا نمونه خاص و پیچیده‌ای است که اجازه گردش قدرت را نمی‌دهد.

آیا مادورو می‌تواند کشورش را از بحران اقتصادی نجات دهد و شرایط مطلوبی برای ونزوئلا فراهم کند؟

باتوجه به سیاست‌ها و موضع گیری‌های داخلی و خارجی که مادورو در زمان تصدی ریاست‌جمهوری اتخاذ کرده، بعید می‌دانم موفقیتی داشته باشد. موضع‌گیری‌های او نشان می‌دهد که همچنان همان روال سابق (اصول و برنامه‌های سوسیالیستی قدیمی) را با شدت و قوت قبلی در پیش گرفته است. در شعار‌های انتخاباتی مادورو (تحقق اهداف سیاسی وتحقق برنامه کارگران) این را می‌توان مشاهده کرد. او باوجود اینکه تاکید به آشتی با اپوزیسیون داشت، اما علایمی مشاهده نمی‌کنیم که بتواند به وعده خود عمل کند. اگر قرار به عملی شدن وعده‌اش باشد، شاید بخش بی‌خطر اپوزیسیون را انتخاب کند. با توجه به شواهدی از عملکرد او، بعید است به سمت بهبود وضعیت (آشتی و به رسمیت شناختن اپوزیسیون و مشارکت دادن آن‌ها در کسب قدرت) پیش برود.

چرا اروپا و آمریکا، انتخابات ونزوئلا را به رسمیت نمی‌شناسند؟

اروپا و آمریکا خواستگاه دموکراسی هستند. اروپایی‌ها کشور‌های مدعی خواستگاه دموکراسی با سابقه طولانی در عرصه پارلمان وسیاست‌های اجرایی هستند، بعد از آن آمریکا مدعی فضای دموکراتیک است. اولین مشخصه فضای دموکراتیک این است که به نخبگان اجازه دهد در قدرت گردش کرده و بدون مشکل کشور را اداره کنند. نمی‌توان ادعا کرد کشور‌های خاورمیانه فضای دموکراتیک دارند. در خاورمیانه سیستم بسته، اختلال‌گرا ونیمه بازی داریم و وضعیت متفاوتی دارد. نمی‌توان گفت: موضع‌گیری اروپا با خاورمیانه یکسان است. اروپا با توجه به اینکه سازوکار مشخصی در انتخابات ونزوئلا وجود نداشت (فشار‌های سیاسی، سرکوب اپوزیسیون و نظارت نامناسب در انتخابات)، این انتخابات را به رسمیت نشناخت و استاندارد‌های موردتایید آمریکا و اروپا رعایت نشد.