«در باغ سبز» ترامپ برای ریاض

خبرگزاری مهر: پادشاه عربستان ۲ روز پس از اعلام آمادگی این کشور برای اعزام نیرو به سوریه در قالب یک «ائتلاف گسترده»، با نمایندگان کشور‌های عضو ناتو در ریاض دیدار کرد. «سلمان بن عبدالعزیز» در کاخ یمامه، میزبان «ماتین لتفی بیدر» رئیس کمیته فرعی مشارکت‌های ناتو و تعدادی از رؤسای مجمع پارلمانی اعضاء سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بود. دو طرف در این دیدار درباره روابط پارلمانی عربستان سعودی و کشور‌های عضو ناتو و همکاری‌های دوجانبه بحث و تبادل نظر کردند. این دیدار در حالی صورت گرفت که منابع آمریکایی آگاه اعلام کردند که دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور طرح دادن پاداش و در واقع باج دادن به عربستان برای اعزام نیرو به سوریه به جای نظامیان آمریکایی را بررسی می‌کند. ناتوانی کشور‌های عربی در اعزام نظامیان خود به سوریه و درگیری این کشور‌ها به مسائل داخلی امکان تحقق درخواست ترامپ از این کشور‌ها را بسیار ضعیف نشان می‌دهد بنابراین رئیس جمهور تاجر مآب آمریکا برای اجرایی شدن این خواسته دست به یک معامله می‌زند؛ معامله‌ای که اینبار پای ائتلاف ناتو را برای راضی کردن ریاض به میان می‌کشد. یکی از طرح‌هایی که در حال حاضر در شورای امنیت ملی آمریکا بررسی می‌شود این است که به عربستان پیشنهاد تبدیل شدن به «هم پیمان اصلی خارج از ائتلاف ناتو» داده شود و ریاض در مقابل با اعزام نیرو به سوریه و ارائه کمک‌های مالی لازم موافقت کند. گنجاندن عربستان به عنوان هم پیمان اصلی ناتو خارج از ائتلاف در واقع یک اعتراف رسمی در خصوص اینکه این کشور شریک استراتژیک نظامی آمریکا در سطح هم پیمانان اصلی مانند اردن و کره جنوبی است محسوب می‌شود. آمریکا این موضوع را درک کرده است که اگر می‌خواهد عربستان به سوریه نیرو اعزام کند باید هزینه آن را نیز پرداخت کند؛ هزینه‌ای که در حال حاضر بیشتر برروی رابطه ائتلاف ناتو و ریاض تمرکز دارد. رؤسای جمهور آمریکا از زمان جورج بوش پدر تعدادی از دولت‌ها مانند رژیم صهیونیستی، ژاپن، کره جنوبی و پاکستان را در دسته بندی «هم پیمان اصلی خارج از ائتلاف ناتو» قرار داده اند. مصر، اردن، بحرین، کویت، مراکش و تونس نیز در میان کشور‌های عربی در این دسته بندی قرار می‌گیرند. دولت آمریکا معمولا کشور‌هایی را که جزو هم پیمانان نزدیک و دارای روابط استراتژیک با نیرو‌های مسلح آمریکا بوده و در عین حال عضو ناتو نیستند در این دسته بندی می‌گنجاند. درست است که این دسته بندی یک توافق دفاعی یا یک معاهده رسمی با آمریکا به شمار نمی‌آید، اما کشور مذکور به تعدادی از مزایای نظامی و مالی که کشور‌های خارج از ناتو از آن محروم هستند دست پیدا می‌کند. براساس دسته بندی‌های ناتو دو نفر می‌توانند کشور‌های مختلف را در این سطح از هم پیمانی قرار دهند؛ وزیر دفاع آمریکا با موافقت وزیر خارجه یا رئیس جمهور این کشور زیر نظر کنگره. کشور‌هایی که در این رده بندی قرار می‌گیرند می‌توانند در پروژه‌های مشترک با وزارت دفاع آمریکا شرکت کرده و یا به میزانی از اورانیوم ضعیف شده دست پیدا کنند. آن‌ها هم چنین می‌توانند انبار‌های تسلیحاتی نظامیان آمریکایی را در خاک خود و خارج از تأسیسات نظامی آمریکا داشته باشند. علاوه بر این کشور‌های مذکور می‌توانند از حمایت مالی نظامی آمریکا مخصوص کمک‌های خارجی و اجاره کردن برخی تجهیزات دفاعی و قرارداد‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات نظامی آمریکا خارج از خاک این کشور در کنار دریافت مجوز‌های مربوط به تکنولوژی‌های فضایی برخوردار شوند. حمله ناتو به یک کشور بدون اجازه شورای امنیت در تاریخ بی سابقه نیست و در این خصوص می‌توان به جنگ کوزوو اشاره کرد چرا که به نظر می‌رسد آمریکا قصد تکرار سناریو جنگ کوزوو در سال ۱۹۹۹ با مشارکت ناتو و حمله به اهداف نیرو‌های مسلح یوگسلاوی را دارد به طوریکه بعد از این حملات، نیرو‌های یوگسلاوی با عقب نشینی از کوزوو موافقت کردند. این مداخله ناتو بدون قطعنامه شورای امنیت صورت گرفت و چین و روسیه با آن مخالفت کردند. آمریکا در آن زمان این مداخله را «انسانی» تلقی کرد. این نخستین باری بود که ناتو از نیروی نظامی بدون موافقت شورای امنیت استفاده کرد. در هر صورت دیدار پادشاه عربستان با نمایندگان ناتو دقیقا بعد از درخواست ترامپ از کشور‌های عربی برای اعزام نیرو به سوریه خود بیانگر آن است که گردانندگان این سناریو به صورت جد به دنبال اجرایی شدن آن هستند گرچه در این مسیر با موانع زیادی روبه رو می‌باشند. لشکر کشی کشور‌های عربی به سوریه در صورتیکه محقق شود درواقع بهانه‌ای برای آغاز یک جنگ نیابتی جدید علیه ایران محسوب می‌شود چرا که این کشور‌ها در صورت مداخله مستقیم در سوریه مجددا شروع به مسلح کردن گروه‌های تروریستی خواهند کرد (همان کاری که از ابتدا به انجام آن مبادرت ورزیدند) و نه تنها باعث متوقف شدن جنگ در این کشور نشده بلکه باردیگر زبانه‌های درگیری در سوریه را شدیدتر از قبل شعله ور می‌کنند. با وجود آنکه عربستان بعد از مطرح شدن پیشنهاد ترامپ مبنی بر اعزام نیرو به سوریه فورا با آن موافقت کرد، اما به نظر می‌رسد پشت پرده این موافقت، شرط‌هایی نهفته است که از انظار عمومی ناپیدا بوده، اما رفت و آمد نمایندگان ناتو به عربستان، منویات مقامات آل سعود برای باج گیری از ترامپ را آشکار کرده و نشان می‌دهد که اینبار گاو شیرده عربستان برای خوش رقصی و خدمت رسانی به مقامات واشنگتن مطالباتی نیز دارد. شکست‌های پی در پی گروه‌های تروریستی در برابر ارتش سوریه و نیرو‌های حزب الله و اخراج عناصر گروه تروریستی داعش از مناطق مختلف این کشور باعث می‌شود که عربستان برای دادن یک تنفس مصنوعی به تروریست‌ها و مقابله با ایران از کنار این پیشنهاد به راحتی عبور نکند؛ عربستانی که خود درگیر جنگ داخلی قدرت در دربار و احتمال وقوع یک کودتا علیه محمد بن سلمان ولیعهد دیکتاتور این کشور است و نظامیان سعودی برای چهارمین سال متوالی در باتلاق یمن که به دست ریاض به وجود آمده دست و پا می‌زنند و یارای مداخله در یک جنگ فرسایشی دیگر علیه کشور عربی مستقل دیگر را ندارند.