راهبرد آمریکا برای کنترل روسیه

خبرگزاری تسنیم: آمریکا طی یک سال گذشته با تهدید پراکنی‌های مختلف در منطقه شرق آسیا به بهانه مقابله با تهدیدات کره شمالی، این منطقه را بیش از بیش نظامی کرده که یکی از پیامدهای آن بالا رفتن هزینه خرید تسلیحات نظامی در کشورهای شرق آسیا و مقابله سرد رقیبان منطقه‌ای است.

این تهدید پراکنی‌ها تنها موجب واکنش چین نمی‌شود، بلکه واکنش‌های منفی روسیه را نیز به همراه دارد. فدراسیون روسیه چه در سند تدبیر سیاست خارجی و چه در مواضع فعلی مقامات خود، گسترش تهدیدات در شبه جزیره کره که منجر به حضور نظامی گسترده ایالات متحده آمریکا شود را تهدیدی علیه امنیت ملی خود قلمداد کرده است، از این رو مسکو بر ضرورت گفت‌وگو برای حل بحران به جای اقدامات تقابلی واشنگتن و پیونگ یانگ تاکید می‌کند.

در سند جدید راهبرد امنیت ملی آمریکا که اخیراً منتشر شد، تهدیدهایی را از جانب روسیه مطرح کرده و گفته شده که مسکو یک جبهه بی‌ثبات در اوراسیا ایجاد کرده است. افزون بر آن با اشاره به توسعه تسلیحاتی و افزایش توانمندی‌های پیشرفته روسیه و چین، آن را تهدیدی برای زیرساخت‌های حیاتی و فرماندهی واشنگتن دانسته است.

در هر صورت آمریکا حضور نظامی خود در کشورهای شرق آسیا را به بهانه تهدیدهای مطرح شده و جهت مقابله با اقدامات کره شمالی را توسعه داده که نتیجه جدید آن استقرار سپرهای موشکی آجیس آشور (Aegis Ashore) در ژاپن است.

میخائیل اولیانوف، رئیس کل اداره امور عدم گسترش و کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که استقرار این سامانه به معنی مورد دیگر نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد از طرف آمریکایی‌ها است.

علاوه بر آن روز گذشته ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور روسیه طی کنفرانس مطبوعاتی در مسکو با توجه به تاثیرات منفی استقرار سپرهای دفاع موشکی آجیس آشور آمریکا در خاک ژاپن گفت که این موضوع نگرانی شدیدی ایجاد کرده و اثر منفی خود را بر مناسبات مسکو و توکیو از جمله در گفت‌وگوها برای توافق‌نامه صلح خواهد گذاشت.

اینگونه سپرهای موشکی به سکوی پرتاب عمومی مجهز هستند که قادر به پرتاب تسلیحات هجومی‌اند. در عمل این امر به معنای توافق‌نامه انحلال موشک‌های کوتاه و میان برد است.

موارد بسیاری از اتهامات مقامات آمریکا و روسیه درباره نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای (INF) به یکدیگر وجود دارد که نمونه اخیر آن اظهارات جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در ۱۸ آبان ماه ۹۶ در نشست وزرای دفاع ناتو مبنی بر نقض "آی ان اف" توسط روسیه است. وی تاکید کرده بوده که واشنگتن نگران عدم پایبندی مسکو نسبت به این پیمان است.

اما در داخل ایالات متحده آمریکا نیز نظراتی مبنی بر لزوم خروج واشنگتن از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد وجود دارد؛ مایک دنیس راجرز، رئیس پنل تسلیحات هسته‌ای مجلس نمایندگان آمریکا، دولت ترامپ را به خروج از "آی ان اف" ترغیب کرد.

با این حال آمریکا سیاست فعلی خود را بر خروج رسمی از آی ان اف تنظیم نکرده، اما استفاده دوگانه و حداکثری از آن را مد نظر قرار داده است. آنچه واشنگتن دنبال می‌کند محدود کردن فدراسیون روسیه در چارچوب برخی پیمان‌ها و در عین حال توسعه تسلیحات خود در نقاط مهم جهان است.

این استفاده دوگانه می‌تواند قابلیتی را در اختیار واشنگتن قرار دهد که در وهله اول اتهامات و یا حتی اقداماتی به شکل جمعی علیه روسیه در قالب ناتو مطرح ‌شود و در وهله دوم ظرفیت اقدامات انفرادی آمریکا برای گسترش حضور نظامی در مناطق مهم جهان به خصوص در حوزه‌هایی با موارد کم‌تعداد تنش را افزایش دهد.

اعلامیه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۷ مبنی بر اینکه یک سیستم موشکی روسی را شناسایی کرده که پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد را نقض می‌کند، نمونه‌ جدیدی از این موضوع است. ناتو در بیانیه خود اعلام کرد که متحدین این پیمان سامانه موشکی روسیه را به عنوان یک تهدید جدی به حساب می‌آورند.

این گزارش ناتو مبنی بر دستیابی اطلاعاتی از توسعه سلاح‌های موشکی جدیدی با نام SSC-۸ توسط ارتش روسیه بوده است که گفته شده بود این تسلیحات می‌توانند به کلاهک هسته‌ای نیز مجهز شوند. روزنامه نیویورک تایمز هم در اواسط ماه فوریه گزارش داده بود که این موشک روسی در منطقه ولگاگراد واقع در جنوب روسیه مستقر است.

بدین ترتیب آمریکا برای اعمال و بالا بردن قدرت نسبی خود هم اقدامات یک‌جانبه را دنبال می‌کند و هم سعی در ایجاد جبهه‌ای متحد در چارچوب راهبردی جدید دارد، آنچه اهمیت دارد تاثیر غیرمستقیم موارد نقض آی ان اف بر سایر پیمان‌های مشابه است که ماهیت سازمانی و حقوق بین‌الملل را دچار فرسایشی عمده می‌کند، تا آنجا که ممکن است بهره‌برداری دو منظوره از این پیمان‌ها منجر به فروپاشی مرز ملاحظات امنیتی مسالمت‌آمیز شود.