ایران چه پاسخی برای تحریم‌های آمریکا آماده کرده است؟
به عقیده کارشناسان، جنگ تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌تواند عواقب منفی به دنبال داشته و حتی منجر به رویارویی جدی دو کشور در منطقه خاورمیانه شود.
خبرگزاری تسنیم: روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» در تحلیلی نوشته است: مجلس نمایندگان کنگره آمریکا از تشدید تحریم‌ها علیه ایران حمایت کرد. به عقیده کارشناسان، در شرایطی که پیروزی بر داعش در سوریه و عراق نزدیک است، آمریکا اعمال فشار خود بر مقامت تهران را افزایش داده است. البته جمهوری اسلامی ایران هم قطعا به دنبال یافتن نقاط ضعف آمریکا خواهد بود تا با اقدامات واشنگتن در منطقه مقابله کند.
مجلس نمایندگان کنگره آمریکا در تاریخ 26 اکتبر با اکثریت آراء بسته تحریم‌های جدید علیه ایران را مورد تایید قرار داد. هدف از این لایجه قانونی این است تا امکانات ایران در ساخت موشکهای بالستیک را کاهش دهد. به نظر میرسد تصویب این سند در سنای آمریکا نیز با مشکل خاصی مواجه نشود.
بر اساس اطلاعات رسانه های گروهی آمریکایی، این لایحه قانونی بخشی از اقدامات در نظر گرفته از سوی ایالات متحده برای اعمال فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی است که بعد از اعلام راهکار جدید آمریکا در قبال ایران از سوی "دونالد ترامپ" آغاز شده است. ترامپ مخالفت خود با توافق هسته‌ای با ایران را اعلام کرده، ولی هنوز از لغو آن خبر نداده و سرنوشت آن را به کنگره آمریکا سپرده است.
مواضع واشنگتن در قبال برجام، غیرقابل اعتماد بودن آمریکا را نشان داده
به عقیده "ویکتور میزین" کارشناس روس در زمینه مسائل امنیت بین الملل، اقدامات رئیس جمهوری آمریکا در برخورد با تهران می تواند به توسعه مسابقه تسلیحاتی جدیدی منجر شود. به گفته وی، مقامات ایرانی در تماسهای غیررسمی به این نکته اشاره کرده اند که در صورت تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا، برنامه هسته‌ای خود را توسعه خواهند داد.
این کارشناس معتقد است: «امروزه همه در جهان انگشت به دهان مانده اند که اگر چنین مسئله‌ای رخ دهد، چه خواهد شد؟ مسلما ضربه سنگینی به توافقات مربوط به عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای وارد خواهد شد. ضمن اینکه ثابت می شود، آمریکا اصلا شریک قابل اعتمادی نیست.»
به گفته میزین، ظاهرا در کاخ سفید کارشناسان با تجربه و صالحی وجود ندارد که بتوانند عواقب اقدامات ترامپ را به درستی مورد ارزیابی قرار دهند. وی افزود: «دولت ترامپ، یک اژدهای بی سر است که حاضر نیست با هیچ کس مذاکره کند و متوجه نیست که این کار وی چه عواقب منفی در پی خواهد داشت.»
رئیس جدید کاخ سفید بارها اعلام کرده که خواستار تغییرات شرایط توافق هسته‌ای با ایران است. ترامپ سعی دارد از ایران سازش بیشتری بدست آورد، مثلا از تهران بخواهد تا برنامه موشکی خود را متوقف کرده و دست از حمایت خویش از نیروهای مسلح شیعه در کشورهای سوریه و عراق دست بردارد.
به عقیده سرلشکر "پل واللی" تحلیلگر نظامی شبکه تلویزیون «فاکس نیوز» در گفتگو با روزنامه «گازیتا.رو» گفته است: «اظهارات تند دونالد ترامپ در مورد ایران گویای آن است که رئیس جمهوری آمریکا ممکن است لغو برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از سوی این کشور را اعلام کند، برای اینکه ایران منافع ایالات متحده را به خطر انداخته است. ایران از اهداف خود در منطقه صرف نظر نکرده و از گروه‌های مسلح شیعه در منطقه خاورمیانه حمایت می کند.»
آمریکا توجه خود را به جای «داعش»، روی ایران قرار داده
روزنامه «واشنگتن پست» در تاریخ 26 اکتبر در مقاله ای نوشت که راهکار جدید ترامپ در خاورمیانه، اصلا توجهی به گروه تروریستی داعش نداشته و روی تلاش برای کاهش نفوذ ایران در منطقه متمرکز شده است. البته در این مقاله یادآوری شده که نظریه تشدید خط مشی در قبال ایران، می تواند باعث شود که آمریکا با رویاروییهای جدی در کشورهای خاورمیانه روبرو شود.
در صورت اعمال فشار بر ایران، دولت آمریکا در عراق و همچنین در سوریه، که نظامیان ایرانی به نیروهای دولتی آنها در مبارزه با داعش کمک می کنند، ممکن است با مشکلاتی روبرو شود.
دقیقا هفته گذشته "رکس تیلرسون" وزیر خارجه آمریکا در سفر خود به چند کشور منطقه تلاش کرد تا متحدان واشنگتن در منطقه را نسبت به «خطرات ناشی از ایران» بترساند. ولی هر چند در کشورهای عرب خلیج فارس، این سخنان خریدار دارد، ولی "حیدر العبادی" نخست وزیر عراق با این دیدگاه طرف آمریکایی مخالفت کرده و تهران را شریک بغداد در مبارزه با داعش نامیده و به درخواست تیلرسون برای توقف همکاری‌های نظامیان ایرانی با ارتش عراق، پاسخ رد داد.
وزیر خارجه آمریکا برای تخریب وجهه ایران، حتی حاضر شد تا بطور مستقیم اقدامات نظامی روسیه در خاک سوریه را تحسین کند. تیلرسون گفت: «به عقیده من، این ایران نیست که در سوریه در آزادسازی خاک این کشور موثر بوده، بلکه این عملیات نظامی روسیه است که با حمایت هوایی خود از نیروهای دولتی، باعث موفقیت آنها شده است.»
پیروزی بر داعش، می‌تواند آمریکا و ایران را در مقابل هم قرار دهد
برغم آنکه نیروهای شیعه ایرانی در سوریه، عملا با آمریکا در یک جبهه قرار داشته و هر دو طرف با اسلامگرایان افراطی مبارزه می کنند، ولی کاخ سفید نگران آن است که نفوذ تهران در خاورمیانه افزایش یابد و این مسئله ممکن است برای دو متحد آمریکا در منطقه، یعنی عربستان سعودی و اسرئیل که دشمن مرسوم ایران هستند، خطرناک خواهد بود.
به عقیده برخی تحلیلگران، بعد از پیروزی کامل بر داعش در سوریه و عراق، ممکن است به رویارویی و حتی درگیری نظامی بین آمریکا و ایران منجر شود و این وضعیت می تواند خطرناک باشد، در صورتیکه حتی در عراق که نظامیان آمریکایی فعال هستند، تاکنون درگیری بین نیروهای دو کشور بوجود نیامده است.
"جنیفر کافارل" کارشناس موسسه مطالعات جنگی نیز به روزنامه «واشنگتن پست» گفته است که اگر جمهوری اسلامی احساس کند که واشنگتن منافعش را به خطر انداخته، کاملا امکان آن را دارد تا مبارزات پارتیزانی علیه نیروهای آمریکایی در منطقه براه بیاندازد.
"آندری سیرینکو" کارشناس ارشد مرکز مطالعات افغانستان معاصر در گفتگو با روزنامه «گازیتا.رو» نیز گفته است، افغانستان نیز ممکن است به عرصه برای رویارویی ایران و آمریکا تبدیل شود. ترامپ پیش از این، مقامات تهران را به حمایت از طالبان متهم کرده، در حالیکه طالبان دشمن ایران است و حتی در سال 1998 عامل قتل 9 دیپلمات ایرانی در افغانستان بود. ضمن اینکه ایران سالها به همراه روسیه به نیروهای «اتحاد شمالی» افغانستان که در حال مبارزه با طالبان بودند، نیز کمک می کرد.
پل واللی معتقد است، احتمال بروز درگیری نظامی بین آمریکا و ایران چندان زیاد نیست، ولی چنین مسئله‌ای را در مورد اسرائیل نمی توان گفت، برای اینکه مقامات اسرائیلی بارها از آمادگی خود برای دفع هر تهدید احتمالی از جانب ایران خبر داده اند. مقامات تهران نیز همواره تاکید کرده اند که به هر اقدام تحریک آمیزی از سوی تل آویو پاسخ قاطع خواهند داد. وی افزود: «البته یک اصل در دیپلماسی وجود دارد که می گوید- اگر واقعا خواهان جنگ نیستی، باید نشان دهی که آماده مقابله با هر تهدیدی هستی.»
آمریکا نمی‌تواند پیشنهاد جدی برای مذاکره با ایران داشته باشد
روزنامه «واشنگتن پست» در پایان یادآور شده که هنوز در آمریکا حل و فصل نظامی مشکل ایران بطور جدی مطرح نشده است، برای اینکه قطعا منجر به بی ثباتی بیشتر اوضاع در منطقه خاورمیانه خواهد شد، ضمن اینکه متحدین آمریکا در منطقه هم دقیقا در دسترس موشکهای ایرانی قرار خواهند گرفت.
ویکتور میزین معتقد است: «مذاکرات می توانست به حل و فصل مسائل کمک کند، اگر آمریکا، می توانست پیشنهاد جدی برای ایران داشته باشد. معامله و سازش تنها در یک صورت ممکن است و آن اینکه، یک چیزی بدهی تا چیزی بدست آوری. ولی دولت جدید آمریکا حاضر به دادن امتیازی به تهران نیست، بنابراین امکان مذاکره و رسیدن به توافق بین دو طرف را باید فراموش کرد.»
روسیه نقش مهمی در رویارویی بین ایران و غرب دارد
"تئودور کاراسیک" تحلیلگر برجسته موسسه « Gulf State Analytics » در واشنگتن نیز معتقد است که مسلما تلاشهایی برای یافتن راه حل منطقی در این زمینه جریان دارد و قطعا مسکو، بعنوان یکی از شرکای تهران، نیز در این تلاشها مشارکت دارد، برای اینکه اولا، مایل نیست که توافق هسته‌ای با ایران، شکست بخورد و در عین حال، نمی خواهد رویارویی احتمالی بین آمریکا و ایران، اوضاع کنونی در منطقه خاورمیانه را پیچیده تر از اینکه هست، کند.
این کارشناس یادآور شد، بطور کلی هر زمان که رویارویی بین غرب و ایران افزایش می یابد، مسکو همواره نقش مهمی در این بین ایفاء کرده و بسیار فعال می شود و به همین دلیل هم مقامات مسکو، در حال حاضر مواضع سرسختی در قبال لزوم پایبندی به برجام اتخاذ کرده اند.
دیدگاه تان را بنویسید