تیلرسون در ریاض چه دستاوردی خواهد داشت؟

خبرگزاری تسنیم: عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه نوشت: سفر رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا به ریاض ودوحه در حالی است که میانجیگری امیر کویت بر سر بحران محور سعودی با قطر بی نتیجه مانده است، در نتیجه باید پرسید آیا اقدام مشابه تیلرسون آن هم با وجود عصبانیت عربستان از مواضع آمریکا نتیجه بخش خواهد بود؟

وزیر خارجه آمریکا شانس خود را در ریاض امتحان می کند

تیلرسون برای بار دوم شانس خود را امتحان کرده و به منظور یافتن راه حلی برای بحران محور سعودی با قطر روز جمعه راهی ریاض شد تا سپس از آنجا به قطر برود، این در حالی است که تیلرسون شخصیت محبوبی برای چهار کشور تحریم کننده قطر به شمار نمی آید و این کشورها چندان اعتمادی به میانجیگری او ندارند چرا که او را حامی قطر می دانند به ویژه پس از آنکه در جریان سفر دو ماه پیش توافقنامه ای در زمینه مبارزه با تروریسم با دوحه امضا کرد.

شدت بی اعتمادی محور سعودی به تیلرسون

بی تردید بی اعتمادی به تیلرسون پس از اظهارات تند او علیه این چهار کشور و انتقاد تند از آنان در ارتباط با ادامه بحران با قطر، دو چندان خواهد شد.

سفر تیلرسون به ریاض و دوحه در جدول سفر کنونی او به پاکستان و هند قرار نداشت بلکه در لحظات آخر به آن اضافه شد که این نشان می دهد یک موضوع غیرمنتظره پیش آمده است و بعید است که کویت در این خصوص نقشی داشته باشد زیرا به حساسیت و خطر چنین اقدامی واقف است و چه بسا به وجود اقداماتی از سوی عربستان، بحرین، مصر و امارات علیه قطر در آینده پی برده باشد.

گزینه نظامی علیه قطر جدی است؟

در این خصوص باید یادآور شد که همین امیر کویت بود که در یک کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن گفت که میانجی گیری او مانع حمله نظامی به قطر شد در نتیجه باید پرسید آیا اکنون تصمیمی مبنی بر دخالت نظامی علیه قطر در آینده وجود دارد؟

نکته قابل توجه اینکه اخباری که در مورد سفر اخیر امیرکویت به ریاض درز کرده است، حاکی از این است که هیچ یک از اهداف او در دستیابی به کمترین توافق بین محور سعودی و قطر حاصل نشد و او نتوانست در خصوص امکان برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در دسامبر آینده در موعد تعیین شده با حضور تمام اعضا و جلوگیری از هرگونه دسته بندی در بین اعضای آن اطمینان حاصل کند.

دیدار کوتاه امیر کویت با شاه سعودی چه پیام هایی دارد؟

در این میان منابع عرب خلیج فارس تاکید کردند، دیدار ملک سلمان بن عبدالعزیز با امیر کویت فقط 20 دقیقه طول کشید و در آن نشانه های خستگی و ملالت عربستان از کویت و سیاست بی طرفانه آن نمود یافت.

همچنین نه پادشاه سعودی و نه ولیعهد در فرودگاه به استقبال امیر کویت نیامدند بلکه فیصل بن بندر بن عبدالعزیز امیر ریاض به استقبال او رفت و علاوه بر این بن سلمان در بین امیران و مسئولا سعودی در ضیافت نهار به افتخار میهمان کویتی، حضور نداشت در نتیجه همه این موارد پیام های عمدی به میهمان کویتی را در دل خود جا داده است.

محور سعودی تسلیم محض قطر را می خواهند

سعودی ها و از جمله سه کشور دیگر شامل امارات متحده عربی، مصر و بحرین تمایلی به گفت وگو با قطر ندارند، بلکه فقط تسلیم محض قطر را می خواهند و اینکه دوحه تمام شروط آنان را پذیرفته و امتیاز دهی کند و علاوه براین نقشه ای را طراحی کرده اند که مبنی بر تغییر نظام حاکم قطر و تشدید تحریم علیه آن است به گونه ای که گروهی از بزرگان خاندان حاکم قطر را به سمت خود جلب کنند که البته تا حدودی در این خصوص موفق بوده اند و در نظر دارند برخی قبایل قطر را به نافرمانی و شورش سوق دهند.

در مقابل مسئولان قطری اقدامات قاطعانه ای اتخاذ کردند که نمونه آن سلب تابعیت و دستگیری و حصر خانگی کسانی است که نافرمانی می کنند و چه بسا اقدام قطر در برداشت 20 میلیارد دلار از ذخایر نفدی خود برای جبران کسر بودجه نیز اقدامی باشد که باید در مورد آن تامل کرد.

پادشاه سعودی سفر به روسیه را به آمریکا ترجیح داد

در این میان اعتراف تیلرسون به اینکه انتظار حل و فصل سریع بحران را ندارد، درست به نظر می رسد و به نظر می رسد در ریاض با استقبال و میزبانی بهتر از امیر کویت روبه رو نمی شود زیرا خشم عربستان از وزیر خارجه آمریکا و سیاست های کشورش در منطقه بود که موجب شد پادشاه سعودی دو هفته قبل راهی مسکو شود و سفر به روسیه را بر واشنگتن مقدم کند.

تعارض مواضع تیلرسون و ترامپ در قبال بحران محور سعودی با قطر

به هر حال اینکه سفر تیلرسون به منطقه خالیج فارس آخرین سفر او به این منطقه باشد، غیرمنتظره نخواهد بود زیرا مواضع او با مواضع دونالد ترامپ رئیس جمهور کشورش که تحریم قطر را ترجیح می دهد، در تضاد است به اضافه اینکه ترامپ برچیدن پایگاه العدید در قطر و پیوستن به محور سعودی را ترجیح می دهد تا به این ترتیب ائتلاف راهبری جدیدی را شکل دهد که رودر روی ایران قرار بگیرد .

نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در معرض تندباد

اینکه امیر کویت پس از بازگشت از عربستان راهی قطر نشد بلکه شیخ صباح الخالد الصباح وزیر خارجه خود را عازم این کشور کرد، همگی پیام های متعددی را در دل خود جا داده است که نشان می دهد تلاش های میانجیگرانه کویت در جا می زند و فرصت گفت وگو تقریبا از بین رفته است و نشست آینده سران شورای همکاری خلیج فارس در معرض تند باد قرار دارد و احتمال به تاخیر افتادن و حتی لغو آن قوت گرفته است در نتیجه باید گفت روزها و هفته های آینده آبستن مسائل غیرمنتظره متعددی خواهد بود.