سرنوشت مبهم اتباع ایرانی عازم آمریکا

خبرگزاری میزان: طرح ضد مهاجرتی که به قانون ویزا هم معروف شده است، یکی از تصمیمات جنجالی دونالد ترامپ بود که بلافاصله پس از حضور وی در کاخ سفید عملیاتی شد؛ اما این طرح فرازونشیب‌ها و حواشی زیادی را هم بدنبال داشت. احیاء فرمان ضدمهاجرتی دیروز خبر رسید که با تصمیم دیوان عالی آمریکا بخشی از فرمان مهاجرتی ترامپ مجددا عملیاتی می‌شود؛ دیوان عالی آمریکا که مرجع عالی‌رتبه قضائی در این کشور محسوب می‌شود، روز دوشنبه ۲۶ ژوئن 2017( 5 تیر96) تصمیم گرفت که تقاضای وکلای دولت دونالد ترامپ در پرونده موسوم به فرمان مهاجرتی رئیس جمهور آمریکا را بررسی کند. زمان مقرر برای رسیدگی به این پرونده، چهار ماه دیگر است، اما به دولت ترامپ اجازه داده شده است تا در این چهار ماه بخش‌هایی از فرمان ضدمهاجرتی خود که به موجب آن شهروندان شش کشور ایران، سوریه، سودان، سومالی، لیبی و یمن به مدت ۱۲۰ روز از ورود به آمریکا منع می شوند را عملیاتی کند. بدین ترتیب برای مدت 4 ماه آرای دادگاه‌های ایالتی برای تعلیق فرمان مهاجرتی ترامپ بلااثر می‌شود. اجرای منظم فرمان اما ساعاتی پس از رأی دیوان عالی آمریکا مبنی بر لزوم اجرای بخش‌هایی از فرمان ضد مهاجرتی «دونالد ترامپ»، وزارت خارجه این کشور طی بیانیه‌ای اعلام کرد این وزارتخانه فرمان رئیس‌جمهور آمریکا را «به نحو منظم» اجرا خواهد کرد. این امر بدان معناست که 72 ساعت پس از رای دیوان عالی، فرمان مهاجرتی اجرایی می‌شود و به موجب آن سفارتخانه‌ها، ماموران گمرک و مبادی ورودی آمریکا موظف‌اند، مفاد قید شده در فرمان مهاجرتی را عملیاتی سازند و محدودیت‌های فزآینده‌ای را در قبال اتباع 6 کشور فوق بکار بندند. شروع طوفانی ترامپ دونالد ترامپ شامگاه جمعه 20 ژانویه 2017 (اول بهمن 1395) در مراسمی که در محوطه کنگره آمریکا برگزار شد به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا سوگند یاد کرد. وی هفته نخست زمامداری‌اش بر ینگه دنیا را طوفانی آغاز کرد؛ تعهدات آمریکا در معاهده «ترانس پاسیفیک» را ملغی گردانید؛ به مکزیک همسایه جنوبی برای پرداخت هزینه دیوار حائل فشار آورد و سرانجام فرمان اجرایی مقررات دست و پا گیر ویزایی را توشیح کرد. اقدام ترامپ در هفته نخست جلوسش بر کاخ سفید مشخص گردانید که وی به شعارهای انتخاباتی‌اش پایبند است و تعدیلی در این رابطه از جانب وی صورت نگرفته است. مفاد طرح نخست ضدمهاجرتی مهم ترین اقدام ترامپ در هفته نخست کاری‌اش، امضای فرمان اجرایی مقررات ویزایی بود؛ از آن جهت که یکی از جوامع هدف این فرمان اجرایی ایران بود در محافل رسانه‌ای ایرانیان نیز به کرات مطرح گردید؛اصول و مفاد این فرمان اجرایی عبارت بود از: 1-برای اتباع هفت کشورعمدتا مسلمانِ ایران، سوریه، عراق، یمن، سودان، لیبی و سومالی به مدت 90 روز هیچگونه ویزایی صادر نخواهد شد. 2-اتباع هفت کشور فوق‌الذکر حتی در صورت داشتن گرین کارت نیز نمی‌توانند در این 90 روز به آمریکا سفر کنند. در این 90 روز در موارد اضطراری، اشخاصی که گرین کارت دارند به صورت موردی بررسی می‌شوند. 3- پس از اتمام این 90 روز، امکان تمدید ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور فوق‌الذکر وجود دارد؛ اما قطعا این تمدید شامل صاحبان گرین کارت نمی شود. 4- این ممنوعیت 90 روزه شامل حال اتباع دیپلمات هفت کشور فوق‌الذکر نمی‌شود. 5- پناه جویان به مدت 120 روز از ورود به آمریکا منع شده‌اند. 6- این منع برای پناه جویان سوری تا اطلاع ثانوی و احتمالا بیش از 120 روز است. 7- مسیحیان جنگ زده سوری برای دریافت پناهندگی نسبت به مسلمانان این کشور اولویت دارند.(البته پس از آن 120 روز) 8-به طور کلی تمامی اقلیت‌های مذهبی و افرادی که مورد سرکوب مذهبی قرار گرفته‌اند، برای گرفتن ویزا پس از اتمام ممنوعیت 90 و 120 روزه اولویت دارند. (البته باید توجه داشت که آمریکایی‌ها در این رابطه مغرضانه عمل می‌کنند و سرکوب مذهبی را تفسیر به رای می‌کنند) 9- در سال 2017 سقف پذیرش پناهجو توسط آمریکا، 50 هزار نفر است و فرآیند این پذیرش پس از آن 120 روز آغاز می شود. ( اوباما رییس جمهور قبلی آمریکا سقف پذیرش پناهجو را به 110 هزار نفر در سال رسانده بود) 10- مهاجران دیگر نمی‌توانند به صورت غیرحضوری، ویزای خود را تمدید کنند؛ حضور آنها در سفارتخانه های آمریکا و انجام مصاحبه برای تمدید ویزا ضروری است. تعلیق فرمان ترامپ به دستور دادستان واشنگتن هنوز مهر ترامپ بر فرمان اجرایی فوق‌الذکر خشک نشده بود که "باب فرگوسن" دادستان واشنگتن از صدور حکم قاضی فدرال سیاتل برای تعلیق فرمان اجرایی ترامپ در مورد مهاجرت، در سراسر آمریکا خبر داد. این حکم پس از آن صادر شد که فرگوسن به همراه دادستان "مینسوتا" فرمان اجرایی ترامپ را خلاف قانون اساسی آمریکا توصیف کرد و از دولت به دادگاه فدرال "سیاتل" شکایت کردند. فرمان اجرایی ضدمهاجرتی دوم پس از تعلیق قضایی حکم اجرایی ترامپ که البته کشاکش زیادی را میان کاخ سفید و دادگاه فدرال آمریکا ایجاد کرد، ترامپ فرمان اجرایی مزبور را اندکی تعدیل گردانید و در تاریخ 6 مارس 2017(16 اسفند 1395) فرمان اجرایی ضدمهاجرتی دوم را صادر کرد و طی آن اتباع عراقی را از کشورهایی که در فرمان اول مورد سخت‌گیری مهاجرتی قرار گرفته بودند، حذف گردانید و منع ورود پناهجویان سوری حتی پس از 120 روز را فاکتور گرفت. اما فرمان اجرایی دوم نیز با سرعت بیشتری نسبت به فرمان سابق، مورد رد قضایی دادستان‌ها و دادگاه‌های ایالتی آمریکا قرار گرفت. در روز 16 مارس (26 اسفند) که روز عملیاتی شدن فرمان اجرایی دوم ضد مهاجرتی بود، دادگاهی در ایالت هاوایی با شکایت دادستان کل این ایالت و جمعی از وکلا رای به توقف مهم‌ترین بخش های دومین فرمان اجرایی ضد مهاجرتی ترامپ داد و ساعاتی پیش از موعد قانونی، اجرای این فرمان متوقف شد. حالا با گذشت 4 ماه از کش و قوس های شکل گرفته پیرامون فرمان ضد مهاجرتی ترامپ، با رای دیوان عالی آمریکا، فرمان اجرایی دوم ضدمهاجرتی ترامپ، برای 4 ماه اجرایی خواهد شد تا پس از آن پیرامون سرنوشت و تعیین تکلیف این فرمان در سیستم اجرایی و قضائی آمریکا تصمیمی نهایی اتخاذ شود.