علت دشمنی ترامپ با قطر چیست؟/ رئیس جمهوری که تجارت، اولویت اول اوست

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا حداقل از بیست سال پیش و از زمان فروش هتل پلازا در نیویورک به یک شاهزاده سعودی، با خاندان سلطنتی عربستان روابط تجاری داشته است. ترامپ همچنین میلیون‌ها دلار پول از اماراتی‌ها بابت زمین گلف با نام تجاری خود به دست آورده است. البته او با وجود سال‌ها تلاش هنوز نتوانسته است با قطری‌ها وارد معامله شود. در حال حاضر بین این سه کشور متحد آمریکا نزاع مهمی درگرفته است و ترامپ در این بین به دفاع از دو کشوری که با آنها رابطه تجاری داشته پرداخته است و اکنون نگرانی‌های زیادی درباره تضاد بین نقش و تصمیمات عمومی او با انگیزه‌های شخصی به وجود آمده است. ترامپ اعلام کرده است که به خاطر حمایت مالی قطر از تروریسم در منطقه، به حمایت از عربستان سعودی و امارات خواهد پرداخت. اما این موضع‌گیری او علیه قطر که محل بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه است، به وضوح با موضع‌گیری پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا متفاوت است. وزیر دفاع و وزیر خارجه آمریکا، هر دو درباره بحران اخیر کشورهای حاشیه خلیج فارس، اعلام بی‌طرفی کرده‌اند و خواستار اتحاد آنها در برابر دشمن مشترک یعنی داعش شده‌اند. ترامپ تنها رئیس جمهور آمریکا در 40 سال گذشته است که بعد از رسیدن به قدرت و ورود به کاخ سفید، همچنان برای حفظ منافع تجاری خود تلاش کرده است. سایر مقامات اجرایی سابق آمریکا، ملزم به محدود کردن دارایی و فعالیت‌‌های تجاری خود در دوران ریاست جمهوری بودند.

منتقدان ترامپ معتقدند که تصمیمات او برای پیشبرد امپراتوری تجاریِ خود، منجر به شک و تردید درباره انگیزه‌های او در اقداماتش، به خصوص زمانی که اقدامات عمومی با منافع تجاری او پیوند می‌خورد، خواهد شد. پژوهشگران منطقه خاورمیانه و دیپلمات‌های آمریکایی معتقدند نزاع فعلی در این منطقه بیش از همه چیز به جنگ قدرت و استقلال طلبی مربوط می‌شود. در چند روز گذشته، وزیر خارجه آمریکا رکس تیلرسون از مقامات قطری خواسته بود که به نگرانی‌های همسایگانشان توجه کنند و در ادامه گفته بود که از پادشاه عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر می‌خواهیم تا تحریم قطر را تعلیق کنند. اما در طرف مقابل، ترامپ تنها ساعتی پس از گفته‌های تیلرسون از تحریم قطر را دفاع و آن را تایید کرد. روابط تجاری ترامپ با سعودی‌ها از سال 1995، یعنی زمانی که ترامپ هتل پلازا در نیویورک را به قیمت 325 میلیون دلار به یک شاهزاده سعودی و یک سرمایه‌دار سنگاپوری فروخت، تاکنون ادامه داشته است. فروش هتل پلازا به ترامپ این فرصت را داد که بتواند از زیر بار وام‌ها و قرض‌های نجومی خود فرار کند. جالب اینکه همان شاهزاده سعودی چهار سال قبل یک قایق مسافرتی را از ترامپ به قیمت 18 میلیون دلار خریداری کرد. ترامپ همچنین در سال 2015 اعلام کرده بود که سعودی‌ها از او آپارتمان‌هایی را به قیمت 40 تا 50 میلیون دلار خریداری کرده‌اند و سپس تاکید کرد که با این وضعیت چگونه می‌تواند آنها را دوست نداشته باشد. شرکت او در آن زمان اقدام به کاغذبازی‌های جعلی برای ایجاد هشت شرکت غیر فعال در عربستان سعودی کرده بود و احتمالا در نظر داشت یک هتل یا فعالیت دیگری در جده بنا کند که ظاهراً از منفعت آن منصرف شده بود. در ماه مه، حاکمان عربستان موافقت کرد تا 20 میلیارد دلار در صنایع زیرساختی آمریکایی سرمایه گذاری کنند. این اقدام مورد حمایت ترامپ قرار گرفت. سرمایه گذاری 20 میلیارد دلاری به صندوق مالی ایجاد شده توسط شرکت Blackstone واگذار شد. شرکتی که بنیانگذار آن از نزدیکان ترامپ، دخترش ایوانکا و همسر یهودی او، جارد کوشنر است. ترامپ همچنین نخستین قرارداد تجاری خود در امارات را در سال 2005 برای ساختن یک هتل همراه با یک شرکت توسعه‌دهنده دولتی منعقد کرد. بعد از بحران اقتصادی او تا سال 2008، در سال 2010 ترامپ و دو فرزند وی، در خاورمیانه به دنبال تجارت و کسب و کارهای جدید بودند. ترامپ در سال 2013 با حسین ساجوانی، تاجر بزرگ اماراتی که گاهی به نام «دونالدِ دوبی» صدا زده می‌شود، ارتباط برقرار کرد. همه تاجرانِ املاک و مستغلات بزرگ در امارات، به حاکمان این کشور وابسته هستند و می‌توانند به راحتی پروژه‌های خود را ترخیص یا متوقف کنند. ترامپ با پیشنهاد ساخت و مدیریت یک زمین گلف به عنوان بخشی از سازه‌های شرکت توسعه املاک و مستغلات ساجوانی موافقت کرد. ترامپ برای این کار بیلبوردهایی از ملانیا ترامپ، به عنوان یک مدل و مدیر اجرایی شرکت در سراسر شهر دوبی، نصب کرد و آن مجموعه، بزرگترین باشگاه گلف در آسیا لقب گرفت. در سال 2014 او با دور جدید ساخت این مجموعه با همکاری ساجوانی باز هم موافقت کرد. ساجوانی چندی قبل در مراسم تولد ترامپ حضور داشت. چند هفته قبل دو پسر ترامپ در مراسم افتتاحیه باشگاه گلف شرکت کردند. ترامپ در قطر و دوحه نیز به دنبال گسترش تجارت بوده است. اما ترامپ در دوحه موفق نبوده است. تنها تجارت او با قطری‌ها اجاره فضای کار اداری برای یک شرکت هواپیمایی قطری در برجِ ترامپ در منهتن بود که آن خط هوایی هم قبل از رئیس جمهور شدن ترامپ از آنجا خارج شد. حالا عده‌ای در قطر در حال تحقیق درباره از دست دادن یک فرصت تجاری با خانواده ترامپ هستند که اکنون به یک مشکل مهم تبدیل شده است. خبرنگاری در الجزیره در مطلبی پیرامون این موضوع نوشت: «آیا می‌توان تصور کرد که ده یا پنج سال قبل در حالی که تجار ما یک فرد ثروتمند نیویورکی و سرمایه‌گذاری‌های او را (در قطر) رها کرده بودند، در حال به خطر انداختن امنیت کشورشان بودند؟»