جابجایی چین با روسیه در سیاست دشمن انگاری آمریکا

خبرگزاری مهر: بالا بردن پرچم صلح در برابر روسیه از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، و انجام اقدامات ضد چینی همچون تماس با رئیس اجرایی تایوان و یا انتخاب چهره های ضد چینی در کابینه جدید آمریکا نشان می دهد که واشنگتن و پکن دست کم در چهار سال آینده روابط پرتنشی را با هم خواهند داشت. رویکرد ضد چینی ترامپ ترامپ بارها سیاست های تجاری چین را به باد انتقاد گرفته و از این کشور به عنوان «بزرگ ترین دزد مشاغل آمریکایی» یاد کرده است. وی وعده داده که پس از ورود به کاخ سفید، در بسیاری از قراردادهای تجاری دو جانبه با چین بازنگری کند که این اقدام می تواند بخشی از تبادلات ارزی، مالی و بانکی دو کشور را مخدوش کند و حتی به یک جنگ تجاری بین چین و آمریکا منجر شود. دونالد ترامپ مدعی است چینی ها مذاکره کنندگان تجاری بسیار خوبی هستند که سیاستمداران کنونی آمریکایی از پس آنان برنمی آیند، اما وی، که خود را یک تاجر کارکشته می داند، این روند را معکوس خواهد کرد و کفه ترازو را در مذاکرات تجاری در برابر چینی ها به نفع آمریکا سنگین خواهد کرد و معاهداتی تجاری با چینی ها منعقد خواهد کرد که به نفع صادرکنندگان و تاجران آمریکایی باشد. وی در پیشبرد چنین رویکردی چند هدف را تعیین کرده که شامل اعلام فوری چین به عنوان یک «متقلب ارزی» و پایان دادن به «یارانه های صادراتی غیرقانونی چین و استانداردهای محیط زیستی» است. دو ماه پرحادثه بیش از دو ماه از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می گذرد و در این مدت وی با چین در خصوص مسائلی چون تماس با رئیس اجرایی تایوان، سیاست چین واحد، توقیف زیر دریایی هسته ای آمریکا و ... وارد تنش شده است. چین تهدید کرده که ادامه چنین رویکردی از سوی ترامپ به روابط دو کشور ضربه می زند. برای مثال «گینگ شوانگ» سخنگوی وزارت خارجه چین در مصاحبه مطبوعاتی در پکن به خبرنگاران گفت که اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه دولت وی به اصل «چین واحد» پایبندی نشان نخواهد داد ، مایه نگرانی شدید است. و یا گلوبال تایمز، چاپ چین، در مطلبی نوشت: ترامپ مانند یک کودک در موضوع دیپلماسی بی‌تجربه است و سیاست چین واحد قابل خرید و فروش نیست. انتخاب های معنادار اما تنش های میان ترامپ و چین فقط مربوط به این موارد نیست بلکه وی در انتخاب تیم خود دست روی افرادی گذاشته که بدون شک حضور آنها در کنار رئیس جمهور آمریکا واکنش هایی را از سوی چین در برخواهد داشت. برای مثال رئیس جمهور جدید آمریکا «رابرت لایت هایزر» (Robert Lighthizer) یکی از منتقدان قدیمی سیاست های اقتصادی چین را برای تصدی پست «نماینده تجاری آمریکا» معرفی کرده اقدامی که بدون شک با واکنش پکن مواجه می شود. لایت هایزر نماینده امور تجاری آمریکا در دولت جمهوریخواه رونالد ریگان بوده و یکی از منتقدان سیاست های تجاری چین در عرصه بین المللی است. وی همچنین سابقه فعالیت به عنوان رئیس ستاد کمیته مالی سنای آمریکا را هم در کارنامه دارد و اکنون هم یکی از شرکای شرکت حقوقی «اسکادن / Skadden» است که به نمایندگی از شرکت فولاد امریکا و شماری از دیگر شرکت های داخلی، برای جلوگیری از واردات فولاد تلاش می کند. ترامپ پیشتر «پیتر ناوارو» را نیز به عنوان رئیس شورای تجارت ملی کاخ سفید منصوب کرده بود که وی نیز از چهره های ضد چینی محسوب می شود. پیتر ناوارو، مدرس استاد اقتصاد در دانشگاه کالیفرنیا در ارواین که در دوره رقابت‌های انتخاباتی مشاور دونالد ترامپ بود، در کتاب‌های خود از سیاست آمریکا در قبال چین به‌شدت انتقاد کرده است. دو کتاب مشهور وی «جنگ‌های چینی آینده» و «مرگ به دست چین» هستند. منتقدان رویکرد سرسختانه ترامپ و ناوارو می‌گویند اقدام‌های تند علیه تجارت با چین می‌تواند به یک جنگ تجاری منجر شود که هم به آمریکا و هم به چین صدمه می‌زند. ناوارو، از جمله کسانی‌ است که خواستار افزایش همکاری‌ها میان واشنگتن و تایپه است. او دلیلی نمی‌بیند آمریکا بر سیاست «چین واحد» تأکید کند. مهار چین از اوباما تا ترامپ بدین ترتیب باید منتظر روابطی پرتلاطم میان آمریکا و چین باشیم. باراک اوباما در دوران ریاست جمهوری خود استراتژی کشورش را بر پایه مهار چین استوار کرد و در راستای آن حضور نظامی آمریکا در مرزهای چین را تقویت کرد و اکنون باید دید که ترامپ با حضور افرادی همچون ناوارو و لایت هایزر در کنار خود استراتژی مهار چین را به چه صورت پیش می برد آیا این استراتژی نیز همانند سایر اقدامات اوباما که ترامپ قصد کنار گذاشتن آنها را دارد به کنار می رود یا آنکه وی با اتخاذ سیاست های تهاجمی تر شکل جدیدی به تقابل اژدها و عقاب می دهد.