آینده سیاسی کوبا پس از کاسترو

خبرگزاری ایرنا: خبر کوتاه بود «فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا درگذشت»؛ خبری که به سرعت تیتر نخست بسیاری از رسانه های جهان شد. گروهی از سیاستمداران فقدان این اسطوره را مایه تاسف جامعه بشری ارزیابی کردند. در این میان برخی رسانه ها همچون خبرگزاری رویترز درگذشت فیدل کاسترو را پایان عصری از رهبران کمونیست عنوان کرد که مائو تسه تونگ چین، کیم ایل سونگ کره شمالی ، نیکیتا خروشچف و لئونید برژنف شوروی سابق از آن جمله بودند. این در حالی است که گفتمان سیاستمداران کوبا پس از مرگ این اسطوره چشم انداز دیگری برای جهانیان ترسیم می کند و به نظر می رسد که این کشور در عصر فقدان فیدل، دنباله رو سیاست هایی است که بنیان های آن توسط رهبر انقلابشان پایه گذاری شده است. در همین ارتباط معاون رئیس جمهوری کوبا در دیدار با حجت الاسلام مجید انصاری معاون حقوقی رئیس جمهوری کشورمان که به کوبا سفر کرده بود، از به روز رسانی مدل اجتماعی و اقتصادی کوبا خبر داد. «سالوادور والدس مسا» گفت: فیدل، پرسنل خود را به خوبی آماده کرده است تا انقلاب به روز شده کوبا ادامه یابد. وی با تاکید بر اینکه بر اساس اصول انقلابی خود، هیچ امتیازی به دشمن نمی دهیم، افزود: اما انسجام خود را با کشورهایی که همبستگی نشان دهند، ادامه می دهیم. دبیر بین الملل حزب کمونیست کوبا نیز در دیدار با این مقام ارشد ایرانی، با اشاره به ضایعه درگذشت کاسترو که آن را «فقدانی دردناک» خواند، گفت: او می دانست که کشور، آینده ای درخشان خواهد داشت و با اعتماد کامل به «رائول کاسترو»، جوانان و اطمینان از پیروزی کوبا، با آرامش از دنیا رفت. «خوزه رامون بالاگر کابررا» به جمله معروف «چه گوارا» انقلابی معروف و همرزم فیدل اشاره کرد که بارها در سخنرانی های خود گفته بود «به آمریکا، حتی به اندازه ذره ای، نمی توان اعتماد کرد». وی ضمن انتقاد از کذب بودن دموکراسی در آمریکا و سیاست های مداخله جویانه این کشور در منطقه خاورمیانه و آفریقا از جمله در لیبی، عراق و افغانستان، سیاست ایالات متحده را برپایه دروغ توصیف کرد و افزود: آمریکا تلاش می کند با اختلاف افکنی در جهان عرب، آنها را به بخش های کوچکی تقسیم کند تا نتوانند برابر آمریکا مقابله کنند. مقام عالی رتبه کوبا با اشاره به حضور خیل جوانان در آئین سوگواری کاسترو، گفت: در این آئین جوانان بسیاری را دیدم و بسیار خوشحال شدم که آمریکا به رغم بیش از 50 سال مداخله و تهدید علیه کوبا نتوانسته است بین رهبری و مردم کوبا فاصله بیاندازد. وی این مراسم را نشانه شکست آمریکا و پیروزی انقلاب کوبا ارزیابی کرد. معاون اقتصادی رئیس جمهوری کوبا نیز با تقدیر از حضور مقام عالی رتبه ایران در آئین سوگواری کاسترو، گفت: ما راه فیدل را ادامه می دهیم و دشمنان ما می فهمند که این انقلاب برای همیشه باقی می ماند. «ریکاردو کابریساس روس» با اشاره به روند تحول در روابط کوبا و آمریکا، افزود: برقراری روابط، به معنی عادی سازی روابط نیست. معاون اقتصادی رئیس جمهوری کوبا تاکید کرد: عادی سازی روابط یک فرآیند طولانی است که لغو تحریم ها علیه کوبا، استرداد پایگاه گوآنتانامو به کوبا، جبران خسارات مادی و معنوی وارده به مردم این کشور و توقف تامین مالی گروه های ضد انقلاب کوبا، از جمله شرط های اصلی آن است. این مقام عالی رتبه کوبا اضافه کرد: این مسیر طولانی خواهد بود، اما حاضر به طی آن، بدون دادن کوچکترین امتیازی هستیم. کابریساس روس با اشاره به رویکرد جدید دولت اوباما در قبال کوبا، گفت: هدف اصلی سیاستمداران آمریکا، یعنی تغییر سیستم سیاسی و اقتصادی کوبا، کماکان باقی است. وی ادامه داد: چالش بزرگی پیش رو داریم و از این پس باید در مقابل روش های ظریف تر (دولت آمریکا) مقابله کنیم؛ اما شک نداریم که عاقبت پیروزیم. رئیس جمهوری اکوادور نیز در آئین بزرگداشت فیدل کاسترو در یک سخنرانی هیجان انگیز در تحسین مبارزات رهبر انقلاب کوبا، گفت: کسانی که در راه زندگی می میرند نمی توان مرده خواند، فیدل در چهره کودکانی که به مدرسه می روند، بیمارانی که زندگی شان نجات پیدا می کند و کارگرانی که نتیجه زحمت خود را می بینند، زنده خواهد بود. «رافائل کورئا» اضافه کرد: مبارزه کاسترو در تلاش هر جوان ایده آل گرا که به دنبال تغییر جهان است ادامه خواهد داشت. کورئا اظهار کرد: کاسترو در قاره ای که بیشترین نابرابری ها وجود دارد، یگانه کشوری را که در آن بالاترین سطح امید به زندگی وجود دارد، آمار سوء تغذیه کودکان صفر و نرخ تحصیل همگانی صد درصد است، برای ما به ارث گذاشت. وی ادامه داد: ارزیابی پیروزی یا شکست مدل اقتصادی کوبا، بدون در نظرگرفتن محاصره اقتصادی ظالمانه بیش از 50 ساله، نفاق و دورویی است؛ هر کدام از کشورهای آمریکای لاتین که دارای سیستم سرمایه داری هستند اگر با چنین محاصره و تحریم مشابهی روبرو شوند ظرف چند ماه از هم می پاشند. رئیس جمهوری اکوادور افزود: کوبا با تکیه بر ارزش های انقلابی و نیروی انسانی فوق العاده اش به پیش خواهد رفت، ملت کوبا از آنجایی که مقاومت در فرهنگش ریشه دوانده با الهام از الگوی فیدل، هرگز اجازه نخواهد داد که کشورش بار دیگر به مستعمره هیچ امپراتوری ای تبدیل شود. وی تاکید کرد: هیچ انسان یا عمل متعالی وجود ندارد که مخالفانی نداشته باشد اما فیدل و انقلاب وی از مکان فراتر رفتند و از زمان نیز فراتر خواهند رفت. کورئا گفت: طوفان های جدیدی در انتظار قاره ماست، شاید حتی قوی تر از آن طوفان هایی که تو در طول 70 سال مبارزه، ابتدا به عنوان دانشجو در موکاندا [قلعه و مدرسه نظامی واقع در کوبا]، سپس به عنوان چریک در «سیِرّا مائِسترا» و در نهایت در مقام رهبری یک انقلاب پیروزمند با آن مواجه بودی. وی با بیان اینکه امروز ملت این قاره بیش از هر زمان دیگری با هم متحد است، افزود: با فیدل کاسترو، کامیلو سیِنفوئِگوس، چگوارا و هوگو چاوز آموختیم انسان جدید آمریکای لاتین را باور کنیم، که با سازماندهی و آگاهی توان پیشبرد مبارزه دائم از طریق باورهای آزادیبخش برای ساختن یک دنیای مملو از عدل و صلح را داریم. قسم می خوریم که در راه این باورها به مبارزه ادامه خواهیم داد. به اعتقاد برخی کارشناسان، تداوم سیاست های کاسترو در قالب های جدید اجتماعی و اقتصادی با رویکرد اخیر اتحادیه اروپا که منجر به امضا و اجرای موقت توافقنامه همکاری و مذاکرات سیاسی با کوبا و لغو سیاست یکجانبه محدودیتی موسم به «موضع مشترک» که از سال 1996 توسط این اتحادیه بر کوبا تحمیل می شد، حاکی از موفقیت کوبا بوده و به تداوم مشی انقلابی گری در دوره بدون فیدل منجر می شود.