جنایات جنگی آ‌مریکایی‌ها در افغانستان

روزنامه صبح نو: به گزارش روزنامه «نیویورک‌تایمز» دادستان دیوان بین‌المللی کیفری روز دوشنبه اعلام کرد به شواهد متقنی دست‌یافته که نشان می‌دهد سربازان آمریکایی در افغانستان مرتکب جرائم جنگی (از جمله شکنجه) شده‌اند. بازرسان بین‌المللی طی سال‌های اخیر همواره انجام تحقیقات جامع در زمینه احتمال ارتکاب جرائم جنگی در افغانستان را مدنظر داشته‌اند. در بیانیه مذبور، «فاتو بنسودا» دادستان دیوان کیفری بین‌المللی لاهه از احتمال آغاز تحقیقات همه‌جانبه در این‌باره خبر داده است. البته هنوز دادستانی دیوان لاهه درباره آغاز این تحقیقات تصمیم نهایی اتخاذ نکرده‌اند. این تصمیم نیازمند تأیید قضات این دیوان است و احتمال همکاری ایالات‌متحده نیز دراین مورد اندک به‌نظر می‌رسد. آمریکا جزو کشورهای عضو دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه نیست. این دادگاه برای رسیدگی به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی ایجاد شده است. با این وجود افغانستان از اعضای این دیوان است و از این‌رو، اتهام ارتکاب جنایات جنگی در قلمرو این کشور صورت گرفته و ملیت مرتکبان آن در این‌باره اهمیتی نداشته و می‌توان به این پرونده در دادگاه مذکور رسیدگی کرد. «بنسودا» دادستان دادگاه لاهه در گزارش سالانه‌ای که روز دوشنبه منتشر شد، گفته است: «شواهد قابل‌قبولی وجود دارد که وی را مجاب می‌سازد تا درباره ارتکاب جنایات جنگی به واسطه شکنجه و بدرفتاری از سوی سربازان آمریکایی اعزام‌شده به افغانستان و زندان‌های مخفی تحت اداره سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا تحقیقات خود را آغاز کند.» به گفته وی تمرکز وی عمدتاً بر ارتکاب هرگونه جنایات جنگی در سال‌های 2003 و 2004 خواهد بود. «دیوید بسکو» استاد دانشگاه ایندیانا که از نزدیک روند دادرسی را دنبال کرده در این‌باره می‌گوید: لحن گزارش نشان می‌دهد «بنسودا» به دنبال دریافت مجوز برای شروع این تحقیقات طی روزها و هفته‌های آتی است. بسکو همچنین به منابعی در این گزارش اشاره می‌کند که از احتمال گسترده‌ترشدن حوزه تحقیقات دادستان دیوان کیفری به موضوع سوءاستفاده از زندانیان در زندان‌های مخفی سیا در کشورهای دیگر عضو دادگاه لاهه از جمله لهستان و رومانی است. در این گزارش همچنین به دستیابی به مدارکی مبنی بر شکنجه و بدرفتاری با زندانیان از سوی نیروهای دولتی افغانستان، به‌ویژه از سوی آژانس جاسوسی و پلیس این کشور اشاره شده است. علاوه بر این، ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت از سوی طالبان و شبکه منتسب به این گروه نیز از جمله اهداف این تحقیقات خواهد بود. تحقیقات فوق احتمالاً با واکنش شدید دونالد ترامپ رییس‌جمهور جدید آمریکا مواجه خواهد شد. وی از شکنجه زندانیان متهم به ارتکاب جرائم تروریستی حمایت کرده است. البته دادگاه لاهه قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای آغاز تحقیقات همه‌جانبه درنظر گرفته است. از جمله اینکه این اطمینان حاصل شود که دادگاه‌های داخلی آن کشور خاص، اقدامات لازم را برای اجرای عدالت درباره مرتکبان انجام نداده باشد. گزارش دادستان لاهه نشان می‌دهد سربازان آمریکایی و مسوولان سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در زندان‌های مخفی در افغانستان حین بازجویی از دستگیرشدگان به روش‌هایی مانند شکنجه، رفتار بی‌رحمانه و پایمال‌کننده شخصیت و تجاوز که مصداق جنایات جنگی است، متوسل شده‌اند. در گزارش فوق گفته شده سربازان آمریکایی در رابطه با دستکم 61 نفر از بازداشت شدگان و مأموران سیا با دستکم 27 فرد تحت بازداشت خود عمدتاً بین سال‌های 2003 و 2004 از این روش‌ها استفاده کرده‌اند. همچنین در آن به همکاری نکردن مقامات آمریکایی با دیوان لاهه در این زمینه اشاره شده است. نتایج تحقیقات همه‌جانبه می‌تواند منجر به ایراد اتهام و صدور حکم بازداشت برای برخی از مقام‌های ارشد آمریکایی شود. آمریکا پس از حملات 11 سپتامبر به بهانه مقابله با تروریسم، خاک افغانستان را اشغال کرد.