ترامپ و کلینتون چه بلایی می‌خواهند بر سر سوریه بیاورند؟

وضعیت اوضاع وخیم بحران سوریه و آینده گروه‌های تروریستی مستقر در این کشور، به خصوص داعش، منجر به نگرانی ناظران جهانی درباره راهبردها و احیاناً تصمیمات نابخردانه هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، درباره بحران سوریه و اوضاع خاورمیانه شده است.

مواضع هیلاری کلینتون درباره سوریه، موجبات نگرانی بسیاری از تحلیلگران شده است. او همانطور که در مناظره سوم خود با دونالد ترامپ، با صراحت بیان کرد، به کلی از فکر رهاسازی سوری ها و سایر مردم جهان از تروریست‌های داعش منصرف شده و تقریبا تمام توان خود را به ادامه جنگ قدرت با روسیه برای تضعیف دولت بشار اسد در این کشور به کار گرفته است.

پیشنهاد هیلاری کلینتون برای حل بحران در سوریه، چیزی جز سخن تکراریِ ایجاد منطقه پرواز ممنوع و منطقه امن در خاک سوریه نبوده است. کلیشه‌ای که طی چهار سال گذشته هر بار صرفاً برای فشار بیشتر بر دولت بشار اسد و نفس‌گیری و احیای قدرت نظامی تروریست‌ها به کار می‌آمده است. نامزد حزب دموکرات آمریکا، در دفعات متعدد، تصریح کرده بود که در جنگ سوریه در برابر روسیه خواهد ایستاد. در مناظره‌ دوم وی با دونالد ترامپ، با انتقاد از روس‌ها به خاطر حمایت از دولت بشار اسد، ایجاد منطقه پرواز ممنوع در خاک سوریه را فرصت مناسب برای به کشاندن روس‌ها به میز مذاکره و اعمال فشار و نفوذ بر آنان دانست. اما کلینتون در مناظره سوم با ترامپ به طور شفاف‌تری منظور خود از ایجاد منطقه امن در سوریه را بیان کرد. وی که از نزدیکی بشار اسد با نیروهای ایرانی (در زمین) و نیروهای ارتش روسیه (در آسمان) برآشفته بود ایجاد منطقه پرواز ممنوع را فرصت خوبی برای جنگ زمینی متحدان بین‌المللی آمریکا، که در سوریه حضور دارند، با ارتش سوریه (و احیاناً نیروهای روسی) دانست. البته این اظهارات را کلینتون در حالی بیان کرد که در مناظره دوم وعده داده بود، از نیروهای زمینی ارتش آمریکا در سوریه استفاده نخواهد کرد. به طور مشخص، نوک پیکان برنامه نظامی هیلاری کلینتون، به سوی انتقام‌گیری از دولت بشار اسد نشانه گرفته شده است و خبری از تقابل جدی با تروریست‌ها و شورشیان سوری به خصوص داعش در کار نیست. تا جایی که کلینتون، هفته قبل، در اقدامی فرافکنانه از تلاش‌های جمعی از حقوقدانان بین‌المللی برای بررسی جنایات جنگی نیروهای روسیه و ارتش سوریه در حلب حمایت کرد. در واقع هیلاری کلینتون که از تنفر اکثریت آمریکایی‌ها از پوتین آگاه است، به عمد و از سر برتری تبلیغاتی در انتخابات و برای خشمگین کردن ترامپ، تمام برنامه خود درباره بحران سوریه را به وارد کردن فشار علیه روسیه و بشار اسد اختصاص داده است. دونالد ترامپ که مدت‌ها از طرف دموکرات‌ها به برقراری روابط دوستانه، هواخواهی و تقلید از ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه محکوم بود، در مناظره سوم پوتین را به خاطر غلبه روسیه در خاورمیانه از اوباما و کلینتون باهوش‌تر خواند و وقتی از طرف هیلاری کلینتون، لقب عروسک پوتین را گرفت، با ناراحتی واکنش تندی نشان داد و گفت: «این شمایید که عروسکی در دست روسیه هستید.» در اصل این دعوای ظاهراً بچه‌گانه، همه دلیل هیلاری کلینتون برای فشار وارد آوردن به روس‌ها در سوریه باشد.

دونالد ترامپ ابتدا خواهان دست کشیدن نیروهای نظامی آمریکا از مبارزه با داعش بود و داعش را برای از بین بردن دولت بشار اسد کارآمد می دانست. اما با گذشت زمان و ادامه جنگ‌های زرگری انتخاباتی، موضع خود درباره داعش را عوض کرد و به صرافت تخریب طرح‌های هیلاری کلینتون در مناطره‌های انتخاباتی، از جنگ با داعش به عنوان اولویت نظامی آمریکا در سیاست خارجی سخن گفت. ترامپ در مناظره‌های انتخاباتی از روسیه و حتی ارتش سوریه برای حمله به داعش دفاع کرد. به نقل از ایندپندنت، دوشنبه هفته گذشته نیز ترامپ در یک مصاحبه تبلیغاتی، برنامه‌های هیلاری کلینتون را در حمایت از شورشی‌های سوری دانست و تاکید کرد که برای او از بین بردن داعش، مهم‌تر از متقاعد کردن بشار اسد برای استعفا است. وی برخلاف ادعاهای اوباما و تبلیغات رسانه‌ای سرویس‌های اطلاعاتی آمریکایی، معتقد است که ارتش روسیه، نیروهای ایرانی و نیروهای بشار اسد، اکنون با داعش در حال جنگ هستند و از بین رفتن داعش برای آمریکا و متحدان آمریکا اولویت اول است. ترامپ با انتقاد شدید از مواضع هیلاری کلینتون تصریح کرد که هیلاری کلینتون از پوتین یک شیطان (evil) ساخته است و توان مذاکره با وی را ندارد. ترامپ اکنون دولت بشار اسد را از سه سال قبل قوی‌تر می‌داند و استدلال او درباره این موضوع حمایت‌های ایران و روسیه از دولت وی در سوریه است. ترامپ در این اظهارات بی‌پرده به کلینتون هشدار داد که او اکنون صرفاً با سوریه نمی‌جنگد، بلکه با سوریه، ایران و روسیه‌ای که از سلاح هسته‌ای برخوردار است وارد منازعه شده است. این اظهارات ترامپ، کار را به جایی رساند که طبق نقل سایت ایندیپندنت، جسی لریچ، سخنگوی کمپین انتخاباتی کلینتون، ترامپ را به تکرار طوطی‌وار سخنان ولادیمیر پوتین متهم کرد. به طور مشخص و واضح، ترامپ از درگیری و درافتادن نظامی یا حتی دیپلماتیک با پوتین و ارتش روسیه و همینطور جمهوری اسلامی ایران، هراس دارد و پیش‌بینی کارشناسان درباره ناآگاهی وی از مسائل سیاست خارجی درست از آب درآمده است. البته در سوی دیگر، هیلاری کلینتون نیز، چیزی جز ادامه طرح‌های جنگ نیابتی در زمان ریاست جمهوری اوباما، برای زنده نگه داشتن آتش اختلافات، از آبشخور جنجال بر سر ادامه حیات دولت بشار اسد در سوریه، برای مقابله با توسعه قدرت منطقه‌ای ایران و روسیه، در سبد غرور کاذب خود درباره تسلط بر امور بین‌الملل ندارد.