معامله با سعودی به قیمت باج‌دهی به تروریستهای خوب!

خبرگزاری مهر: کنگره آمریکا در روز ۱۵ جولای سال میلادی جاری (۲۰۱۶) بالاخره به انتظار ۱۴ ساله برای انتشار سندی ۲۸ صفحه ای که قرار بود نقش عربستان سعودی در حملات ۱۱ سپتامبر سال میلادی ۲۰۰۱ را برملا کند، پایان داد، سندی که تنها بهانه تاخیر در افشای آن ترس از دلخوری بود که می توانست روابط واشنگتن ـ ریاض را به سردی بکشاند. اما این سند محرمانه که حالا حکم دم روباه را برای «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه سعودی پیدا کرده تا با استناد به آن همه اتهامات وارده را بی اساس جلوه دهد، بعد از این همه انتظار نه تنها حیرت به بار نیاورد، که به قول جبیر «تنها شگفتی آن این بود که هیچ شگفتی را در خود نداشت»! افسانه ای هم که پیرامون محتوای سند ۲۸ صفحه ای جا مانده از گزارش ۸۳۸ صفحه ای سال ۲۰۰۲ کنگره آمریکا به وجود آمده بود، در همین یک ماه گذشته با اشاره ها و تحلیل های گاه و بی گاه مقامات آمریکایی مبنی بر عدم وجود مدرکی دال بر دخالت مستقیم ریاض و نهادهای دولتی وابسته به آن، رنگ باخت تا از حیرتی که هر ساله با طولانی شدن بازه محرمانگی این اسناد، بر حجم آن افزوده می شد، به یک باره کاسته شود. از همان زمانی که «جان برنان» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در مصاحبه با شبکه خبری «العربیه» اعلام کرد کمیته تحقیق کنگره هیچ نشانه ای دال بر دخالت مستقیم نهادهای دولتی ریاض و یا مقامات رسمی عربستان سعودی به دست نیاورده و این کشور در ۱۵ سال گذشته از بهترین شرکای آمریکا در زمینه مبارزه با تروریسم بوده است، بر همگان روشن شد که رفته رفته باید فاتحه خیال پردازی ها از بابت رو شدن دست ریاض در فتنه های منطقه ای و جهانی را خواند. حتی آن نمایش تبلیغاتی که کنگره آمریکا برای به دست آوردن دل خانواده قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر به راه انداخت تا عربستان را وادار به پرداخت غرامت کند و بعد هم پیام «باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر وتو کردن لایحه پیشنهادی کنگره به بهانه اینکه فرصتی دست دیگر ملت ها می دهد تا از واشنگتن به دلایل مشابه حساب پس بکشند، بیشتر حکم سیگنال ارسالی برای ریاض را داشت که «شریک خیالت آسوده، آن ۲۸ صفحه هم که علنی شود، جای تو پیش ما محفوظ است». البته؛ در حالی که هنوز پیامدهای اقدام سوال برانگیز «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل متحد، در خصوص قلم گرفتن نام رژیم سعودی از لیست کشورهای «کودک کش» ادامه دارد، این فرضیه هم که آمریکا برای عقد قراردادهای جدید و جذب دلارهای ریاض حاضر شده چشم خود را بر روی محتوای محرمانه این گزارش ببندد، دور از ذهن نیست؛ به ویژه که گفته می شود در سفر «بن سلمان» جانشین ولیعهد سعودی به واشنگتن، محافل اقتصادی آمریکا به دنبال فرصت‌هایی برای آشنایی بیشتر با طرح تحول عربستان بوده اند که چندی پیش از سوی وی معرفی شد. اینگونه بود که گزارش کنگره آمریکا در روز جمعه ای که گذشت برای اینکه خیلی هم با واقعیت های اثبات شده تفاوت نداشته باشد، به شرح جزئیاتی درباره رابطه مقامات سعودی و برخی از هواپیما ربایان حادثه ۱۱ سپتامبر پرداخت و در ادامه به چند فقره چک بانکی از جانب شاهزاده های سعودی در وجه افرادی که با عاملین حادثه در ارتباط بودند، اشاره کرد. در این بین، سرنخ های موجود در دفترچه تلفن یکی از اعضای القاعده را نیز که دنبال کنیم شاید لنگ لنگان به آدرس یک شرکت خارجی، خانه «بندر بن سلطان» وزیر اسبق اطلاعات سعودی و سفیر سابق ریاض در واشنگتن هم برسیم. البته در این بین، برخی هم برای واقعی نشان دادن گزارش می گویند، احتمال دست داشتن بعضی از مقامات رده پایین ریاض در حادثه ۱۱ سپتامبر مردود نیست. از اینها که بگذریم دیگر هیچ چیز که ارزش آن ۱۴ سال انتظار را داشته باشد، وجود ندارد و حسن ختام پرونده دخالت آل سعود در حوادث ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، آب پاکی بود که «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید با این کلمات روی دست همه ریخت: «تحقیق درباره دخالت مقامات بلندپایه سعودی در واقع هیچ چیزی را اثبات نکرد.» اما طنز ماجرا در این است که آمریکایی ها گزارش به اصطلاح موشکافانه خود را روزی منتشر کردند که سایه حادثه تروریستی شهر «نیس» فرانسه جهان را با شکل تازه ای از حیرت مواجه کرد. شاید عادل الجبیر وقتی که گفت این ۲۸ صفحه هیچ شگفتی را در خود جای نداده، ادعای چندان نا‌به‌جایی نکرده باشد چون هرچه باشد وقتی قدم به قدم با مرور حوادث یک سال گذشته به پشت دروازه های اروپا می رسیم در آن حریم سبز امنیت که زمانی پاسدار ارزش های نظام لیبرال بود، شکافی به عمق رد پای داعش می بینیم و تازه در می یابیم که چرا می گویند چرخ بازیگر از این ترفندها زیاد دارد. اگر آمریکا و شرکای اروپاییش از سر مصلحت در پروسه ای که با حوادث ۱۱ سپتامبر کلید خورد، تروریسم را به دو گروه بد و خوب تقسیم نمی کردند و چشم به روی خطای هم پیمانان نمی بستند، امروز کابوس ترور، خواب کودکان جهان را نمی آشفت. حالا فرقی نمی کند که واشنگتن سیگنال دوستانه برای ریاض مخابره کند یا نه؛ چون هر چه باشد غرب زیر سایه سیاست دوگانه، انگار یک سالی می شود که تاوان معامله با تروریست های خوب را می دهد.