آزمایش هسته‌ای را ممنوع کنید

خبرگزاری ایسنا: به نقل از ژاپن تامیز، این طرح شش ساله که بر جلوگیری از تروریسم هسته‌ای تمرکز داشت نتایج مهمی در خصوص حذف، کاهش و ایمن‌سازی مواد رادیواکتیو و هسته‌ای خطرناک به وجود آورد.

با این حال متاسفانه زمان زیادی مانده تا تهدیدهای هسته‌ای خنثی شود. خطراتی که از سوی گروه‌های تروریستی اعمال می‌شود و همین‌طور خطرات ناشی از رقابت و مناقشه بین کشورهای مجهز به سلاح هسته‌ای در حال رشد است.

رهبری قدرتمند و همکاری جهانی باید برقرار شود تا دیگر خطرات هسته‌ای فوری به خصوص تهدید آزمایش و گسترش سلاح‌های هسته‌ای مورد توجه قرار گیرد.

در راستای این افق فکری، نشانه‌های روشن کمی وجود دارد. بر عکس تقریبا هر کشور مجهز به سلاح هسته‌ای یا در حال توسعه زاردخانه‌های هسته‌ای‌اش است یا در حال بهینه‌سازی آن‌ها. هیچ مذاکرات فعالانه‌ای برای تنظیم و محدود کردن و یا کاهش بیش‌تر ذخایر هسته‌ای دیده نمی‌شود.

روسیه و ایالات متحده هر یک بیش از 1800 کلاهک استراتژیک را بر روی چند صد زیردریایی، بمب افکن و موشک مستقر کرده‌اند که به مراتب بیش از اندازه‌ای است که برای بازدارندگی یک حمله هسته‌ای نیاز است. بسیاری از این تسلیحات در چند دقیقه می‌توانند پرتاب شوند که خطر اشتباه محاسباتی را افزایش می‌دهد. در ضمن، کره شمالی به زودی توانای تجهیز موشک‌های بالستیک به کلاهک هسته‌ای را به دست خواهد آورد. پیشرفتی که تهدید قابل توجهی را به همه کشورهای آسیایی اعمال می‌کند.

با توجه به این خطرات بزرگ، توقف رقابت هسته‌ای بیش‌تر و حذف خطر مرتبط با حدود 15 هزار سلاح هسته‌ای ذخیره باقیمانده جهان به نفع همه کشورهاست.

همان گونه که باراک اوباما، رییس‌جمهور ایالات متحده و نورسلطان نظر بایف، رییس‌جمهور قزاقستان در اظهاراتی جداگانه در خلال اجلاس امنیت هسته‌ای بیان کردند، رکن اصلی استراتژی موثر کاهش خطر جهانی باید اجرایی کردن معاهده جامع منع آزمایش هسته‌ای سال 1996 باشد.

اگر قدرت‌های هسته‌ای موجود نتوانند دست به آزمایش بزنند، قادر نخواهند بود تا کلاهک‌های جدید و پیشرفته را آزمایش کنند. همین‌طور، بدون آزمایش انفجار، کشورهای جدید هسته‌ای دشواری‌های زیادی در توسعه و به کارگیری کلاهک‌های کوچک و به راحتی قابل پرتاب خواهند داشت.

معاهده جامع منع آزمایش‌ هسته‌ای تقریبا از حمایت همه کشورها برخوردار است، این معاهده با داشتن 180 کشور امضاء کننده و ممنوعیت آزمایش هسته‌ای، در حال حاضر مولفه اصلی سیستم منع گسترش هسته‌ای بین‌المللی به شمار می‌رود. این معاهده در برابر آزمایش‌ هسته‌ای تابویی را به جود آورده و رقابت تسلیحاتی جهانی را کند کرده است.

این معاهده فقط از سوی کره شمالی و از سال 1998 نقض شده است.

و با این حال تقریبا 20 سال پس از تصویب آن در مجمع عمومی سازمان ملل، معاهده جامع ممنوعیت آزمایش هسته‌ای قانون معتبر بین‌المللی نیست - عمدتا به این دلیل که ایالات متحده آن را تصویب نکرده است.

رای شتاب‌زده سنای ایالات متحده علیه تصویب این معاهده و شکست در بررسی دوباره معاهده منع آزمایش هسته‌ای از آن تاریخ به بعد، بهانه‌ای به دست هفت کشور دیگر که باید این معاهده را امضاء می کردند داده است تا آن را به تاخیر بیاندازند.

در نتیجه، درها برای آزمایش هسته‌ای بیش‌تر بازمانده است.

پاییز گذشت، ارنست مونیز وزیر انرژی ایالات متحده و جان کری وزیر خارجه آمریکا پیشنهاد کردند که در این مساله بازنگری شود. متاسفانه فرصتی برای اوباما در مقامش باقی نمانده است تا آموزش زمان‌بر و عملیات مورد نیاز برای ارائه معاهده منع آزمایش هسته‌ای به سنا برای رای‌گیری دوباره را ترتیب دهد. اما کابینه او می‌تواند کارهای ضروری مقدماتی برای ارائه اطلاعات جدید، پاسخ گویی به سوالات دقیق و بر طرف کردن افسانه‌های قدیمی و تصورات غلط را پیش از ترک مقامش شدت بخشد. حتی اگر رییس‌جمهور بعدی ایالات متحده و سنا تصویب معاهده جامع منع آزمایش هسته‌ای را بررسی کنند تا چند سال بعد نیز رای گیری رخ نخواهد داد. در این میان، ضرورت دارد که رهبران جهان به دنبال راهایی برای تشویق تصویب این معاهده از سوی دیگر کشورهایی که آن را امضاء نکرده‌اند و تقویت این توقف جهانی آزمایش هسته‌ای باشند.

بیانیه وزیران خارجه گروه 7 در 11 آوریل در هیروشیما که بیان می‌دارد هیچ کشوری نباید آزمایش انفجار هسته‌ای انجام دهد و همه کشورها باید بدون درنگ معاهده جامع منع آزمایش هسته‌ای را امضا و به تصویب برسانند، شروع خوبی است.

هیچ کشوری بهتر از ژاپن و قزاقستان که از اثرات وحشتناک انفجارهای هسته‌ای رنج برده‌اند، این موضوع را درک نمی‌کند. همان گونه که وزیران خارجه این دو کشور فومیو کیشیدا و ارلان ادریسف در ماه سپتامبر هشدار دادند کارهای معمولی کافی نخواهد بود.

کیشیدا و اردیسف همتایان خود را به نشست در سطح وزیران در 13 ژوئن به وین دعوت کرده‌اند تا گزینه‌های اجرایی کردن معاهده جامع منع آزمایش هسته‌ای را بررسی کنند.

آنان کشورهای خودداری کننده را تشویق خواهند کرد تا حمایت خود را از منع آزمایش هسته‌ای جهانی اعلام کنند و از آن‌ها خواهند خواست تا هر چه سریع‌تر تصویب این معاهده را بررسی کنند.

همان گونه که به بیستمین سالگرد تصویب معاهده جامع منع آزمایش هسته‌ای نزدیک می‌شویم، اعضای شورای امنیت سازمان ملل و مجمع عمومی می‌توانند اقدامات بیش‌تری برای تضمین این که آزمایش هسته‌ای ممنوع بماند، انجام دهند. برای مثال، آن‌ها می‌توانند در پی تصویب قطعنامه جدید شورای امنیت و هم‌زمان اقدامات موازی مجمع عمومی سازمان باشند و از همه کشورها بخواهند تا از آزمایش هسته‌ای خودداری کنند و اقدامات سریعی در تصویب آن انجام دهند.

چنین طرحی اصول جهانی را در برابر آزمایش و اقدامات تحریک‌آمیز کشورهای خودداری کننده تقویت می‌کند. درست همان‌طور که رهبران در اجلاس امنیت هسته‌ای برای جلوگیری از تروریسم هسته‌ای همکاری کرده‌اند، ما به یک همکاری تازه و رهبری جدید برای پایان دادن به آزمایش هسته‌ای یک‌بار و برای همیشه نیاز داریم.