چرا بایدن به فکر بازگشت به برجام است؟

وی افزود: انتظار دارم دولت بایدن بر خلاف دولت ترامپ مایل به راهکارهای برد-برد هستند، از جمله ورود مجدد به برجام ، اگر ایران نیز به رعایت مفاد برجام بازگردد. آنها مایل نخواهند بود تا خسارات اقتصادی ایران ناشی از اقداماتی که دولت ترامپ انجام داده است را جبران کنند.

در اینجا به متن کامل این مصاحبه اشاره می کنیم:

به نظر شما ایران چه راهبرد و رویکردی را در قبال دولت جدید آمریکا اتخاذ خواهد کرد، با توجه به این که دولت ترامپ نتوانست اقتصاد ایران در نتیجه مقاومت جمهوری اسلامی را به طور کامل هدف قرار دهد؟

هیپل: امیدوارم ایران حاضر به گفت و گو با دولت بایدن باشد. انتظار دارم آنها (دولت بایدن) بر خلاف دولت ترامپ مایل به راهکارهای برد-برد باشند، از جمله ورود مجدد به برجام، اگر ایران نیز به رعایت مفاد برجام بازگردد. آنها مایل نخواهند بود تا خسارات اقتصادی ایران ناشی از اقداماتی که دولت ترامپ انجام داده است را جبران کنند. آنها ایران را یک دشمن در نظر خواهند گرفت ولی از توافق هسته ای به عنوان یک قرارداد برد-برد که دو طرف می توانند برنده باشند، حمایت می کنند. آنها همچنین مایل به دستیابی به سایر توافقات برد-برد نیز هستند. البته من به نوع تفکرات و نگرش تیم بایدن دسترسی ندارم.

همان طور که می دانید آمریکا در سال 2018 از توافق هسته ای ایران خارج شد. آیا فکر نمیکنید پذیرفتن مذاکره با واشنگتن نوعی نشانه ضعف به شمار می رود با توجه به این که دولت بایدن نیز تمایلی برای جبران خساراتی که دولت ترامپ مسئول آن بوده، نخواهد داشت؟

هیپل: نخستین گامی که باید برداشته شود این است که دو طرف به اجرای مفاد برجام بازگردند. این موضع ایران از زمان خروج ایالات متحده از این توافق بوده است. موضع ترامپ این بود که برجام یک توافق بد بوده است و در این توافقدولت اوباما باید اقدامات بیشتری را برای تشدید تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران انجام می‌داد تا دولت ترامپ بتواند امتیازات بیشتری را از ایران را بگیرد.

بسیار خوب، دولت ترامپ نتوانست امتیازات بیشتری بگیرد و به نظر می رسد دولت آینده بایدن مایل به بازگشت به مفاد اصلی برجام است. اگر این طور باشد، آنگاه ایران برنده خواهد بود و این مساله را می توان نشانه قدرت ملی ایران ارزیابی کرد.

اگر آمریکا به برجام بازگردد و ایران نیز مفاد برجام را بار دیگر اجرا کند، آنگاه دو طرف باید اعلام کنند که آیا مایل به دستیابی به قراردادهای بیشتری هستند که بتوانند بر سر آن توافق کنند و به نفع دو طرف باشد. به نظر من این مساله امکان پذیر است زیرا هیچ کشوری به دنبال جنگ نیست. ما به طور خطرناکی در معرض جنگ قرار داشته ایم. رهبران اسرائیل و عربستان سعودی از آمریکا خواسته بودند تا به ایران حمله کند چرا که ایران را تهدیدی علیه خودشان می دانند. این برای هر دو طرف یک برد محسوب خواهد شد.

من در حل و فصل چنین بحران هایی قبلا مشارکت داشته ام: تقابل هسته ای بین مسکو و واشنگتن که واقعا دو کشور را حداقل در دو موقعیت، به طور خطرناکی در معرض جنگ هسته‌ای قرار داد. هر دو طرف خطر را احساس کردند و به توافقات موفقیت آمیزی برای کاهش این تهدید دست یافتند هرچند دولت ترامپ بار دیگر ما را به عقب بازگردانده است. توافقات بین مسکو و واشنگتن شامل کاهش تسلیحات متعارف از سوی دو طرف بوده است. هیچ گونه تسلیحات هسته ای در خلیج فارس وجود ندارد ولی آمریکا می تواند آنها را به منطقه منتقل کند و ایران نیز این توانایی را دارد که به این تسلیحات دست یابد. امیدوارم امکان کاهش خطر انتقال تسلیحات هسته ای و همین طور کاهش خطر تقابل تسلیحات متعارف در خاورمیانه وجود داشته باشد.

امیدوارم بتوانیم تعاملات مثبت بیشتری بین دو کشور داشته باشیم ، که این تعاملات می تواند با همکاری های علمی، تبادل دانشجو و مبادلات تجاری آغاز شود. اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا همدیگر را تهدید می کردند. آمریکا و ایران نیز همین کار را انجام می دهند. برخی از مردم شما ایالات متحده را شیطان بزرگ می دانند و دولت ما در واقع کارهای وحشتناکی انجام داده است، مهمتر از همه کمک بود که آمریکا به سرنگونی دولت منتخب دموکراتیک ایران در سال 1953 در راستای منافع شرکت بریتیش پترولیوم کرد. ایران نیز کارهای مخربی انجام داده است از جمله تسخیر سفارت آمریکا. ولی آمریکا نیز مانند ایران یک کشور پیچیده است که از طیف‌های تندرو و میانه‌رو (کبوترها و بازها) تشکیل شده است. بازها نظرات خود را از طریق تهدید به راحتی به گوش دیگران می‌رسانند، اما طیف کبوترها به سختی توان انتقال نظرات خود دارند. ولی ما باید درباره آینده طوفان فکری بهتری داشته باشیم. من این تبادل فکر و عقیده را بخش کوچکی از آن تلاش می دانم.

به نظر می رسد برخی رژیم های مشخص منطقه ای از جمله عربستان سعودی و اسرائیل مخالف هرگونه کاهش تنش بین ایران و آمریکا هستند. آنها ظاهرا در حال فشار آوردن به جو بایدن هستند تا مجددا به برجام ملحق نشود. چرا؟ دیدگاه شما در این باره چیست؟

هیپل: تصور می کنم رهبران فعلی عربستان سعودی و اسرائیل، روابط با ایران را یک بازی با مجموع صفر می دانند، بازی که در آن هر سود و امتیازی برای ایران به معنای شکست برای آنها است. دولت ترامپ نیز شرایط را همین گونه می دید. همان طور که قبلا اشاره کردم، تصور می کنم دولت بایدن احتمالات مربوط به راهکارهای برد-برد را بررسی خواهد کرد.

آیا معتقد هستید که جمهوریخواهان و دموکرات ها واقعا در خصوص سیاست ایالات متحده در قبال ایران و خاورمیانه با یکدیگر تفاوت دارند؟

هیپل: دیدگاه‌های مختلفی در بین دموکرات ها و همین طور جمهوریخواهان وجود دارد. ولی تفاوت زیادی بین دولت های بایدن و ترامپ در نگرش آنها نسبت به ایران، اسرائیل و عربستان وجود دارد. حمایت گسترده ای از سوی هر دو طرف از اسرائیل وجود دارد ولی من انتظار ندارم که دولت بایدن به همان اندازه ترامپ با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل همسو باشد، به خصوص در مورد آینده فلسطینی ها و سیاست های آمریکا در قبال ایران.

من همچنین انتظار ندارم که دولت بایدن به شکل کورکورانه از عربستان سعودی حمایت کند، همان کاری که دولت ترامپ انجام داد. خشم گسترده ای نسبت به موارد نقض حقوق بشر از سوی عربستان در تجاوز علیه یمن وجود دارد و همین طور درباره ترور و قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی که تصور می شود به دستور محمد بن سلمان ولیعهد سعودی انجام شده است. انتظار دارم که دولت بایدن تصمیم بگیرد از عربستان و اسرائیل به صورت موردی حمایت کند یا خیر. به طور خلاصه معتقدم برای ایران مذاکره با دولت بایدن ارزشمند خواهد بود. امیدوارم نتیجه آن یک جهان آرام تر و کم خطرتر باشد.