چند نکته درباره غیبت ایران در رای گیری سازمان ملل درباره میانمار

سرویس بین الملل فردا؛ مسعود شایگان: مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز یکشنبه با ۱۲۲ رای موافق، ۱۰ رای مخالف و ۲۴ رای ممتنع پیش نویس قطعنامه ای را درباره وضعیت حقوق بشر در میانمار تصویب کرد. نکته مهم در این رای گیری، علاوه بر رای مخالف روسیه و چین، عدم حضور ایران در جلسه رای گیری بوده است. کشورهای مختلف رمانی در جلسات رای گیری شرکت نمی کنند که می دانند در صورت شرکت در رای گیری، در هر صورت، تبعات جدی برای آن ها خواهد داشت.

چرا چین با قطعنامه مخالفت کرد؟

چین، قرص و محکم از قتل‌عام روهینگیا حمایت می کند و دلیلش هم دسترسی این کشور به بندری است در خلیج بنگال با نام کیاکپیو. نباید فراموش کرد که ‏از آرزوهای چین ایجاد راه ابریشم آبی است است و در این میان میانمار نقشی مهم دارد. در طرف مقابل آمریکا برای به هم زدن بازی چین در این منطقه اعلام کرده است که 32 میلیون دلار به آوارگان کمک خواهد کرد. برخی نیز معتقدند که تلاش های غرب و آمریکا برای دخالت در این کشتار، در نهایت با ورود نیروهای حافظ صلح و آمریکا به این منطقه و دخالت مستقیم آمریکا برای عدم جولان چین است.

استدلال موافقان غیبت ایران در رای گیری در صحن چیست؟ آن ها که از جمله شان می توان به دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد نام برد، می گویند شرکت در این رای گیری به روند در پیش گرفته از سوی جمهوری اسلامی نسبت به کمیته سوم در تناقض است چرا که ایران بارها اعلام نموده نحوه برخورد این کمیته با کشورهای دیگر را قبول ندارد. یکی از مدافعان این کار ایران نوشته است: ايران بارها مخالفت خود را با گزارش‌هایی که بدون در نظر گرفتن دیدگاه یک کشور درباره وضعیت حقوق بشر آن تهیه و ارائه می‌شود، اعلام کرده و خواهان ادامه شیوه گزارش ‌دهی دوره ای دولت‌ها درباره وضعیت و چالش‌های حقوق بشری شده است، از اين رو حضور ايران در جلسه راي گيري قطعنامه ميانمار كه به همان شيوه ي مورد اعتراض ايران تدوين و تصويب شده است، به منزله پذيرش اين شيوه از سوي ايران مي توانست باشد و به تبع آن در رد قطعنامه هاي مشابه، ايران ديگر نمي توانست به انتقاد ساختاري خود استناد كند.

دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز با ادبیاتی مشابه گفته است: «جدا از جديت شرايط موجود در ميانمار، ايران كه خود هدف قطعنامه‌هايي از كانال كميته سوم بوده است همچنان به اين موضع پيشين خود پايبند است كه ادامه سوءاستفاده از اين كميته براي نيل به اهداف سياسي آن را از اينكه جايگاهي براي احقاق حقوق بشر يا محلي براي رسيدگي به نقض اين حقوق باشد دور ساخته است. براين اساس جمهوري اسلامي ايران در مسير صدور قطعنامه از اين كانال قرار نمي‌ گيرد.»

ایران هنگام تصویب قطعنامه در کمیته سوم بیانیه ای در محکومیت اقدامات دولت میانمار و تقدیر از دولت بنگلادش قرائت نمود که در اسناد کمیته درج شده است. اما با اشاره به سیاست اصولی خود مبنی بر بی اعتباری کمیته سوم برای اقدام معنی دار در قبال وضعیتهای کشوری، بر عدم مشارکت در رای گیری بر روی قطعنامه میانمار تاکید نمود. آیا این استدلال قابل قبول است؟ در یک صورت می توان این ادعای وزارت خارجه را قابل قبول دانست و آن هم رویه ثابت ایران در قبال قطعنامه های مختلف مرتبط با این کمیته است. اما سابقه رای ایران در دوره های گذشته این مساله را نشان نمی دهد. برای مثال می توان به قطعنامه ضد کره شمالی در سال 2011 اشاره کرد که ایران به سود این کشور در آن رای گیری رای خود را ثبت کرد. در این دولت هم همین رویه تکرار شده است و برای مثال در یکی از جلسات بررسی وضعیت حقوق بشر سوریه، ایران به سود این کشور رای خود را به ثبت رسانده است.