روسیه به دنبال نفوذ در دولت ازبکستان است

خبرگزاری فارس: روسیه پس از مرگ رئیس جمهور ازبکستان به دنبال نفوذ بیشتر در دولت آینده این کشور است. مرگ «اسلام کریم‌اف» رئیس جمهور فقید ازبکستان‌ که رهبری این کشور را در 25 سال گذشته در دست داشت، باعث شده دور جدید رقابت ژئوپولیتیک در آسیای مرکزی‌ آغاز شود و علی رغم چین، روسیه تلاش بیشتری برای نفوذ در دولت تاشکند را دارد. تلاش قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای حضور و نفوذ در دولت ازبکستان در حالی است که رئیس جمهور موقت این کشور از ادامه سیاست کریم‌اف در همکاری با کشورهای مختلف خبر داد و این همان نشانه منزوی بودن دولت ازبکستان در جهان می‌باشد. کریم‌اف در دوران ریاست خود ضمن فاصله گرفتن از غرب و روسیه، سیاست «تکیه بر نیروهای خود» را پیاده کرده بود. در سال 2005 میلادی وی نظامیان آمریکایی‌ را از خاک این کشور بیرون کرد، از سازمان منطقه‌ای سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی وابسته به روسیه خارج شد و از عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیای روسیه خودداری کرد. در حال حاضر زمامداری کریم‌اف به پایان رسید و مسکو در نظر دارد تا نفوذ خود را در این کشور افزایش دهد. روسیه مثل گذشته ازبکستان‌ را در چارچوب نفوذ منطقه‌ای خود می‌بیند. مسکو همچنین از این موضوع نگران است که ممکن است ضعف در دولت جدید ازبکستان باعث فعالیت گروه‌های افراطی شود. روسیه امیدوار است «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور موقت ازبکستان ضمانت بیشتری برای حضور و نفوذ روسیه در این کشور و منطقه باشد. 5 سپتامبر (15 شهریور)، 2 روز بعد از خاکسپاری کریم‌اف، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه برای ابراز همدردی و دیدار با «میرضیایف» که در تاریخ 8 سپتامبر (18 شهریور) به عنوان رئیس جمهور موقت منصوب شد، وارد ازبکستان شد. «میرضیایف» تجربه بین‌المللی کمتری دارد، چون وی بخش عمده فعالیت خود را به عنوان یک مقام منطقه‌ای سپری کرده است. وی‌ را به عنوان سیاست‌مدار طرفدار روسیه به دلیل ارتباط با تجار روسی عنوان می‌کنند. مسکو برای منافع خود از چنین ارتباطاتی عاقلانه بهره‌برداری می‌کند. ولی توان آن برای نفوذ از طریق روش‌های سنتی اقتصادی محدود است. به دلیل تحریم‌های غربی و رکود در اقتصاد، روسیه برای سرمایه‌گذاری در ازبکستان از مبالغ آزاد برخوردار نیست. پیشنهاد گسترش همکاری‌ها در زمینه امنیت یکی دیگر از برگ‌های برنده روسیه باقی می‌ماند. مقامات ازبکستان نسبت به گزارش‌ها در مورد فعالیت گروه‌های شبه نظامیان در شمال افغانستان عصبانی هستند ولی تاشکند نسبت به پیشنهاد روسیه در مورد کمک نظامی نیز با شبهه نگاه می‌کند. تعداد نیروهای امنیتی ازبکستان زیاد است و ممکن است در موارد خاص دست از روسیه برای کمک درخواست نمایند. برخلاف روسیه، چین برای سرمایه‌گذاری در ازبکستان هیچ گونه محدودیتی تجاری ندارد. پکن یکی از کشورهای نزدیک به تاشکند در امور اقتصادی است هر چند که بسته بودن این کشور آسیای مرکزی برای چین موانعی را نیز ایجاد کرده است. بر خلاف روسیه و چین که درصدد نفوذ در دولت ازبکستان از هر طریق هستند اما در حال حاضر آمریکا چندان مجالی برای نفوذ در تاشکند را در دست ندارد، دیپلمات‌های آمریکایی برای ارائه کمک‌های مالی از امکانات کوچک برخوردار هستند و برای نفوذ بر مقامات ازبک بر خلاف مسکو کانال‌های جدی ندارند. واشنگتن در نظر داشت از طریق همکاری‌های متقابل دیپلماتیک و کمک‌های محدود در زمینه امنیت با ازبکستان همکاری کند. ولی هر فردی که در تاشکند به قدرت رسد، از نزدیکی زیاد با آمریکایی‌ها نگران خواهد بود.