پروژه چین برای «تسخیر جهان»
دولت چین قصد دارد "جاده ابریشم" را بازسازی کند؛ جاده‌ای که باید آسیای مرکزی را به اروپا متصل کند. بدین‌منظور شاهراه‌ها، ریل‌ها و لوله‌های نفت زیادی ساخته خواهد شد. ناظران این را "پروژه‌ای برای تسخیر جهان" می‌نامند.
خبرگزاری ایسنا: مجله‌ی آلمانی "اشپیگل" در گزارشی اختصاصی به معرفی پروژه غول‌آسای دولت چین برای بازسازی "جاده تاریخی ابریشم" پرداخته و آن را تلاشی برای "تسخیر جهان" نامیده است.
در این گزارش آمده که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری ۶۳ ساله چین و دبیرکل حزب کمونیست این کشور، قصد دارد اسطوره‌ای را زنده کند و "جاده ابریشم تازه‌ای" بسازد. این جاده در امتداد جاده ابریشم تاریخی ساخته خواهد شد که زمانی بزرگترین راه تجاری بود. مدت‌هاست که رئیس‌جمهوری چین هر بار در سخنانش به این پروژه اشاره می‌کند و از "یک خط کمربندی و یک جاده" سخن می‌گوید. این پروژه‌ای غول‌آسا خواهد بود که حدود ۶۰ کشور در آن شرکت خواهند داشت، یعنی نیمی از جمعیت زمین.
دولت چین در این چارچوب قصد دارد نه تنها مسیری تجاری بسازد، بلکه همچنین می‌خواهد زیرساخت‌های خود را در ابعادی بزرگ گسترش بخشد. پکن بدین منظور ۴۰ میلیارد دلار آماده کرده است. این پول صرف ساختن اتوبان‌ها، خطوط آهن، لوله‌های نفت و گاز و بنادری از لیتوانی تا شاخ آفریقا، از سریلانکا تا اسرائیل، و از پاکستان تا ایران خواهد شد. دو خط آهن نیز به آلمان کشیده خواهد شد: از شن‌ژو به هامبورگ و از چونگ‌گینگ به دویسبورگ.
پکن به منظور تأمین مالی این پروژه غول‌آسا حتی به تأسیس یک موسسه مالی اقدام کرده است که "بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت‌های آسیا" (AIIB) نام دارد. رئیس‌جمهوری کنونی چین سال‌ها از این موضوع رنج می‌برد که واشنگتن به کشورش اجازه نمی‌داد در سازمان‌های بین‌المللی مانند بانک جهانی یا صندوق بین‌المللی پول حرفی برای گفتن داشته باشد.
به همین دلیل در ژوئن سال ۲۰۱۵ بر خلاف خواست و اراده ایالات متحده آمریکا، ۵۷ کشور طرح تأسیس بانک یادشده را امضا کردند که در میان آنها انگلیس، فرانسه و آلمان هم به چشم می‌خوردند. هر گاه چینی‌ها پروژه بزرگی را تدارک می‌بینند، هر کشوری مایل است در آن سهیم باشد.
اما پرسش اصلی این است که هدف چین از بازسازی جاده ابریشم چیست؟ آیا رهبران این کشور می‌خواهند همسایگان دور و نزدیک چین را به هم مرتبط سازند و آنطور که تبلیغات رسمی این کشور می‌گوید: جهان را به هم نزدیک‌تر کنند؟ آیا شرکت‌های چینی به جهان‌روایی (گلوبالیزاسیون) نیازمندند تا به اقتصاد خودشان که دارد درجا می‌زند تکانی بدهند و راه‌های صادراتی تازه‌ای برای مازاد تولید کالاهای خود بیابند و راه‌های وارداتی نفتی به کشور خود را تضمین کنند؟ یا پکن تلاش می‌کند سیطره سیاسی غرب را درهم بشکند و برنامه‌ای برای تسخیر جهان دارد؟ هم اکنون در کاشغر مهندسانی به سفارش چین مشغول کار روی پروژه بزرگی هستند. قرار است در آنجا کریدوری اقتصادی ایجاد شود. جاده‌ای کوهستانی به پاکستان در این منطقه ساخته خواهد شد که قرار است از تنگه خونجراب عبور کند و به بندر قوادار در دریای عرب منتهی شود. روی میز کار مهندسان نقشه‌هایی به چشم می‌خورد که از خطوط آهن بلندپروازانه و ماجراجویانه‌ای به قرقیزستان و قزاقستان حکایت می‌کنند. این از نظر فنی چالش بزرگی است. اما از زمانی که چینی‌ها موفق شده‌اند خط آهنی به مسیر تبت در ارتفاعات پنج هزار متری
بسازند، همه چیز ممکن به نظر می‌رسد. از هم‌اکنون می‌توان دید که رهبران حزب کمونیست چین در راه‌های ترانزیتی در مسیر آسیای مرکزی و مناطق اقتصادی تازه، پول هنگفتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. استاندارد زندگی مردم کاشغر بالا رفته است و در اورومچی مرکز این ایالت، دو پارک فن‌آوری مدرن که از مشوق‌های مالیاتی برخوردارند، توانسته‌اند فرصت‌های شغلی زیادی ایجاد کنند. در منطقه خودمختار "شین‌جینگ" نرخ رشد اقتصادی به ۹ درصد رسیده است، یعنی از هر نقطه‌ای در چین بالاتر است. پکن انتظار دارد که مردم منطقه به خاطر این رفاه سپاسگزار باشند، ولی سخت اشتباه می‌کند. زیرا برای بیشتر مردم اویغور یک چیز مهم‌تر از بالا رفتن کمیت کالاهاست. آنان از دولت چین انتظار دارند که نسبت به اویغورها و دین اسلام رفتار احترام‌آمیزی داشته باشد. اما چنین انتظاری برآورده نمی‌شود، بلکه بر عکس: مسجدها با دوربین‌های ویدیویی کنترل می‌شوند، مردان مسلمان اجازه داشتن ریش بلند را ندارند و مسئولان کودکان اویغور را مجبور می‌کنند که در ماه رمضان روزه خود را بشکنند.
اگر چه نخبگان سیاسی و اقتصادی از کمک‌های مالی پکن و فرصت‌های به دست آمده استقبال می‌کنند، اما جمعیت محلی در شین‌جیانگ جاده تازه‌ی ابریشم را با بدبینی می‌نگرند و بیم آن دارند که نفوذ چینی‌های "هان" در منطقه افزایش یابد.
در حال حاضر دو شرکت هوایی از ارومچی به بزرگترین شهر قزاقستان یعنی آلماتی پروازهای منظم دارند. از راه زمینی هم خطوط آهن و جاده‌های تازه این دو شهر میلیونی را که با هم ۱۵۰۰ کیلومتر فاصله دارند، به یکدیگر وصل می‌کنند. قرار است در مناطق مرزی این بخش یک منطقه تجارت آزاد مشترک ایجاد شود.
قرقیزستان در استراتژی جاده ابریشم برای رهبران چین نقشی کانونی بازی می‌کند. تصادفی نیست که رئیس‌جمهوری چین در سپتامبر ۲۰۱۳ در سفر به این کشور و در دیدار با همتای قرقیز خود نصرت‌الله نظربایف از "پروژه‌ای بزرگ" سخن گفت.
نظربایف نیز شادمانی خود را از سخنان رهبر چین پنهان نکرد. وزیر راه و ترابری قرقیزستان نیز تصریح کرد که کشور او در پنج سال آینده چند میلیارد دلار صرف نوسازی قطارها و خطوط آهن خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید