آیا جدایی و استقلال کشمیر از هند ممکن است؟

سرویس بین‌الملل فردا؛ شهاب خواجه پیری: بیش از یک ماه از درگیرهای خونین مردم کشمیر با ارتش هند می‌گذرد در این شورش و نا آرامی‌ها ده‌ها نفر کشته و هزاران نفر زخمی شدند. دولت هند اجازه گزارش دقیق از صحنه‌های درگیری را به رسانه‌ها و مطبوعات داخلی نمی‌دهد و تمام وسایل ارتباطی بامردم جنگ زده کشمیر قطع است. امّا صحنه‌های هولناک قتل و غارت و کشتار مردم بیگناه کشمیر که گاه و بیگاه منتشر می‌شود چنان درد آور است که اعتراض بسیاری از دولتمران هند را همراه داشته است.

هر چند این اولین باری نیست که آتش جنگ میان مردم کشمیر با نیروهای ارتش هند بوقوع می‌پیوندد. کشمیر از زمان تقسیم شبه قاره هند و بوجود آمدن پاکستان همیشه مورد منازعه دو کشور بوده است و در حقیقت جنگ‌های هند و پاکستان بر سر مسئله کشمیر بازی قدرت دو کشور بر روی مردم مسلمان این منطقه بوده است.

میانجیگری کشورهای بیطرف، قطعنامه‌های سازمان ملل، اعتراضات مردمی معاهدات و بر سر یک میز نشستن رؤسای دو کشور و مذاکرات رهبران کشمیر با دولتمردان هند تاکنون نتواسته آرامش را به کشمیر باز گرداند، دولت هند بخاطر شرایط موجود و کنترل این منطقه هیچگاه سرمایه گزاری جدّی برای منطقه کشمیر نداشته و از تأسیس مراکز علمی و فرهنگی، پایگاههای دانش بنیاد، دانشگاههای مختلف در رشته‌های گوناگون و احتیاجات اوّلیه وزیر بنایی برای مردم کشمیر دریغ ورزیده است. محرومیت‌ها و بی عدالتی‌های دولت نسبت به مردم این منطقه در طول سالها متمادی که قربانی قدرت نمایی دو کشور هستند در طی این سالها منجر به مبارزات مردمی در مقابل دولت هند گردیده است. ناامیدی مردم کشمیر از دستیابی به حقوق اوّلیه خود و تحریکات پاکستان که منطقه کشمیر را جزء لاینفک خود می‌داند موجب اعتراضات و مبارزات خیابانی مردم کشمیر برای احقاق حق خود گریده است سر سختی‌های نظامیان وارتش هند و قتل‌های مردم بیگناه زمینه را برای سردادن شعارهای استقلال طلبانه و آزادیخوانه مردم ستمدیده کشمیر فراهم آورده این شعارها در سالهای اخیر بیشتر توسط بعضی از رهبران کشمیر قوت گرفته و باکشته شدن برهان وانی یکی از اعضای حزب المجاهدین به اوج خود رسیده است امّا این شعارها تا چه حد می‌تواند مردم کشمیر را از وضعیت فعلی نجات دهد و آیا اکثریت مردم کشمیر اگر از حقوق اوّلیه خود بر خوردار شوند و مانند شهروندان دیگر هندی با آنان رفتار شود خواهان جدا شدن کشمیر از هند هستند ؟و آیا جدایی کشمیر از هند بصورت یک کشور مستقل و آزاد ممکن است ؟

1- ایالت کشمیر از شمال شرقی باجمهوری خلق چین و از جنوب با ایالت هیماچال پرادش و پنجاب هند و از غرب و جنوب باکشمیر تحت سلطه پاکستان همسایه است. هر چند جمهوری خلق چین با در دست داشتن قسمتی از خاک کشمیر تاکنون در مناقشات کشمیر میان هند و پاکستان سکوت اختیار کرده امّا در آینده کشمیر مستقل چگونه رفتار خواهد کرد جای تأمل است. همچنین پاکستان که همیشه کشمیر را جزء لاینفک خود می‌داند و نفوذ آشکار در درگیریها و آتش افروزی‌های کشمیر در مقابل دولت هند را داشته اگر هند باکشمیری مستقل موافقت کند آیا پاکستان اجازه استقلال به کشمیر را خواهد داد و باکشمیری مستقل موافقت خواهد کرد؟

2- ایالت کشمیر باجمعیتی حدود دوازده و نیم میلیون نفر دارای سه بخش مهم وادی کشمیر، جامو و لداخ است و دارای دو مرکز زمستانی جامو و تابستانی کشمیر است و چون بیشتر خاک این منطقه در کوه‌های هیمالیا قرار دارد بیشتر مردم در کوهپایه‌ها زندگی می‌کنند، اینان به زندگی روزمره و ساده خو گرفته اند و از تمامی تنش‌ها و در گیریهای مسائل سیاسی به دور هستند لذا در مسائل سیاسی نقشی را ایفا نمی‌کنند. امّا مردم جامو که دومین جمعیت کشمیر که اکثریت غیرمسلمان را تشکیل می‌دهند هیچگاه در درگیریهای سیاسی نقش اساسی نداشته اند و بیشتر ترجیح می‌دهند که تحت حمایت هم کیشان خود زندگی کنند و باسابقه ناخوش آیندی که از بیرون راندن پندیت‌ها از وادی کشمیر در سالهای گذشته صورت گرفته راضی به جدایی جامو و استقلال کشمیر از هند نیستند. با توجه باینکه حدود 5/68 درصد مردم ایالت جامو و کشمیر را مسلمانان تشکیل می‌دهند در صورت استقلال کشمیر غیر مسلمانان بعنوان اقلیت باید تحت سلطه اکثریت مسلمان در آیند و این امر برای آنان قابل قبول نیست. لذا در درگیریها و مناقشات مردم کشمیر بادولت شرکت نمی‌کنند. منطقه ی لداخ در شمال کشمیر به دو بخش عمده ی کارگیل با اکثریت مسلمان (شیعه دوازده امامی)و له با اکثریت بودایی تاکنون در درگیریهایی کشمیر شرکت نکرده اند و تنها در چند هفته گذشته بااعلام بیانیه ای از دولت هند خواستند که از ظلم و تعدّی و قتل و غارت مردم بیگناه کشمیر توسط نظامیان جلوگیری کند از این رو بنظر نمی‌رسد که مردمان شمالی ترین منطقه کشمیر نیز خواستار جدایی کشمیر از هند باشند 3- در پی نفود سلفی گری و موج وهابیت در منطقه کشمیر و فعال کردن لشکر طیبه و گروه تروریستی داعش و اعلام موجودیت در این منطقه و حمایت‌های حکّام سعودی باهمکاری اسرائیل در منطقه و اتفاقاتی که در چند سال اخیر در کشمیر صورت گرفته ندای استقلال و آزادی نه تنها مشکلی از مشکلات مردم کشمیر را حلّ نمی‌کند بلکه زمینه را برای مقاصد شوم دشمنان هموار می‌نماید، موانع حل مسئله کشمیر احتیاج به بررسی عمیق دارد. مسئله کشمیر یک مسئله انسانی است و درگیریها در این منطقه بعد شیعه و سنّی نداشته، زخمی است قدیمی که هر از چند گاهی سرباز می‌کند و با بی توجهی جامعه جهانی، و سازمانهای بین المللی حقوق بشر، رو برو می‌گردد موج گسترده ای از کشتارها و دستگیریها و شکنجه‌ها بر مردمانی که خواهان حق تعیین سر نوشت خود هستند. بارها برای مردم این منطقه اتفاق افتاده و پس از چندی سرکوب شده. لذا در مسئله کشمیر واکنش سریع و بدون بررسی جریانات و اتفاقاتی که زمینه‌های آن از چندین سال قبل برنامه ریزی شده مشکل کشمیر را حل نمی‌کند هر چند حمایت از مظلوم وظیفه انسانی و اسلامی هر فرد است امّا طرفداری از احزاب و گروهها بدون مطالعه مشکل مردمان کشمیر را بیشتر می کند. آنچه مسلّم است مسئله کشمیر باقدرت نظامی قابل حلّ نیست. رسیدن به حقوق اولیه شهروندی حق مسلّم هر فرد است که مردم کشمیر خواهان آن هستند لذا کشورهای اسلامی و مجامع بین المللی می‌توانند از طرق سیاسی دولت هند را وادار به مذاکره با مردم کشمیر کنند. در وضعیت فعلی منازعه کشمیر آتشی است زیر خاکستر که هزار چند گاهی شعله ور می‌شود. جمعی به خاک و خون کشیده می‌شوند و گروهی از آن استفاده می‌کنند بطور واضح مردم کشمیر وجه المصالحه احزاب و گروهها و قدرت‌ها پشت پرده هستند و بدین طریق اگر راه حلّ مناسب برای رسیدن مردم کشمیر به حقوقشان اتخاذ نگردد کشمیر بسوی آینده ای مبهم قدم بر می‌دارد.