رهبران آینده آسیای مرکزی چه کسانی خواهند بود؟

خبرگزاری فارس: در دوشنبه به نقل از «رادیو آزادی»، از رهبران آسیای مرکزی در حالی به عنوان خودکامه و دیکتاتور یاد میشود که تاکنون روسای جمهور قزاقستان و ازبکستان در طول 25 سال اخیر هیچ تغییر نکرده، ریاست جمهوری در قرقیزستان 4 مرتبه در تاجیکستان 3 مرتبه و در ترکمنستان 2 مرتبه تغییر کرده است.

به دلیل غیرشفاف بودن نظام‌های حاکم در کشورهای آسیای مرکزی تاکنون پاسخ گفتن به این سوال که چه کسی جایگزین این حکام خودکامه در آینده خواهد شد، مشکل است.

به عنوان مثال، در آغاز سال 2016 از برگزاری انتخابات و یا همه پرسی در این کشورها هیچ خبری نبود. اما در اواخر ماه ژانویه سال جاری دولت قزاقستان به صورت غیر منتظره انتخابات زودهنگام پارلمانی در این کشور را اعلام و 20 ماه مارس سال جاری این انتخابات برگزار شد.

تاجیکستان و ترکمنستان نیز از برگزاری همه پرسی خبر دادند که براساس آن قانون اساسی این کشورها اصلاح می‌شود. این همه پرسی در تاجیکستان در تاریخ 22 می (اردیبهشت) سال جاری برگزار می‌شود و در صورت تصویب آن به «امامعلی رحمان» رئیس جمهور فعلی این امکان داده می‌شود که در انتخابات آتی ریاست جمهوری در این کشور بدون محدودیت شرکت کند.

با این حال در نهایت در کشورهای آسیای مرکزی بایستی انتقال قدرت صورت گیرد اما به دلیل غیر شفاف بودن نظام های حاکمیتی در این کشورها کارشناسان در این مورد نظرات مختلف را ارائه می‌کنند.

تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان که جزء 15 کشور اتحاد شوروی سابق می‌باشند، 25 سال قبل استقلال به دست آوردند. «نورسلطان نظربایف» و «اسلام کریم‌اف» روسای جمهور قزاقستان و ازبکستان پس از فروپاشی شوروی تاکنون تغییر نکرده اند.

«رد ستیندش» کارشناس آسیای مرکزی معتقد است: قزاقستان به دلیل این که یکی از کشورهای صادر کننده است پس باید رئیس جمهور آینده این کشور از قشر «مقامات اقتصادی و تجاری» باشد.

به گفته وی، در ازبکستان وضعیت به طور کلی متفاوت است. سرمایه و قدرت در این کشور تداخل دارند. از این رو، به احتمال زیاد در ازبکستان خدمات امنیت این کشور در سناریوی تعیین جانشین رئیس جمهور در آینده نقش اساسی دارند.

«عادل بیسل اف» مشاور رئیس جمهور پیشین قرقیزستان در این زمینه گفت: انتقال حکومت در قرقیزستان از همین حالا احساس می‌شود.

وی ادامه داد: در قرقیزستان یک روحانی بیش از هر کس دیگری دارای اعتبار است.

به تصریح بیسل اف، با وجود اینکه رهبران کشورهای منطقه در سال‌های اخیر برای تضعیف اسلام تلاش زیادی صورت داده‌اند اما در طول قرن ها اسلام یک جزء سیاست در منطقه آسیای مرکزی بوده است و در سیاست منطقه نقش مهم دارد و خواهد داشت.

بیسل اف از کرملین به عنوان عامل دیگر موثر در انتقال قدرت در آسیای مرکزی نام برد.

پس از استقلال کشورهای آسیای مرکزی تا کنون در قرقیزستان 4، تاجیکستان 3 و ترکمنستان در پی درگذشت «صفرمراد نیازاف» رئیس جمهور سابق 2 بار انتقال قدرت صورت گرفته است.

«قهار محکم اف» و «رحمان نبی اف» 2 رئیس جمهور اول تاجیکستان در مجموع بیش از یک سال زمام قدرت را در دست داشتند و هر 2 نیز تحت فشار مخالفان استعفا کردند. اما در 24 سال اخیر زمام قدرت در دست امامعلی رحمان رئیس جمهور فعلی این کشور است که سال 1992 به عنوان رئیس شورای عالی و از سال 1994 تاکنون در 4 انتخابات ریاست جمهوری به عنوان رئیس جمهور تاجیکستان بر تخت قدرت تکیه زده است.

اگرچه در تاجیکستان در مورد شیوه انتقال قدرت صحبت نمی‌شود، ولی دادن پست های کلیدی در این کشور به «رستم امامعلی» پسر ارشد رئیس جمهور تاجیکستان باعث شده است تا گمانه زنی ها توسط کارشناسان و رسانه ها افزایش یابد که رئیس جمهور تاجیکستان پسر خود را برای رهبری آینده این کشور آماده می‌کند.