پیام سیاسی معامله بنزین با ونزوئلا چیست؟

خبرگزاری فارس: محمدعلی خطیبی، مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به صادرات بنزین ایران به ونزوئلا گفت: روابط بین ایران و ونزوئلا در حوزه نفت و گاز همواره برقرار بوده و روابط نزدیکی بین این دو کشور وجود دارد. در دوره قبلی تحریم‌ها در سال ۹۰، کشور نیاز جدی به بنزین پیدا کرد و ما از هر جایی که می‌توانستیم بنزین وارد می‌کردیم. در آن زمان ونزوئلا مازاد بنزین داشت و ما هم از این کشور بنزین وارد می‌کردیم تا بتوانیم نیاز کشور به بنزین را به طور کامل برطرف کنیم. در نتیجه ارتباطات تجاری بین دولت ایران و ونزوئلا همواره برقرار بوده است.

وی در ادامه افزود: در این شرایط هم با توجه به کاهش تقاضای بنزین بر اثر شیوع کرونا، مصرف بنزین در داخل کشور نصف شد و به حدود روزانه ۵۰ میلیون لیتر رسید. در نتیجه ما با مازاد بنزین مواجه شدیم و از طرفی مخازن ذخیره‌سازی ما نیز در حال تکمیل هستند و گزینه صادرات بنزین به ونزوئلا علاوه بر تحکیم روابط سیاسی دو کشور، مزایای اقتصادی مطلوبی را برای ایران به همراه داشت.

خطیبی اشاره کرد: این حق مشروع ماست که کالا‌های صادراتی‌مان را به هر جا که مایل هستیم، با توافق طرفین صادر کنیم. این آزادی تجارت و آزادی جابه‌جایی کشتی‌ها در آبراهه‌های بین‌المللی حق طبیعی ایران است و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را نقض کند. این حق طبیعی هر کشوری است که بتواند نیازهایش را تامین کند، کشتی­‌هایش بتواند در آب‌های بین‌المللی رفت و آمد کند؛ بنابراین اگر این حق نقض شود می‌تواند بستری فراهم کند که حقوق دیگری هم می‌تواند نقض شود.

مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت درباره بحث تسویه مالی بنزین صادر شده گفت: هر کشوری که کالایی صادر می‌کند ترجیح می‌دهد که ما به ازای این کالا، پولش را دریافت کند، ولی زمانی که کانال­‌های جابه‌جایی پول بسته است پس در نتیجه باید به فکر راهکار‌های دیگر بود. امروزه مبادلات بانکی ایران را همان‌هایی بسته‌اند که به این صادرات اعتراض می‌کنند و حق مسلم ایران در استفاده از آبراهه بین‌المللی و صادرات محصولات را می‌خواهند زیر پا بگذارند. در نتیجه رهایی از معاملات با دلار و استفاده از سایر روش‌های جایگزین مثل تسویه با طلا یک تصمیم منطقی است که باید زودتر از این‌ها توسط دولت پیگیری و اجرایی می‌شد.

*ضرورت شکل‌گیری نظام همکاری سازمان‌یافته برای مقابله با تحریم‌های آمریکا

وی با اشاره به ضرورت ایجاد باشگاه تحریمی‌ها گفت: به هر حال با افزایش تعداد کشور‌های تحریم شده توسط آمریکا، ظرفیت ایجاد راهکار‌های جایگزین نیز افزایش یافته است. تهاتر کالا با کالا یا کالا با طلا روشی است که در دنیا وجود دارد. تهاتر یکی از اقسام تجارت است و عمدتا هم در زمانی که امکان جابه‌جایی پول و مبالغ از طریق سیستم‌های بانکی وجود نداشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما سازوکار‌هایی نیز وجود دارد که این تهاتر‌ها از فضای سنتی خارج شده و به شکل یک نظام مالی منسجم بین کشور‌های تحریم شده ایفای نقش کند.

خطیبی افزود: پس از تجارت ایران با ونزوئلا در حوزه صادرات بنزین و موفقیت این روش، ضرورت ایجاد باشگاه تحریمی‌ها بیش از گذشته احساس می‌شود. در حال حاضر تعداد کشور‌هایی که مورد تحریم آمریکا قرار گرفتند زیاد شدند و اگر این کشور‌ها تجمیع شوند و یک نظام همکاری سازمان‌یافته علیه تحریم‌های آمریکا را شکل دهند، می‌توانند بخش زیادی از نیازهایشان را با تجارت با یکدیگر تامین کنند. البته این باشگاه تنها به کشور‌ها هم نباید محدود شود بلکه هر شرکتی که توسط آمریکا تحریم شد نیز می‌توانند با این گروه همکاری کند.

مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گفت: البته این نکته را در نظر داشته باشید که در حال حاضر این حق برای کشور‌های تحریم شده وجود دارد که با سایر کشور‌ها وارد معامله شوند؛ در نتیجه ایجاد بلوک کشور‌های تحریمی می‌تواند با ایجاد توازن قدرت در دو طرف میدان، سایر کشور‌ها را در پیگیری منافع خود در آمریکا و یا در بلوک کشور‌های تحریمی دچار تردید کند. به طور کلی ظرفیت در این حوزه زیاد است، اما متاسفانه دولت دیپلماسی فعالانه‌ای در این حوزه ندارد.

وی اظهار داشت: متاسفانه مدیران فعلی ما اهل جسارت و ریسک نیستند و همیشه به دنبال راحت‌ترین راهکار می‌گردند. در حالی که مقابله با آمریکا در جنگ اقتصادی نیازمند رویکردی فعالانه در حوزه سیاست خارجی است در حالی که ما همین الان از ظرفیت کشور‌های همسایه خود نیز برای خنثی‌سازی تحریم‌های آمریکا استفاده نمی‌کنیم.

* ایران با روشن نگه‌داشتن رادار نفت‌کش‌ها، تحریم‌های آمریکا را زیرسوال برد

خطیبی با اشاره به عدم رسمیت تحریم‌های یکجانبه آمریکا گفت: روشن نگه داشتن رادار نفت‌کش‌های ایران یک پیام سیاسی به تمامی کشور‌های دنیا داشت و تحریم‌های نفتی آمریکا را زیرسوال برد. با این اقدام ما نشان دادیم که تجارت جهانی حق کشور ماست و آنچه رسمیت ندارد تحریم‌های ظالمانه آمریکا است.

مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت تاکید کرد: تجارت کالا نقض پروتکل و پیمان تجارت بین الملل و کشتیرانی بین‌المللی نیست؛ بنابراین چه لزومی دارد که این کار را چراغ خاموش انجام دهیم. در حال حاضر نظام به اقتداری رسیده است که می‌تواند علنا تحریم‌های آمریکا را زیرسوال ببرد و دشمنان را تهدید کند که اگر چنانچه اقدامی علیه ما انجام دهید متقابلا پاسخ می‌دهیم.

وی در پایان گفت: البته این اقتدار سیاسی و نظامی در این ماجرا باید به بخش اقتصادی نیز تعمیم پیدا کند. دستگاه دیپلماسی کشور به پشتوانه این اقتدار باید وارد مذاکره در موضوعات اقتصادی با کشور‌های مختلف شود که در این حوزه کشور‌های بلوک تحریمی باید مورد توجه ویژه قرار گیرند. اما متاسفانه دولت از این ظرفیت استفاده نمی‌کند. صادرات بنزین به ونزوئلا یک نمونه کوچک از آینده‌ای است که در آن با ایجاد باشگاه تحریمی‌ها بتوانیم بدون توجه به تحریم‌های آمریکا نیاز‌های کشور را تامین کنیم.