افروغ: مقایسه با عملکرد ضعیف غربیها اعتماد مردم به دولت و رسانهها را بیشتر کرد
عماد افروغ جامعهشناس و استاد دانشگاه معتقد است کرونا کل نظام سرمایه داری و رابطه استثماری ذاتی آن را به چالش کشیده و لطمه بزرگی به جهانی سازی سرمایهداری و پیوندهای سرمایهداری جهانی وارد کرده است.
خبرگزاری تسنیم: عماد افروغ جامعه شناس و استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که با توجه به گذشت نزدیک به سه ماه از شیوع کرونا در ایران و مقایسه نحوه مدیریت این ویروس در ایران و دیگر کشورهای جهان، آیا در نظرسنجیها و تفهمها و برداشتهای شما از جامعه تغییری در اعتماد به رسانههای داخلی دیده میشود؟ گفت: با وجود اینکه در ابتدای همه گیری کرونا شاید مردم نسبت به مسئولان ذیربط و آمار و ارقام رسمی درباره مبتلایان به ویروس کرونا بی اعتماد بودند اما با گذشت مدتی از شیوع این ویروس و رسانه شدن عملکرد ضعیف کشورهای غربی در مواجهه با کرونا به تدریج اعتماد مردم به دولت و رسانهها نیز بیشتر شد.
عضو پژوهشگاه علوم انسانی معتقد است که یکی از دلایل بیاعتمادی مردم در ابتدای همه گیری کرونا در ایران، پمپاژ شایعات و اخبار نامعتبر در شبکههای اجتماعی بود که با توجه به اقدامات مثبتی که مسئولان وزارت بهداشت در راستای اعلام شفاف آمار مبتلایان و فوتیهای قطعی ویروس کرونا داشتند این بیاعتمادی ترمیم و به اعتماد تبدیل شد.
افروغ با اشاره به تمجید سازمان بهداشت جهانی از عملکرد ایران در مقوله مدیریت ویروس کرونا تصریح کرد: خوشبختانه هرچه که از زمان همهگیری کرونا گذشت حس بی اعتمادی در افکار عمومی ترمیم شد و که این مسئله با نزدیکی آمار اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی با آمارهای رسمی اعلامی از سوی وزارت بهداشت روند افزایشی نیز پیدا کرد. اگر در ادامه این روند هم، دست اندرکاران دولت مسئولیت خود را تشخیص داده و خود را در عمل خادم بدانند و از پنهانکاری و نگاه سیاستزده امنیتگرایانه در ساماندهی امور، پرهیز کنند بدون شک اعتماد مردم نیز به حاکمیت بیشتر خواهد شد. اعتماد وقتی حاصل میشود که دولت با مردم روراست باشد.
** کرونا لطمه بزرگی به نظام سرمایهداری و پیوندهای سرمایهداری وارد کرد
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به وضعیت غیرقابل انتظاری که از مدیریت کرونا در کشورهای بزرگ غربی مانند آمریکا و انگلیس و غیره و رفتار دولتمردان این کشورها از جمله ترامپ و بوریس جانسون در ایران بازتاب پیدا کرد، فکر میکنید تغییری ولو اندک در مرجعیت غرب در ایرانیان شکل گرفته باشد؟ گفت: به لحاظ وجه ساختاری و رابطهای در سطح جامعه به نظر میرسد که این ویروس به دلیل تبعات اقتصادی، کل نظام سرمایه داری و رابطه استثماری ذاتی آن را به چالش کشیده و لطمه بزرگی به جهانی سازی سرمایه داری و پیوندهای سرمایهداری جهانی وارد کرده است. از سوی دیگر اندیشههای ایستادگی و مقاومت در برابر سیاستها و رفتارهای تقویت کننده جهانیسازی سرمایهداری را بار دیگر احیا کرده و قوت قلبی برای آنها شده است.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه وفاق حاکم بر غرب شناخته شده، وفاقی سیاسی و دیکته شده از بالا و مبتنی بر «نظم سیاسی» است. و اگر نظم سیاسی به هم ریخته شود، مردم به جان هم میافتند چراکه جهانبینیشان بر فردگرایی است، گفت: وفاق جوامع شرقی همچون ایران وفاقی اجتماعی و مبتنی بر یک جمعگرایی عرفانی است اما متاسفانه غربزدگی در برخی از نخبگان و نهادهای فکری و علمی رخنه کرده و باعث شده تا افراد نتوانند ریشههای خود را فهم و درک و بازتولید کنند.
رئیس گروه جامعه شناسی مؤسسه باقرالعلوم در ادامه با بیان اینکه کرونا همچنین در وجه رابطه با خود، بار دیگر منِ استعلایی و مرتبط با خدا را زنده کرده و انسان را در خود فرو برده و با فطرت آشنا نموده است، اظهار داشت: خدا بار دیگر خودنمایی کرده و عظمت خود را به رخ کشیده است و انسان در پی خودشناسی و یافتن خود واقعی است. همچنین بار دیگر اتصال و یگانگی با خدا و فراخواندن او و نیایش با او هدف اصلی بشر شده و دعا به پیشگاه الهی فراگیر شده است و بشر رها شده و لجام گسیخته تا حدودی به خود آمده است و خدا بار دیگر در برابر خدامُردگی قد علم کرده است.
افروغ تصریح کرد: بشر متوجه شده است که خود و قابلیت ها و فعالیتهای خود را باید در ارتباط با خدای قابلیت ساز تعریف کند و آن را فراتر از بیگانگی و ماشینی شدن ببیند. در نهایت میتوان گفت که تغییر در طبیعت شناسی و نحوه ارتباط با آن، تغییر در رابطه با دیگری و تعریف آن ذیل همبستگی و نوع دوستی، تغییر ساختارهای اسارت بخش و معاوضه آن با ساختارهای رهایی بخش و برقراری رابطه یگانه با خدا و فهم منِ استعلایی از عبرتهای مطلوب این ویروس در قلمروها و عرصه های منظومه های مرتبط با آن است.