روحانی: اکثر نیازها در داخل کشور تولید می‌شود

وی افزود: در برخی محصولات نانو و بیو امکان صادرات داریم. پارک‌های علم و فناوری در طول 7 سال گذشته 19 درصد رشد داشته و به 43 درصد رسیده است و این آمار بسیار ارزشمند است.

متن سخنان رئیس‌جمهور به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

بسیار خوشحالم که در این جلسه توانستم با تعدادی از مسئولین علم و فناوری کشور از نزدیک صحبت کنم؛ گرچه فرصت کافی نبود تا از نظرات همه عزیزان و محققین بتوانیم به خوبی استفاده کنیم.

پارک‌های علم و فناوری سرمایه بسیار عظیم برای کشور هستند. شاید یک سرمایه بزرگ پنهان که به تدریج برای مردم آشکار می‌شود که فعالیت‌ این پارک‌ها چقدر می‌تواند در اقتصاد دانش‌بنیان، در اشتغال دانشجویان و افراد تحصیلکرده و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های تأثیرگذار باشد. باید کم کم ارزشمندی دانشگاه‌هایمان بر این مبنا باشد که این دانشگاه چند پارک علم و فناوری دارد و چگونه می‌تواند علم را از طریق این پارک‌ها به بازار برساند. یعنی باید علم و دانش و فناوری‌مان را به دست مصرف کننده نهایی برسانیم.

معمولاً دانشگاه‌های ما در علم، دانش و تحقیقات کارهای بزرگی انجام داده و افراد زیادی را پرورش می‌دادند. گاهی می‌شد ارتباط فرد تحصیلکرده و یا محقق با مصرف‌کننده نهایی مشخص نبود و بنابراین دانشگاه به بخش تولید، اتصال نداشت و تولید هم به مصرف نهایی، اتصال نداشت و امروز الحمدلله شاهد یک حرکت بسیار خوب در این زمینه هستیم.

در این جلسه، پارک‌ علم و فناوری استان مرکزی گزارش داد که یک هزار و 80 نفر تحصیلکرده در این پارک شاغل هستند و این تنها یکی از پارک‌های علم و فناوری کشورمان بود و البته پارک‌های بزرگتری هستند که فعال هستند و اشتغال زیادی هم دارند.

گزارش‌ پارک اصفهان هم برای من بسیار جالب بود که بخشی که محصولی را تولید می‌کند، محصول خود را تا مصرف‌کننده نهایی دنبال می‌کند. این خیلی مهم است که تولید خودمان را چگونه پایش و نظارت کنیم که آیا جایی انبار می‌شود، سوء استفاده می‌شود، فروشگاهی این را به قیمت نامناسب عرضه می‌کند و اینکه واقعاً به مصرف‌کننده نهایی یا دلال عرضه می‌شود. این کار بسیار ارزشمندی است که یک پارک علم و فناوری، تحقیقات خود را انجام داده و با شرکت‌هایی که در اختیار دارد به محصول نهایی رسیده و با سامانه‌ای که توانسته فعال کند، می‌داند آنچه امروز تولید کرده به کدام فروشگاه رسیده و این فروشگاه به چه مشتری‌هایی تحویل داده و با چه قیمتی تحویل داده است.

بسیار ارزشمند است که زنجیره را از آن ابتدا که کلاس درس است تا پایان که مصرف‌کننده است با دقت تحت نظر داشته باشیم. چون علم و دانش را علاوه بر شرف و عظمت‌ کشور، که البته علم خودش شرف و عظمت است، می خواهیم مشکلات و نیازمندی‌های جامعه را حل کند. بنابراین باید ببینیم آنچه تولید می‌کنیم چگونه دست مصرف‌کننده می‌رسد.

پارک‌های علم و فناوری در مجموع هم از لحاظ درآمد و هم از لحاظ اشتغال، شتاب بسیار خوبی داشته اند، یعنی اگر از سال 92 تا امروز محاسبه کنیم خواهیم دید که تعداد پارک‌های علم و فناوری چند درصد اضافه شده است و فکر می‌کنم در طول این 7، 8 سال اخیر، پارک‌های علم و فناوری 19 درصد اضافه شده است و به 43 پارک رسیده است. بنابراین خود این، پیشرفت بسیار خوبی است.

از لحاظ درآمدزایی هم حرکت بسیار خوبی داشته است که دکتر غلامی در آغاز جلسه اعلام کردند 13 هزار میلیارد تومان در سال قبل درآمد و فروش شرکت‌های دانش‌بنیانی بوده که در این پارک‌ها فعال هستند.

البته از لحاظ ارزی، یک مقدار کاهش داشت. از سال 96 یک مقدار کاهش نسبت به سال 98 داشت و دلیلش هم قاعدتاً تحریم و ارتباطات و مشکلاتی است که برای کشور درست شده که باید به صورتی حل و فصل کنیم که محصولات صادر شود البته در برخی از محصولات مثل نانو و بیو بازار خوبی برای صادرات داریم.

امروز کرونا معضل و مشکل بزرگی برای همه جوامع انسانی و از جمله ایران، در ارتباطات و زندگی مردم درست کرده است.

وقتی از کرونا سخن گفته می شود همه به فکر سلامت جسم‌ و به فکر اقتصاد و بازار می‌افتیم. البته این دو خیلی مهم است ولی خیلی مسایل مهم دیگری است که کرونا آنها را تحت تأثیر قرار داده است به هر حال ارتباطات اجتماعی، ارتباطات خانواده‌ها، اقوام و دوستان و ماه رمضان و عید نوروز، کاملاً تحت تأثیر قرار گرفته است.

ماه رمضان و عید نوروز ما تحت تاثیر قرار گرفته است. شب‌های ماه رمضان، جلسات انس، جلسات معنویت، جلسات افطار که برای مردم ما از لحاظ معنوی و از لحاظ سلوک زندگی بسیار مهم بود همه اینها با مشکلاتی امسال مواجه است. این ویروس توانسته است زندگی بشر را تحت تاثیر قرار بدهد. این هم واقعا عظمت و قدرت طبیعت و قدرت خداوند است که یک موجود ریز پنهان نادیدنی از یک نقطه‌ای می‌تواند فعالیت خودش را شروع کند و در حدود یک ماه سراسر جهان را تحت تاثیر قرار بدهد. امروز کشوری نیست که تحت تاثیر این مشکل نباشد و همه کشورها با مشکلاتی مواجه شدند و این یک مقداری باعث تنبه و بیداری ما شده است.

قران می‌گوید هر چند شما به دانش علم نزدیک بشوید دانش علم بشر کلا اندک است و چه زمانی فکر می‌شد 10 سال پیش یک سال پیش حتی چند ماه پیش که یک ویروسی می‌تواند سلامت جامعه، زندگی جامعه، ارتباطات جامعه، اقتصاد جامعه، سیاست را این چنین تحت تاثیر قرار دهد ضمن این که این ویروس مشکلات فراوانی را برای ما به وجود آورده است در عین حال یک فضا و فرصت خاصی هم برای فعالیت ما ایجاد شده است.

ما امروز فعالیت شرکت‌های دانش بنیان که می‌بینیم و پارک‌های علم و فناوری با همه قدرت از روز اولی که با این ویروس ما مواجه شدیم به میدان آمدند و نیازمندی‌هایی که داریم در بخش ضد عفونی، تشخیص، پیشگیری، مراقبت و درمان در همه زمینه‌ها وارد شدند در برخی از زمینه‌ها مثل درمان اصلا خود دنیا هم هنوز در مراحل اولیه است.

برخی از پارک های علم و فناوری تلاش می‌کنند حتی از داروهای گیاهی برای مهار این ویروس استفاده کنند برای توانمندی و قدرت بشر که بتواند در برابر هر ویروسی مقاوم‌تر باشد. مقاومتی که می‌تواند ایجاد بکند خیلی مهم است. با دلاوری و شجاعت این کار شروع شده است با این حال معمولا درمان زمان بر است تا وقتی که ما به یک نتیجه واقعی و نهایی برسیم زمان می‌برد. شناخت ما نسبت به این ویروس در طول جهان چند ماه بیشتر نیست و از وقتی اسم این ویروس از پایان سال 2019 آشکار شد، تا امروز زمان زیادی نیست بنابراین برای درمان زمان بیشتری نیاز است تا به درمان برسیم و برای واکسن هم زمان بیشتری نیاز باشد.

البته کار در همه زمینه‌ها آغاز شده و امروز در جلسه با شرکت‌های دانش بنیان درباره واکسن نبود. مراکزی هستند که به طور ویژه روی واکسن کار می کنند که اگر به محصول برسیم کار بزرگی است و همه دنیا هم این کار را می‌کنند یعنی مساله درمان کرونا یا واکسن یک رقابت جهانی است و ما وارد یک رقابت جهانی شدیم. تمام کشورهای دنیا به خصوص کشورهای پیشرفته تلاش می‌کنند که به نتیجه برسند و ماهم داخل این رقابت هستیم و اگر بتوانیم زودتر از دیگران به نتیجه برسیم از لحاظ افتخار، سلامت و نجات بشر و اقتصاد چقدر برای ما مهم است. در داستان ویروس کرونا که نیازمندی‌های زیادی داریم باید تقسیم کاری انجام دهیم. شرکت‌های دانش بنیانی که بیشتر در زمینه ماسک، کیت تشخیص و دستگاه تنفسی کار کردند آنها را بیشتر تقویت کنیم و از 43 پارکی که الان در بخش‌های مختلف فعال هستند، تقسیم بندی داشته باشیم و هر کدام در یک بخش بیشتر فعال شوند.

در بعضی از استان‌ها دیدیم که مثلا بیشتر روی ماسک کار می‌کنند. در یکی دیگر از استان‌ها روی ونتیلاتور و دستگاه تنفسی بیشتر کار کردند و تولید خوبی داشتند و با این تولید که جلو می‌رود حتی در آینده می‌تواند صادر کننده باشد.

بعضی از شرکت‌ها روی دستگاه‌های اسکن کار می کردند آن هم می‌توانیم به نقطه ای برسیم که صادرکننده باشیم. در تولید کیت‌ها چند شرکت دانش بنیان و پارک‌ها اعلام کردند که روی کیت تشخیصی کار می‌کنند بنابراین بتوانیم تقسیم کار داشته باشیم که آنهایی که بیشتر در یک زمینه کار کردند آنها را تقویت کنیم و کاری که الان عقب‌تر است به پارک دیگری بدهیم که آنها می‌توانند در این زمینه این کار را انجام دهند. آقای دکتر ستاری اعلام کردند که در کیت سرولوژی توان صادرات داریم و بحث شده است که نیازهای داخلی را تامین کند و ما بتوانیم در همین کیت های آنتی بادی صادر کننده باشیم یا در کیت‌های تشخیصی در آینده بتوانیم همه نیازها را رفع کرده و حتی صادر کننده باشیم یا در مواد ضدعفونی و شوینده به نقطه‌ای رسیدیم که تمام نیازمندی‌های کشور را به خوبی می‌توانیم رفع کنیم و حتی صادرکننده باشیم.

این مسئله مهمی است که ما با یک ویروس خطرناک مواجه شدیم و امروز اکثر نیازها در داخل تولید می شود که این قدرت علمی و خودکفایی و اقتصاد دانش بنیان کشور است که توانسته این حرکت خوب و این غیرت مومنانه ملی یک ملت را به نمایش بگذارد که از همان روزی که متوجه شدند که مردم گرفتار این ویروس شدند تمام توان خود را به کار گرفتند.

تعدادی از شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌ها را باید در بخش تشخیص کار کنند و بخشی در تولید تجهیزاتی که مورد نیاز است کار کنند که البته آن تجهیزات بیشتر در بخش مراقبت است. ونتیلاتور را در بخش مراقبت نیاز داریم یا سی تی اسکن را که هم در بخش تشخیص و هم برای روند مراقبت نیاز داریم. بعضی‌ها در بخش درمان بود که به نظر من هنوز قدم‌های اولیه است که برمی‌داریم که باید تلاش کنیم که به نتیجه برسیم. امروز کار شرکت‌های دانش بنیان بسیار ‌ارزشمند است که البته کار این شرکت‌ها تنها مسایل بهداشتی و تشخیص ویروس کرونا نیست. کارهای بسیار عظیم و بزرگی دارند که با بسیاری از کارهای آنها آشنا هستم و می دانم که کار عظیم و بزرگی را انجام می‌دهند.

باید کاری کنیم که بخش خصوصی و تولید کننده به گونه‌ای تشویق شود که بداند برای آینده صنعت، خدمات و تولید خود باید به شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علمی و فناوری متصل شود. آنها باید متقاضی و درخواست کننده باشند و شرکت‌های ما طراح باشند و طرح‌های جدید به آنها ارائه کنند و خود شرکت‌ها باید سرمایه گذار اصلی در این زمینه باشند.

اگر این اتصال بین دانشگاه و پارک و کارخانه و تولیدکننده کاملا برقرار شود هم تولید کننده نفع می‌برد و هم دانشگاه تشویق می‌شود و می‌داند چه علم و دانشی مهمتر است که روی آنها سرمایه گذاری کند و هم شرکت‌های دانش بنیان. در کل روند، روندی نزولی خوبی است وقتی می‌گوییم روند نزولی یعنی همه کار کردند یعنی شما در کیت تشخیص کار کردید در ونتیلاتور کار کردید یعنی در ضد عفونی کارکردید در ماسک کار کردید یعنی شما دارید در درمان کار می‌کنید.

دستگاه‌های دیگر به فکر واکسن هستند معنای این‌ها این است یک کار بزرگی در سراسر کشور در حال انجام است. همه دست به دست هم دادند و این کار عظیم پیگیری می‌شود. امیدوارم این روند با کمک مردم ادامه پیدا کند. البته همه این کارهایی که می‌شود باید کل ملت کمک کنند در صحنه یعنی همه مردم باید به دستورالعمل‌هایی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌دهد توجه کنند. با توجه به آنهاست که این کارها مفید واقع می شود و گرنه شیوع این بیماری به گونه ای است که هر آن هر کجا ممکن است شعله ور شود و ما حواسمان جمع باشد. تصمیم اخیری که اتخاذ کردیم به نظر من تشویق کننده استان‌ها و شهرستان‌ها و تشویق کننده محققین و شرکت های دانش بنیان ما است. تقسیم بندی شهرستان‌ها برای این است که آنجاهایی که شرایط سفید دارند بتوانند فعالیت اجتماعی را راحت‌تر انجام دهند. البته پروتکلها باید همچنان مورد مراعات قرار بگیرد اما این تصمیم که اتخاذ شد مساجد، محافل دینی و مذهبی در جاهای سفید با توجه به پروتکل بتواند فعالیت خود را از نیمه شهریور یا نیمه ماه رمضان آغاز کنند و معنایش این است که می‌توانیم رقابتی بین دانشگاه های علوم پزشکی، بین بیمارستان و بین پارک‌های علم فناوری در استان‌های مختلف آغاز کنیم و همه باید به سمت سفید شدن تلاش کنیم.

ما باید تلاش کنیم منطقه سفید در کشور توسعه پیدا کند، قرمز به سمت زرد و زرد به منطقه سفید تبدیل شود، تا آرام آرام از ویروس کرونا فاصله بگیریم. بسیار مهم است که در کنار پارک‌های علم و فناوری به کارخانه های نوآوری برسیم. دراین کارخانه‌ها تعداد زیادی از شرکت‌های دانش بنیان فعال هستند شتاب دهنده‌ها کنار آنها می آیند که می توانند فعالیت آنها را تسهیل کنند.

کارخانه های نوآوری در یکی دو استان فعال شده اند و امیدواریم به زوید شاهد فعالیت کارخانه ه ای نو آوری باشیم وهمه استان ها بتوانند در این زمینه قدم مهمی بردارند در کنار این ژردیس ها کارخانه های نواری می تواند برای کشور موثر باشد و حرکت بسیار خوبی را در جاکعه ایجاد کنند

اقتصاد، دانشگاه، فعالیت و خدمات سنتی باید آرام آرام جای خود را به فعالیت‌های نوین و علمی بدهند، البته کم کم بخش خدمات به سمت «دانش بنیان شدن» و «دیجیتالی شدن» در حال حرکت است. دانشگاه‌های سنتی کشور هم باید به دانشگاه‌های فناورانه که با صنعت و تولید متصل هستند، تبدیل شود تا بتوانند روی پای خود بایستند.

دانشگاه فن‌آورانه، افتخارآفرین است. این دانشگاه‌ها می‌توانند علاوه بر اینکه عالم و فن‌آور تربیت کنند، می‌توانند در کشور خلاقیت بوجود آورده و در علم و دانش و پیشرفت‌های علمی، کشور را در زمینه‌های مختلف پیشتاز کنند.

خداوند قدرت و استعداد ایجاد تحول را به جامعه ما داده است، بار امروز برای تحول جدید به دوش پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش بنیان است باید تحولات امروز جهان مد نظر قرار گرفته شود و به 10 سال و 20 سال آینده نگاه کنیم و بر اساس همین آینده نگری، تحولات لازم را بوجود بیاوریم.

امیدوارم همه ما در ماه رمضان که ماه قدرت معنوی است قدرتی که باید در روح و روان و توانمندی که از ماه رمضان بگیریم و سلامت جسم خود را تقویت کنیم. ماه رمضان را ماه سلامت روح و جسم است. با توجه به شرایط سخت کشور باید دل ها متوجه خدا شود و پاک تر از همیشه بتوانیم و خیر و برکت را برای مردم و کشور به ارمغان بیاوریم.