کرونا با نیم سال دوم دانشگاهها چه کرد؟
دو ماه است که دانشجویان در خانه‌‌هایشان و از طریق فضای مجازی با بستر آموزشی و علمی دانشگاه در ارتباط هستند. ارتباطی که با اسم "آموزش مجازی" شاید به توان گفت برای نخستین بار در ابعاد گسترده به خاطر شرایطی که ویروس کرونا به وجود آورد؛ اجرا شد.
خبرگزاری تسنیم: حالا دو ماهی می‌شود که دانشجویان در خانه‌‌هایشان و از طریق فضای مجازی با بستر آموزشی و علمی دانشگاه در ارتباط هستند. ارتباطی که با اسم "آموزش مجازی" شاید به توان گفت برای نخستین بار در ابعاد گسترده به خاطر شرایطی که ویروس کرونا به وجود آورد؛ اجرا شد.
کرونا با نیم سال دوم دانشگاهها چه کرد؟
قطع به یقین به خاطر نبود بعضی زیر ساخت‌‌ها، آموزش مجازی برای دانشگاهها با مشکلاتی همچون؛ ضعف سرورهای دانشگاهی و سامانه آموزش مجازی دانشگاهها، عدم دسترسی برخی دانشجویان به اینترنت و سرعت پایین آن، کیفیت پایین در تدریس دروس توسط اساتید، نبود تعامل کافی دانشجویان با اساتید و همچنین مشکل ارائه دروس تخصصی در سامانه های آموزش مجازی مواجه شود.
این مشکلات موجب شد تا پس از اسفند ماه و اولین تجربه روزهای آموزش مجازی، بعضی دانشجویان کم کم به فکر حذف ترم بیفتند و در همین راستا شوراهای صنفی دانشگاهها در اطلاعیه‌های خود از درخواست دانشجویان برای حذف ترم خبر دادند.
اما پس از شنیده شدن این اخبار وزارت علوم طی اطلاعیه رسمی اعلام کرد: خبری از حذف ترم نیست و باید آموزش الکترونیک بیش از گذشته جدی گرفته شود. براساس تاکید وزارت علوم قرار شد آئین نامه مقررات و تسهیلات آموزشی ویژه نیم سال دوم 99-98 توسط معاونت آموزشی دانشگاهها تهیه شود و هر دانشگاهی بنا به صلاحدید خود تسهیلاتی را در نظر بگیرد.
در همین حال آنطور که مسولان دانشگاهها می‌گویند با توجه به شرایط موجود «اصل مدارا» با دانشجویان را در رأس کار خود قرار داده اند. به طوری که بسیاری از دانشگاهها اعلام کرده اند دانشجویان در صورت داشتن شرایط خاص می‌توانند حذف ترم کنند و یا برخی دیگر امکان حذف چندین دروس را برای دانشجویان فراهم ساخته اند. بسیاری دیگر هم از تمدید مهلت دفاع از پایان نامه و رساله خبر داده اند.
*دانشگاه تهران
دانشگاه تهران این امکان را برای دانشجویان مقطع کارشناسی و ارشد به وجود آورده است که حداقل 2 درس را بتوانند حذف کنند. همچنین اگر درسی به تشخیص استاد به اتمام نرسد، این امکان وجود دارد که در این ترم به صورت ناتمام باقی بماند و بدون اینکه در سر جمع واحدهای ترم بعد اعمال شود، استمرار یابد.
این دانشگاه مهلت دفاع از پایان نامه را تا 31 شهریور تمدید کرده و حتی شرایط دفاع به صورت غیرحضوری را فراهم کرده است. مسولان دانشگاه تاکید کرده اند درخواست دانشجویان برای حذف ترم در کمیسیون موارد خاص دانشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد و حذف این ترم در سنوات تحصیلی دانشجویان محاسبه نمی‌شود. در سامانه الکترونیکی این دانشگاه امکان ذخیره سازی فایل‌ها وجود دارد و الزامی برای استفاده از سامانه نیز وجود ندارد.
*دانشگاه امیرکبیر
دانشگاه امیرکبیر نیز مانند سایر دانشگاهها امکان حضوری دفاع از پایان نامه را فراهم کرده است. رئیس دانشگاه گفته است دفاع پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد به نحوی خواهد بود که در جلسه دفاع دانشجو و استاد راهنما حضور داشته باشند اما داوران می‌توانند به صورت مجازی در جلسه حضور داشته باشند.
نکته مهم اینکه اگر دانشجو نتوانست از پایان نامه خود دفاع کند، دانشجویان شامل جریمه نخواهند شد. این دانشگاه اما دفاع از رساله‌های دوره دکتری را به زمان دیگر موکول کرده است اما برای آن دسته از دانشجویانی که برای دفاع شرایط اضطراری دارند، امکان دفاع به صورت مجازی را فراهم کرده است.
همچنین تاکید شده است در شرایط فعلی اساتید و دانشجویان پروژه‌ها و قراردادهای صنعتی را تا جایی که امکان دارد در منازل پیگیری می‌کنند و اگر در شرایط خاص پروژه‌ها نیازمند آزمایشگاه بودند با رعایت اصول بهداشتی افراد در آزمایشگاه حضور یابند.
*دانشگاه صنعتی شریف
ترم جاری در دانشگاه صنعتی شریف با افزایش 2 تا 3 هفته‌ای همراه است و ترم حذف نخواهد شد. همچنین مقرر شده شهریه خوابگاه در ایام نوروز از دانشجویان گرفته نشود و مبلغ‌های پرداخت‌شده توسط دانشجویان، به ذخیره آنها اضافه خواهد شد.
این دانشگاه در نظر دارد شرایط پایان‌نامه برای دانشجویان ترم 6 کارشناسی ارشد را تسهیل کند به طوری که قرار است مهلت تحویل پایان نامه تا دفاع را تمدید کند. در همین رابطه از دانشجویان خواسته شده درخواست خود را از طریق سامانه آموزشی مطرح کنند.
مدیر تحصیلات تکمیلی این دانشگاه اعلام کرده است که اعمال تخفیف بر شهریه دانشجویانی که در نیمسال سنوات خود هستند در اختیار هیأت امنای دانشگاه است؛ اما دانشجویان با شرایط خاص می‌توانند درخواست خود را برای بررسی به کمیسیون موارد خاص دانشجویان ارائه دهند.
*دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
یکی از تسهیلاتی که دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در نظر گرفته، اعطای مرخصی بدون احتساب در سنوات دانشجویان است که شرایط آن مانند مرخصی در شرایط ترم‌های عادی‌ست؛ اگر دانشجویان عذر موجهی داشته باشند، این مرخصی بدون اخذ شهریه به آنها داده می‌شود.
به دانشجویان کارشناسی نیز این اجازه داده شده که تا دو درس را تا آخر اردیبهشت ماه صرف نظر از کف واحدها حذف کنند. به دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی نیز اجازه داده شده تنها یک درس را حذف کنند. یکی دیگر از تسهیلات این دانشگاه این است که امکان ذخیره سازی فایل‌ها در کلاس‌های برخط فراهم است و دانشجویانی که در ساعت مقرر در کلاس‌ها آنلاین نشده اند، می‌توانند از این فایل‌ها استفاده کنند.
*دانشگاه شهید بهشتی
براساس اعلام مسولان دانشگاه شهید بهشتی، دانشجویانی که در این نیمسال قصد دفاع از پایان‌نامه یا رساله خود را دارند، می‌توانند تا 31 شهریور با رعایت مقررات و ملاحظات بهداشتی به صورت حضوری دفاع کنند.
اما برای دانشجویانی که با محدویت زمانی مواجه هستند، به پیشنهاد استاد راهنما و تایید شورای دانشکده / پژوهشکده امکان برگزاری جلسه دفاع از رساله یا پایان‌نامه به صورت غیرحضوری نیز وجود دارد. همچنین اگر به پیشنهاد استاد درس و تایید دانشکده، تکمیل درس به هیچ روشی در نیمسال جاری میسر نباشد، درس مربوط از کارنامه دانشجو و نیز برنامه استاد حذف خواهد شد.
*دانشگاه علم و صنعت
از جمله تسهیلات آموزشی که دانشگاه علم و صنعت برای دانشجویان خود در نظر گرفته، امکان حذف اضطراری دو درس برای دانشجویان است؛ همچنین به دانشجویان اجازه داده شده، برای فارغ‌التحصیلی تا 4 درس بتوانند معرفی به استاد بگیرند. در حالت عادی دانشجویان می‌توانند تنها دو درس معرفی به استاد بگیرند.
براساس اعلام معاون آموزشی دانشگاه، اگر امکان برگزاری کلاس‌های فشرده عملی تا پایان ترم برای دانشجویان مهیا نشود، این دروس برای دانشجویان حذف خواهد شد. از طرفی دانشگاه امکان حذف ترم را برای دانشجویان به صورت مشروط مجاز اعلام کرده است. به طوری که اگر دانشجویی دارای شرایط خاص باشد، به طور مثال خود و یا اقوام درجه یک او مبتلا به بیماری خاصی باشد دانشگاه نسبت به درخواست او برای حذف ترم مساعدت خواهد کرد.
یکی دیگر از تسهیلات مهم، این است که اگر دانشجویی در نیمسال جاری مشروط شود، این مشروطی محاسبه نخواهد شد و در روند تحصیل دانشجو لحاظ نخواهد شد. این دانشگاه علاوه بر اینکه برای دانشجویانی که شرایط اضطراری دارند، برگزاری جلسات دفاع را به صورت مجازی فراهم کرده، اعلام کرده است اگر دانشجویی تمایل داشته باشند به صورت حضوری از پایان‌نامه خود دفاع کند، در صورت آمادگی استاد راهنما و هیات داوری، این امکان وجود دارد.
این دانشگاه برای اینکه در روند پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی، خللی وارد نشود سامانه‌ای برای ارتباط استاد و دانشجو برای برگزاری این جلسات پژوهشی در نظر گرفته است. همچنین به دانشجویان تحصیلات تکمیلی اجازه داده شده برای انجام کارهای آزمایشگاهی در دانشگاه حضور یابند.
*دانشگاه الزهرا
براساس اعلام دانشگاه الزهرا هزینه استفاده از اینترنت برای سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه الزهرا (س)، به منظور تسهیل دسترسی دانشجویان، 66 درصد کاهش یافته است. دروس عملی و کارگاهی در این دانشگاه پس از بازگشایی حضوری و به صورت فشرده برگزار خواهد شد؛ درصورت عدم اتمام این دروس تا تاریخ 99/6/31 به صورت ناتمام به نیمسال بعد منتقل و در سقف واحدهای نیمسال بعد محاسبه نخواهد شد.
همچنین دانشجویانی که به دلایلی نتوانسته اند از کلاس‌های غیرحضوری استفاده کنند و درخواست حذف یک یا کلیه دروس خود را دارند، تقاضای خود را با ذکر دلایل به دانشکده مربوطه جهت بررسی ارائه کنند. در خصوص برگزاری آزمون جامع دانشجویان دکتری در نیمسال دوم سال 99-98 اینطور تصمیمگیری شده که این آزمون پس از آغاز آموزش حضوری برگزار شود اما تاکید شده در موارد خاص و درصورت درخواست دانشکده‌ها امکان برگزاری امتحان جامع صرفاً با هماهنگی معاونت آموزشی و به صورت محدود وجود دارد.
یکی دیگر از تسهیلات آموزشی دانشگاه الزهرا این است که تمامی دانشجویان دکتری که فرصت دفاع آنها در نیمسال اول تحصیلی سال 99-98 تا پایان اسفندماه بوده است، می‌توانند تا یک ماه بعد از آغاز آموزش حضوری به صورت حضوری از رساله خود دفاع کنند.
*دانشگاه علامه طباطبایی
براساس آن چیزی که مسئولان دانشگاه علامه اعلام کرده اند، دانشجویان با ارائه مدارک و مستندات لازم حداکثر تا 25 اردیبهشت ماه سال جاری و در صورت تایید و تصویب آن در شوراها و کمیسیون‌های مرتبط، امکان حذف درس یا دروس و یا حذف ترم در همه مقاطع را خواهند داشت. رئیس این دانشگاه نیز گفته است با توجه به شرایط موجود امکان طولانی شدن ترم وجود دارد.
*دانشگاه آزاد اسلامی
براساس اعلام دانشگاه ازاد، واحدهایی که به هر دلیلی (مانند عدم دسترسی به استاد حائز شرایط یا فقدان تجهیزات فنی مناسب در آن واحد) توانایی برگزاری کلاس‌های خود را به صورت آموزش مجازی بر خط ندارند، می‌توانند دانشجویان خود را به واحد الکترونیکی مهمان کنند.
همچنین برنامه دانشگاه بر این است، کلاس‌های آزمایشگاهی و عملی را در تابستان به صورت حضوری برگزار شود. از سوی دیگر نیز فرصت دفاع از پایان نامه برای دانشجویان تا شهریورماه تمدید شده اما دانشگاه اعلام کرده در صورت استمرار تعطیلی‌ها، داورها به صورت مجازی و استاد راهنما و دانشجو به صورت حضوری در اتاق‌های ایزوله که از قبل در نظر گرفته شده، حضور یابند و جلسه دفاع به این شکل برگزار خواهد شد. دانشگاه بنا دارد میزان وام شهریه دانشجویان را افزایش دهد اما جزییات بیشتری از این موضوع اعلام نشده است.