مهریه از عاشقی تا کاسبی

بحران چندین ساله کم قدر شدن روابط بین زن و شوهر و کم توجهی به احترام متقابل زوجین در زندگی مشترک فارغ از تبعات مختلف اجتماعی و حتی خدایی ناکرده سوق یافتن طرفین به جدایی و طلاق ،استفاده نابجا و حتی گاهی ابزاری صرف از مطالبه مهریه میباشد . به دور از همه پیچیدگی‌های مباحث حقوق نظری قصد داریم تا با رویکردی که از تجربیات ۱۵ ساله وکالت اینجانب در خصوص پرونده‌های خانواده اعم از طلاق ،مهریه و... به دست آورده ام، به نگرشی از زاویه ای متفاوت در خصوص پرونده‌های مطالبه مهریه با طرح مشاهدات و موارد عینی و البته با دیدی انتقادی بپردازیم.

متنفرین امروز ، عشاق سینه چاک دیروز:

مدتی پیش به یکی از شعب اجرای احکام خانواده در اصفهان جهت پرونده مطالبه مهریه یکی از موکلینم ،که البته بیشتر از چندین مرتبه با شوهر و خود موکل با برگزاری جلسه و تشویق به حضور نزد مشاور خانواده سعی در حفظ زندگی ایشان و سازش فیمابین داشتم که البته نشد که نشد، و در پی محکومیت زوج به پرداخت مهریه در دادگاه خانواده و سپس به اجرای احکام مراجعه کرده بودم در طی سه روزی که با اخذ نوبت اینترنتی جهت پیگیری پرونده موکل و اخذ و ارائه پاسخ و جواب استعلامات در خصوص مکاتبه با اداره راهور و اداره ثبت اسناد و املاک به شعبه موصوف رفت و آمد داشتم.

در روز سوم دو نفر از بانوان که برای مطالبه مهریه شخصاً به اجرای احکام آمده بودند و خوب به دلیل عدم آشنایی به قوانین و عدم نوشتن لایحه مناسب و طرح دقیق خواسته خود از اجرای احکام خانواده مدتی حتی قبل از این سه روز که من به آنجا تردد داشته باشم سرگردان پرونده خود بودند، به تعرض و البته محترمانه با بیان اینکه چرا شما هر روز در اجرای احکام حضور دارید، و مشکل ما که هنوز حل نشده انشاالله مشکل شما حل شود من را به درنگ واداشت ، در انتظار پاسخ بودند ،به آنها گفتم من پاسخ شما را میدهم ،و من هم سوالی دارم شما پاسخ دهید

به آنها گفتم من علیرضا شیشه گر وکیل مطالبه مهریه و طلاق در اصفهان هستم که جهت پیگیری حقوق موکل به شعبه اجرای احکام مراجعه می‌کنم ، اما سوال من از شما این است که چرا شما هر روز اینجا تشریف می آورید و مگر شما همان افرادی نبودید که دیر زمانی قبل از این، عشاق سینه چاک و جدایی ناپذیر از شوهران خود بودید؟؟

مگر همان‌هایی نبودید که در سفره عقد عسل در کام یکدیگر گذاشتید به امید اینکه زندگی تان با شیرینی و خوشی آغاز گردد؟؟ و یا حتی با این امکان که با خانواده هم به اختلاف برخوردید، ولی در راه عشق و رسیدن به همسر و شوهر و نیمه گمشده خود همه طعن طاعنان را به جان خریدید؟؟

هر دو آنها با تامل کوتاهی و ساکت ، فقط نگاه میکردند و تا حدودی حسرت گذشته هم در نگاه ایشان پدیدار بود. بانوی اول گفت من شوهرم اعتیاد شدید دارد و چندین بار هم به زندان افتاده من مانده ام با یک فرزند دختر ۷ ساله هم اکنون در خانه پدریم در حال سکونت می باشم و حتی زوج همه لوازم که از جهیزیه ام داشتم را فروخته و خرج اعتیادش کرده و من را مورد ضرب و جرح قرار می‌دهد و حتی شکایت کیفری هم کردم لکن الان فراری می باشد و هیچگونه نفقه هم به من نمی دهد البته اکنون از مواد مخدر مثل هروئین و شیشه استفاده می کند و پیش تر از تریاک استفاده می‌کرد و سپس به این مواد مخدر صنعتی روی آورده.

اما بانوی دوم در پاسخ به سوال من گفت من با همسر خود در عقد به سر می‌برم و پدر زوج مداوم در کار ما دخالت می‌کند ، ایشان ادامه داد چون شغل زوج همان شغل پدرش و در یک کارگاه می‌باشند پدر زوج ،مدام در خصوص کاهش کارآمدی وی البته بعد از ازدواج اعتراض به زوج می کرده و همچنین در موقع رفت و آمد به کارگاه به زوج تذکر می‌داده که سر وقت بیاید و سر وقت برود.

البته زوجه نیز معترف به این امر بود که ساعت‌های طولانی ودیر وقت تا پاسی از شب با همسرش به گردش و تفریح میرفتند. فلذا زوجه از همسر خود می خواهد که از پدرش جدا شده و سهمش را بگیرد و مستقلا ،کارگاهی تاسیس کند و چون زوج کمتر به حرف زوجه تن داده الان این بانوی محترم مهرش را از دادگاه مطالبه کرده است. با وی در مورد عدم رعایت حقوق والدین زوج صحبت کردم و گفتم که پدر زوج زنده است سهمش را بگیرد و جدا شود بیشتر مربوط به فوت پدر زوج است و اگر تا سن ۳۱ سالگی زوج و پدرش با هم کار می کردند و مشکلی نداشتند ،پس باید مشکل را شاید در رفتار خودتان ببینید و بهتر است با زوج به نزد مشاور خانواده رفته آنجا وقت بگذارید و نه در راهروهای دادگاه.

به نظر می‌رسد اقدام بانوی اول از سر ناچاری بوده و عقل و عرف به اقدام وی صحه میگذارد، ولی در اقدام بانوی دوم بسیار جای تشکیک است چراکه به نظر می‌رسد بهتر بود این بانو بپذیرد که هیچ پدر و مادری چیزی جز خوشبختی فرزندشان نمیخواهند. چرا بر سر یک لجاجت یا توقع بیش از حد با مطالبه مهریه کام خود و شوهرش را در همین ابتدای زندگی تلخ کند اگرچه که مهریه حق هر بانویی می باشد اما به کار بردن این حق به عنوان نوعی حربه جهت به کرسی نشاندن حرف خود در بگومگوهای درون خانواده نوعی تلبس و تشبث به حق است و البته در مقام سوء استفاده از حق مسلم فرد.

بانویی که دیگر وکالتش را نپذیرفتم

 چندی قبل در دفتر وکالت خود مشغول نوشتن لایحه پرونده آدم ربایی و جعل عنوان بودم که ناگهان گوشی همراه من زنگ خورد ،گوشی را برداشتم صدای بانویی بود که می شناختنم و موکل پیشین من بود گفت وقت مراجعه می خواهد برای او در روز مقرر وقت تعیین کردم و مشغول شدم به نوشتن. ولی این پرسش ذهن مرا رها نمی کرد که مگر چه شده که این بانو دوباره می‌خواهد دفتر من بیاید و شاید یک پرونده حقوقی یا مطالبه چک دارد ،آخر همین یک سال پیش بود که برایش یک پرونده مهریه را انجام داده بودم و البته در قبال یک طلاق توافقی از زوج مبلغ مناسبی هم اخذ کرد و مابقی را بخشیده بود و گفته بود قبل از این هم یک عقد ازدواج کوتاهی داشته و زوج بیماری روانی داشته و مبلغی گرفته و طلاق هم گرفته است .

در وقت مقرر آمد و گفت آقای شیشه‌گر از شما چه پنهان من ازدواج سومی کردم و البته دیگر بعد از آن ازدواج قبلی اصلاً قصد ازدواج نداشتم ولی این زوج با اصرار بسیار از من درخواست ازدواج می‌کرد و خانواده نیز من را مجاب کردند که با وی ازدواج کنم اما به مشکل برخوردم و حالا از زوج مهریه می خواهم و چون شما کار پرونده قبلی من را به خوبی انجام دادید این پرونده را هم می خواهم به شما بدهم من بلافاصله به او گفتم متاسفم نمی‌توانم پرونده شما را قبول کنم ناگهان این بانو برآشفت و گفت چرا ؟؟گفتم دفعه قبلی که برای پرونده خود آمده بودید گفتید یک عقد کوتاهی داشته و مبلغی هم از زوج گرفته ولی چون بیماری روانی داشته طلاق گرفته اید تازه یادش آمد که اولین ازدواجش را هم به من گفته بود ،سپس با اخم و ناراحتی از دفتر من رفت.

آیا به نظر شما خواننده محترم باید پرونده اش را قبول میکردم یا خیر؟؟به وجدانم رجوع کردم دیدم نمیشود مشکلات فقط از زوجهای مکرر این بانو باشد و رفتار این بانو بیشتر شبیه نوعی کاسبی است تا عاشقی و صادقی برای تمایل به ادامه یک زندگی.

پیشنهاد یک راهکار

از مسائلی که در این گفتار مطرح شد به این نتیجه می‌رسیم که امروزه دیگر مهریه کمتر وسیله‌ای برای نشان دادن ابراز ارادت و عشق زوج به زوجه و تضمین یک زندگی عاقلانه برای آینده طرفین است و در مشاوره های رایگان حقوقی در اصفهان که ۱ ساعت در روز انجام میدهم اغلب سوالات در خصوص مهریه و طلاق است ،و چه بسا پیش می آید که زوجه، چه موجه و چه غیر موجه از این حق خود استفاده می‌کند .اما نکته حائز اهمیت این است که همه مسئولین و حقوقدانان و قانونگذاران باید هرچه زودتر فکری به حال این وضعیت رو به فزونی اخذ مهریه بنمایند، چرا که مسلما در پی این دادخواست ،یک دادخواست دیگری به نام طلاق دیر یا زود مطرح خواهد شد و این چنین فروپاشی بنیان خانواده را در پی دارد.

به نظر می‌رسد همانگونه که قانون گذار شرکت در جلسات مشاوره را جهت دادخواست طلاق ضروری دانسته بایستی با اخذ تدابیر مقتضی و حداقلی جهت مراجعه به مشاور حتی در زمینه مطالبه مهریه نیز برای طرفین اجباری شود و چه بسا با این چند جلسه مشاوره ابتدایی نه تنها زوجه از مطالبه مهریه کوتاه بیاید ،بلکه زوج و زوجه هم با ترک رفتارهای ناشایست خود و اصلاح رفتاری حسب پیشنهادات مشاور خانواده مسیر را برای ادامه زندگی مشترک با یکدیگر هموار نمایند.