چرا فیلم «آن شب» در آمریکا تولید و ضبط شده است؟ +فیلم

نشست خبری فیلم سینمایی «آن شب» به کارگردانی کوروش آهاری که در بخش سودای سیمرغ سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، امروز ۱۵ بهمن ماه در پردیس ملت برگزار شد.

در ابتدای این نشست کوروش آهاری کارگردان «آن شب» گفت: این اولین تجربه من است و باعث افتخار من است که در میان مردمم باشم و امیدوارم فیلم را دوست داشته باشید.

آهاری درباره ساخت فیلم در آمریکا عنوان کرد: من بسیار کم درباره فیلمسازی در ایران می‌دانم ولی این کار در آمریکا سختی‌های خودش را دارد با این وجود در آنجا نیازی به مجوز ساخت و نمایش نیست ولی قوانینی دارد که شما را محدود می‌کند. برای مثال نوزاد فیلم فقط دو ساعت می‌توانست در اختیار ما باشد. حتی پسر شهاب حسینی فقط ۴ ساعت می‌توانست در صحنه باشد. فیلمبرداری در شب، زمان کوتاه فیلمبرداری و… کار را سخت‌تر می‌کرد. یا ما در آن هتل طی ساعتی خاص می‌توانستیم فیلمبرداری کنیم.

شهاب شهرزاد منتقد این جلسه بیان کرد: فکر می‌کنم با «آن شب» با تجربه جدید در سینما آشنا شدیم. من پیوسته مسأله گمشدگی ژانر را در سینما پیگیری می‌کردم. این فیلم ویژگی‌های ژانر وحشت را دارد و بر خلاف اینکه در ایران فیلمبرداری نشده هویت ایرانی دارد. در فیلم هیچ صحنه‌ای نمی‌بینید که از جاذبه‌های آنجا سو استفاده شده باشد.

وی افزود: این موضوع در فیلم‌های کمدی بسیار وجود دارد اما این فیلم دغدغه دیگری داشته و اولین فیلمی است که می‌شود ژانر را در آن پیگیری کرد. به نظرم برای معرفی شخصیت‌ها در ابتدای فیلم یک دورهمی داریم که در آن تطبیق درستی با روایتی که بعداً اتفاق می‌افتد، وجود ندارد. مسأله سقط جنین و خیانت در این فیلم وجود دارد که به شدت این روزها در جامعه ما اوج گرفته است. اینکه سینماگری در آمریکا با دو مفهوم مهم که جامعه ایرانی دست به گریبان است، سر و کار داشته بسیار مهم است. به نظرم قدم رو به جلویی در این حوزه برداشته شده است.

این منتقد ادامه داد: تأکیدی که فیلم برای پیشبرد خود با نمادها می‌کند سواد بصری مخاطب را تحریک می‌کند، از نگاه فرم و نشانه‌شناسی به مخاطب جدی تر نزدیک می‌شود. ورود به درونیات شخصیت‌ها مسأله‌ای است که البته مغفول مانده است. تاکید بر مصرف مواد مخدر و دود در زمان استیصال تا این حد لازم نبود چون نقشی در این محاکمه کابوس وار نداشت.

درمنش درباره تعدد تهیه کنندگان در این فیلم گفت: اگر در آینده این فرصت و امکان وجود داشته باشد که در کشور خودمان با تیم گسترده‌تر و چند سرمایه‌گذار کار کنیم کار به پختگی بیشتری می‌رسد. زمانی که تعدادی از دوستان در آمریکا می‌خواستند این فیلم را بسازند مجموع دریافت‌هایی درباره ایران داشتند و می‌خواستند مخاطب ایرانی و آمریکایی را باهم داشته باشند البته آنها مقداری از مناسبات جامعه ما را نمی‌دانند برای مثال کوروش خودش سیزده سال است در آنجا زندگی می‌کند اما علاقه‌مند به برقراری این پیوند بود بنابراین کسانی که دوست داشتند فیلم را ساپورت کنند دور هم جمع شدند و در نهایت ما چند تهیه کننده در ایران و آمریکا این فیلم را ساختیم.

وی افزود: در این فیلم تعاملی که من با کورش داشتم بسیار ارزشمند بود هیچوقت نبود که من چیزی از او بخواهم و فکر کند به او تحمیل کرده ام و برعکس.

وی گفت: همیشه هر فیلمی می‌تواند در لوکیشن دیگری خل و کامل‌تر شود. استراتژیای در این فیلم وجود داشته که بچه‌های خوب ایرانی که در آمریکا هستند و استعداد محسوب می‌شوند به علاوه بازیگران بتواند در نقاط مختلف جهان فیلم بسازند اما در محور اصلی قرار بگیرند متأسفانه برخی از بازیگران خوب ایرانی در نقش‌های درجه چندم آثار خارجی بازی می‌کنند.

آهاری عنوان کرد: در صحبت‌های اولیه داستان در ایران روایت می‌شد اما بعد تصمیم گرفتیم در همان آمریکا روایت شود در سینمای آمریکا به هنرمندان ایرانی خیلی بها داده نمی‌شود برای مثال فیلم پیمان معادی از همین دسته است اما ما می‌خواستیم داستان یک زوج ایرانی را در آمریکا را روایت کنیم می‌خواستیم بگوییم ایرانی‌های آنجا هم مشکلات خاص خود را دارند. ما فیلم را به چند جشنواره دیگر هم فرستاده ایم . برای مثال در یکی از جشنواره‌ها این فیلم را در بخش فیلم‌های داخلی خود گذاشتند چون حس نزدیکی به آن می‌کردند و این واقعاً خوب است.

وی افزود: جوانان ایرانی آنجا دلشان برای ایران می‌تپد و ما دوست داریم ایرانی‌ها در فیلم‌ها نقش محوری داشته باشند و موفقیت‌ها و غم‌های آنها را به تصویر بکشیم. در اول داستان اشاره‌ای که به مواد مخدر و الکل می‌کنیم برای این نیست که بگوییم این کابوس‌ها بر اثر آن بوده است هر کدام از ما وقتی مشکلی پیش می‌آید می‌خواهیم با چیزی آن را توجیه کنیم و مواد مخدر و الکل برای همین بود.

درمنش درباره حضور پیدا نکردن شهاب حسینی اظهار کرد: همه شما در فضای مجازی دیدید که او نسبت به فجر چه عقیده‌ای دارد ما تلاش کردیم ایشان بیاید ولی به دلیل مشغولیت فیلمبرداری نتوانستند. البته قرار است نوزدهم در اکران مردمی حضور داشته باشد.

آهاری درباره استفاده از الگوهای هالیوودی و الگوبرداری از فیلم « شاینیگ » بیان کرد: من شاینینگ را دیده ام و آن را دوست دارم قطعاً الهاماتی گرفته شده است ولی لزوماً برنامه ریزی نشده که بر اساس آن حرکت کنیم و بگوییم دقیقاً شبیه « شاینینگ » باشد. ژانر این فیلم در آمریکا به عنوان فیلم وحشت شناخته نمی‌شود بلکه یک فیلم سایکودرام است هرچند برای ترس از ابزارهای هالیوودی استفاده شده ولی این ترس از درون آدم‌ها می‌آید.

آهاری گفت: من چند روزی که به اینجا آمده ام بررسی می‌کنم تا ببینم بیننده ایرانی چه برخوردی با فیلم دارد ولی ما «آن شب» را با نگاه بیننده جهانی ساختیم برای مثال آمریکایی‌ها این فیلم را دوست داشتند و امیدوارم این اتفاق در ایران هم رخ دهد.

میلاد جرموز نویسنده این اثر بیان کرد: من فیلم‌های مختلف در این زمینه را دیده ام ولیکن من از زمانی که فیلمنامه را نوشتم هیچ پیش زمینه‌ای نداشتم اما این طبیعی است که موضوعاتی در ذهنمان رسوخ کند و تأثیر بگذارد.

جرموز مطرح کرد: ما در این اثر اصلاً به جهان‌های موازی نپرداخته‌ایم.

درمنش درباره موسیقی «آن شب» گفت: موسیقی خوب آنی است که خودش را نشان ندهد و در فیلم حل شده باشد. برای موسیقی این فیلم با چند آهنگساز خوب صحبت کردیم و کارهای خوبی هم ارائه دادند اما تمام فیلمسازانی که می‌خواهند فیلم اولشان را بسازند باید هرآنچه می‌خواهند تحریر شود. وقتی کسی نتواند خود را با کارگردان سینک کنند اتفاق خوبی نمی‌افتد و...

آهاری عنوان کرد: آهنگساز ما از همان جوان‌های نسل جدید است که در آمریکا زندگی می‌کند ولی به ایران عشق دارد.

درمنش توضیح داد: در دنیا اگر قرار باشد شبیه هالیوود بسازیم نه می‌توانیم و نه ضرورتی دارد چون آنها امکانات زیادی دارند اما ما در مضمون و محتوا می‌توانیم گوی سبقت را برباییم. در آمریکا موضوعاتی این چنینی که مختص جهان شرق است و می‌تواند در زندگی شرقی‌ها جاری باشد، جذاب است. عزیزانی که وارد تهیه کنندگی این اثر شدند ابتدا نگاه صنعتی داشتند و نگاه ایدئولوژیک نداشتند. حاصل این فیلم یک الگو است که به نظرم جواب می‌دهد.

این کارگردان در پاسخ به این سوال که پلان به پلان این فیلم کپی است، بیان کرد: نظر شما محترم است ولی این سلیقه‌ای است شما می‌توانید سطح یا عمق فیلم را ببینید. شما می‌گوئید من دزدی کرده ام ولی سعی می‌کنم در فیلم بعدی دزدی نکنم.

جانشین طراح صحنه این فیلم در پایان گفت: صحنه ما در سه لوکیشن بود که زحمت زیادی برای پیدا کردن لوکیشن‌ها کشیده شد. تمام چهره‌هایی که در هتل دیدیم نشان دهنده درونیات آدم‌هاست که گاهی پنهان کاری می‌کنند بنابراین به تمام نشانه‌ها فکر شده بود.