عیسی کلانتری: صنعت خودروسازی مسبب اصلی آلودگی هواست

خبرگزاری فارس: عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور که در نشست مشترک کمیسیون‌های «مسؤولیت اجتماعی» و «صنعت» اتاق مشهد سخن می‌گفت، اظهار داشت: خوردوسازی مسبب ۸۳ درصد آلایندگی گازی است و عامل تولید ۶۱ درصد ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به شمار می‌آید.

وی این نکته را نیز اضافه کرد که؛ نتیجه چنین انحصاری، تولید محصولاتی بود که تخریب محیط زیست را رقم زده و آلودگی هوا را در پی داشته است. همه این‌ها باعث شد تا امسال ناگزیر، برای مدت ۱۲ روز مدارس را در تهران تعطیل کنیم.

کلانتری اضافه کرد: در حال حاضر ۸۷ درصد مینی‌بوس‌ها، ۸۱ درصد موتورسیکلت‌ها، ۷۳ درصد اتوبوس‌های شهری و ۶۰ درصد کامیون‌های کشور فرسوده و اسقاطی به شمار می‌آیند و آلایندگی بالایی دارند. با این اوصاف، آیا توقع داریم هوای پاکی باقی بماند تا مردم آن را تنفس کنند؟

* مرگ کودکان زیر یک سال در ایران به دلیل آلودگی هوا

معاون رئیس جمهور ادامه داد: دولت در سال ۹۶ و در راستای تحقق قانون هوای پاک تصویب کرد تا از واردات موتورسیکلت‌های کاربراتوری جلوگیری شود، اما در فاصله زمانی بین تصویب دولت تا ابلاغ آن، ۵۸۰ هزار موتورسیکلت کاربراتوری به کشور وارد شد.

وی بزرگترین رانت را انحصارطلبی دانست و بیان کرد: با قوانین موجود، «هوای پاک» مفهومی ندارد. هنوز مجبوریم خودروی داخلی را با دو تا دو و نیم برابر مصرف سوخت نسبت به نمونه خارجی آن، به بهانه حمایت از تولید داخلی، استفاده کنیم، اما این حمایتگری به چه قیمتی تمام می‌شود؟ محیط زیست را به چه قیمتی می‌فروشیم؟ حمایت از تولید ملی زمانی معنا پیدا می‌کند که ارزش افزوده و سرمایه‌ای برای کشور ایجاد شود و سلامت جامعه مورد تهدید قرار نگیرد.

کلانتری به آمار قابل تاملی اشاره و عنوان کرد: مرگ کودکان زیر یک سال در ایران به دلیل آلودگی هوا، ۶ برابر کشور ترکیه است.

* یکی از رکوردداران فرسایش خاک در جهان هستیم

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در بخش دیگری از اظهارات خود به توسعه بی‌رویه و فاقد اصول اقتصادی در بخش کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: ایجاد یک میلیمتر خاک ۳۰ تا ۴۰ سال زمان می‌برد و برای طبیعت خشک ایران، زمان تولید خاک به مراتب طولانی‌تر است. در چنین وضعی کشت‌های غیر اصولی به بهانه خودکفایی یا اصرار بر تولید داخلی یک محصول، نتیجه‌ای جز از دست رفتن منابع آبی و فرسایش خاکی بر جای نگذاشته است.

وی ادامه داد: شاید دستاورد‌هایی در عرصه کشاورزی طی این سال‌ها حاصل شده باشد، اما متقابلا امروز یکی از رکوردداران فرسایش خاک در جهان هستیم. اگر این روند ادامه پیدا کند، طی حدود ۳۰۰ سال خاک زراعی کشورمان از دست خواهد رفت. ما در حال حاضر سالانه ۸۰ میلیارد متر مکعب آب صرف بخش کشاورزی می‌کنیم، اما مجموع ارزش تولیدات کشاورزی ما ۳۰ میلیارد دلار است. یعنی به ازای هر مترمکعب آب، کمتر از ۴۰ سنت تولید داریم.

کلانتری با اذعان به اینکه نگاه بلندمدتی به مسائل کلان کشور وجود ندارد، گفت: بخش دولتی، عرصه قانونگذاری، حوزه‌های نظارتی و حتی بخش خصوصی نیز از این نقیصه رنج می‌برند. عمده مدیران کشور، پرورش یافته دانشگاه‌های داخلی هستند، اما همین مراکز علمی از میان ۱۵۰ واحد درسی که به دانشجویان خود ارائه می‌کنند، حتی دو واحد را به موضوع محیط زیست تخصیص نمی‌دهند، آن هم در حالی که این مقوله با حیات اجتماع و مردم در ارتباط است.

وی افزود: متأسفانه آنچه که امروز در زمره اولویت‌های کشور نیست، حفظ حقوق نسل‌های بعد است. همه سرمایه‌ها را از آن خودمان می‌دانیم.

وی یکی دیگر از عوارض بی توجهی به محیط زیست را گرم شدن مداوم زمین عنوان و بیان کرد: متوسط جهانی افزایش درجه حرارت طی ۳۰ سال گذشته در جهان ۰.۷ درجه سانتی گراد بوده، اما همین شاخص برای ایران در مدت مشابه، ۱.۶ درجه افزایش داشته که نشان می‌دهد کشور ما دوبرابر متوسط جهانی در طول سه دهه گذشته گرم‌تر شده است. به این‌ها کاهش بارش در ایران از ۲۵۰ به زیر ۲۰۰ میلی‌لیتر را نیز بیافزایید. با این اوصاف منابع آبی تجدیدپذیر ما از ۱۳۲ میلیارد مترمکعب در ۴۰ سال پیش به ۸۸ میلیارد متر مکعب رسیده است.

کلانتری خاطر نشان کرد: به عنوان رئیس سازمان محیط زیست اذعان می‌کنم که ما طی ۴۰ یا ۵۰ سال گذشته حافظ محیط زیست نبوده‌ایم.

*یک درصد عوارض صنایع آلاینده صرف پرداخت حقوق کارکنان شهرداری‌ها می‌شود

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هزینه کرد عوارض آلایندگی نیز اشاره کرد و گفت: ما هم از بابت این عوارض و محل هزینه کرد آن‌ها شاکی هستیم، چیزی از عوارض مذکور سهم محیط زیست نمی‌شود. شهرداری‌ها این پول را صرف پرداخت حقوق کارکنانشان می‌کنند و سه درصدی از آن نسبت نیز سهم بخش مالیاتی می‌شود.

وی یک درصد عوارض آلایندگی را در عسلویه، سالانه ۴۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد و افزود: کل بودجه عمرانی استانداری بوشهر ۲۸۰ میلیارد تومان است. جالب اینجاست که حدود ۱۰۰ میلیارد تومان در همان منطقه سرمایه‌گذاری انجام گرفته است و اگر دو میلیارد بیشتر برای آن هزینه می‌شد، امروز در زمره مناطق سبز بود، اما به هر دلیلی این غفلت بزرگ صورت گرفت تا امروز چنین خسران سنگین تری پرداخت شود و توأمان این منطقه با مشکلات محیط زیستی جدی مواجه باشد.

*تبدیل شدن یوزپلنگ به سمبل ملی بازی با محیط زیست بود

معاون رئیس جمهور به نگاه تبلیغاتی در عرصه حفاظت محیط زیست کشور اشاره کرده و بیان داشت: سازمان حفاظت محیط زیست در ایران طی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته برای تبلیغات صرفاً یوزپلنگ را به سمبل ملی تبدیل کرده و بقیه وظایف خود را فراموش کرده بود، اما حتی در همان عرصه هم به نتایج مطلوبی نرسیدیم. عده‌ای با محیط زیست بازی کردند.

وی مجموع بودجه سازمان محیط زیست کشور را دو در هزار از کل بودجه کشور دانست و توضیح داد: بودجه مجموعه این سازمان چه در سطح ملی، چه سازمانی، چه برای پارک‌های ملی و مناطق شکار ممنوع و حتی با وجود ۳۵۰۰ محیط‌بان و حدود ۶۹۰۰ پرسنل، این میزان تعیین شده که کفاف برنامه‌های سازمان را نمی‌کند و عملا بیش از ۹۳ درصد آن برای پرداخت حقوق پرسنل و محیط بانان آن هزینه می‌شود. این سازمان در چنین شرایطی می‌تواند تنها یک مروج باشد و حتی توانی برای پایش محیط زیست ندارد. باید بستری فراهم شود تا هر ایرانی خود یک محیط‌بان باشد.

*بی‌توجهی محیط زیست به اطلاع‌رسانی در حوزه محیط زیست

کلانتری اذعان داشت: محیط زیست را باید یک مسأله عامه و حق آحاد جامعه دید، توأمان رسالت همه‌ی ما است تا از آن حفاظت کنیم. یک سال است که با صدا و سیما در حال مذاکره هستیم، اما حتی به اندازه تبلیغ یک محصول غیرضروری و برند تجاری به ما زمان برای اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم از مشکلات تخصیص نمی‌دهند. این رسانه‌ای است که پوشش ۹۵ درصدی در کل کشور دارد و می‌تواند اثرگذاری زیادی ایجاد کند.

*عقب ماندن ایران در پهنه‌های حفاظتی از استاندارد‌های جهانی

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور خاطر نشان کرد: طبق استاندارد‌های جهانی باید ۱۷ درصد از اراضی هر کشور در جهان دست نخورده باقی بماند، اما این میزان در ایران با وجود پهناوری کشورمان و تلاش‌های صورت گرفته، تنها ۱۱ درصد است و از استاندارد‌های جهانی در این حوزه عقب هستیم.

*سه میلیون و ۳۰۰ هزار قبضه اسلحه بدون مجاز در مقابل ۳ هزار ۵۰۰ محیط‌بان

وی اضافه کرد: در اوایل انقلاب اسلامی در کشور ۳۵۰ هزار اسلحه شکاری پروانه دار و بدون پروانه وجود داشت که این رقم در حال حاضر به بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار قبضه رسیده است. ۳ هزار و ۵۰۰ محیط بان که در کشور مشغول به خدمت هستند با چالش قوانین قدیمی مواجهند. در چنین شرایطی و با سیاست‌های موجود کشور نمی‌توان انتظار حفاظت از محیط زیست را داشت.

معاون رئیس جمهور از فعالان اقتصادی خواست تا در حد امکان برای کمک به محیط زیست پیرامون خود آستین بالا بزنند و متذکر شد: یکی از اصول مهم توسعه پایدار، حفظ حقوق نسل‌های آینده است. هر فردی اگر در جای خود و به قواره ظرفیت‌های خودش کاری که می‌تواند را انجام بدهد و به نسل‌های بعد خود فکر کند، قطعاً تحولی رقم خواهد خورد و در غیر این صورت سرمایه‌ای برای نسل‌های آتی باقی نمی‌ماند.

کلانتری خطاب به مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان گفت: به شما دستور می‌دهم تا از این پس هر هفته جلسات مستمری با فعالان اقتصادی، تشکل‌های فعال در این حوزه و ... داشته باشید. دغدغه ما آگاه سازی جامعه نسبت به اهمیت محیط زیست است.