«مَکَانًا شَرْقِیًّا» که محل تولد عیسی (ع) بود، کجاست؟
پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: زمانی که حضرت مریم احساس درد کرد و وضع حمل او نزدیک شد، جبرئیل بر او نازل شد و فرمود: اکنون زمان وضع حمل توست، تو مادر نبیّ خدا هستی ...
خبرگزاری تسنیم: حجت‌الاسلام سیدعلی بطحایی کارشناس و پژوهشگر تاریخ اسلام به مناسبت فرا رسیدن سالروز ولادت حضرت عیسی علیه‌السلام گفت: یکی از نکاتی که درباره ولادت حضرت عیسی علیه‌السلام قابل توجه است، آیه ۱۶ سوره مریم سلاماللهعلیها است. خداوند متعال در این آیه شریفه می‌فرماید: «وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مَرْیَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَکَانًا شَرْقِیًّا» در ادامه فرمود: «قَالَتْ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلَامٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ وَلَمْ أَکُ بَغِیًّا ... فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَکَانًا قَصِیًّا»، این آیات درباره به دنیا آمدن حضرت عیسی علیه‌السلام و چگونگی به دنیا آمدن ایشان است. این یکی از معجزات بزرگ است که حضرت مریم به إذن الهی بدون ازدواج بچه‌دار شده است.
این پژوهشگر تاریخ اسلام خاطرنشان کرد: حضرت مریم سلاماللهعلیها که در بیت‌المقدس اعتکاف کرده بود، به یکباره متوجه باردار شدن خود شد. همین دلیل باعث شد آن بانوی پاک‌دامن از آن محل عبادت اخراج شود. وقتی این اتفاق برای او افتاد، در اطراف شهر بیت‌المقدس مستقر شد، این شهر از همان ابتدا مرکزیت داشت.
وی با اشاره به حدیثی از امام سجاد علیه‌السلام در این باره فرمود: حضرت مریم سلاماللهعلیها در یکی از شهر‌های اطراف مستقر شد، به نخلی تکیه داد و فرمود: حال برای اینکه وضع حمل تو راحت‌تر اتفاق بیافتد، از همین خرما‌ها استفاده کن. امام سجاد علیه‌السلام در روایتی دیگر خطاب به ابوحمزه ثمالی درباره آیه «فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَکاناً قَصِیًّا» فرمود: زمانی که حضرت مریم سلاماللهعلیها احساس درد کرد و وضع حمل ایشان نزدیک شده بود، تنها بود، سن کمی داشت و علاوه بر این حالت اضطرار هم برای او ایجاد شده بود. در آن لحظه جبرئیل علیه‌السلام نازل شد و فرمود: اکنون زمان وضع حمل توست، تو مادر نبیّ خدا هستی، لذا آرام باشد.
حجت‌الاسلام بطحایی گفت: جبرئیل علیه‌السلام جهت آرامش بیشتر این بانوی بزرگوار فرمود: مادری است به نام فاطمه زهراء سلاماللهعلیها، اگر تو سیده نساء اهل زمان خودت هستی، او سیده زنان تمام عالمیان از اولین تا آخرین است. روزی باردار خواهد شد و فرزندی خواهد داشت، در حالی که آن فرزند در رحم اوست، با او سخن می‌گوید و او را دلداری می‌دهد و آن فرزند نیز عبارات عجیبی را بیان می‌کند: «یقول فی بطن أمه فاطمة: یا أماه أنا العطشان، یا أماه أنا العریان، یا أماه أنا السحقان.»
وی اضافه کرد: وقتی مریم از درباره این واژگان از جبرئیل علیه‌السلام سؤال کرد، شروع به روضه‌خوانی برای مریم سلاماللهعلیها کرد، این باعث شد حالت حزن و گریه بر حضرت ایجاد شود. مریم سلاماللهعلیها پس از آن با اراده الهی و به یک چشم به هم زدن به سرزمین کربلا برده شد و فرزندش در مکانی که بعد‌ها امام حسین علیه‌السلام در آنجا مدفون و «کربلا» نامیده می‌شود، به دنیا آمد «خرجت من دمشق حتى أتت کربلاء فوضعته فی موضع قبر الحسین علیه‌السلام ثم رجعت من لیلتها.»
منابع:
تفسیر نورالثقلین، ج ۲، ص ۲۰۱، ح ۴۰
تهذیب الاحکام، کتاب المزار، ح ۷۱۵۰
وسائل الشیعه، ج ۱۰، باب ۶۸، ح ۷
تفسیر البرهان، ج ۵، ص ۱۱۳ و ۱۱۴، ح