عربستان: خاشقجی خودکشی کرد!
جمال خاشقجی خودکشی کرد و بعد جسد را خودش با اسید ذوب کرد! این خلاصه حکم‌هایی است که عربستان روز گذشته درباره متهمان قتل خاشقجی صادر کرد.
خبرگزاری ایسنا: روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی درباره حکم‌های صادره در عربستان علیه متهمان قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی که در کنسولگری این کشور در استانبول ترور شد، نوشت: دستگاه قضایی عربستان روز گذشته با احکامی که صادر کرد بار دیگر نشان داد که کشور قتل و ظلم و جور و فریب است. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان همچنان روی این حساب باز می‌کند که دونالد ترامپ این پست‌فطرتی بی‌نظیر ناشی از این حکام را مادامی‌که ابزار باج‌گیری هستند، درک کند و بپذیرد. محمد بن سلمان می‌خواهد عربستان سال آرامی را تجربه کند و آوار‌های به جا مانده از زلزله روابط با غرب را بازسازی کند تا بتواند میزبانی از نشست گروه ۲۰ در اواخر ۲۰۲۰ را توجیه کرده و طرح‌های سرمایه‌گذاری را احیا کند، اما او که تصمیم گرفت از شر خاشقجی که چهره زیبای عربستان را در چشمان آمریکا نازیبا کرد، خلاص شود با نتیجه‌ای عکس روبرو شد بعید نیست که این بار هم بن سلمان نتایج معکوسی را از حکم‌های وقیحانه روز گذشته ببیند؛ حکم‌هایی که تقریبا مفهومشان این است که اعضای تیم ترور خاشقجی اکتبر ۲۰۱۸ به ترکیه رفتند و به صورت تصادفی یک اره بزرگ همراهشان بود!
در طول یک سال گذشته کاربران به شدت از این جنایت خشمگین شده و واکنش‌های بسیار تندی را داشته‌اند و این جنایت را که با حماقت و وحشی‌گری انجام شد محکوم کرده‌اند. محمد بن سلمان روز گذشته قصد داشت طنز جدیدی با هدف سرپوش گذاشتن بر این پرونده و بستن آن ارائه کند آن هم در قالب و شکلی که احمقانه‌تر از خود جنایت بود. روزی که تصمیم گرفت بعد از هیاهوی بی‌سابقه بین‌المللی سعود القحطانی و احمد عسیری را بازداشت کند درحال دست و پنجه نرم کردن با طوفانی بود که بر سر بسیاری از دستاوردهایش فرود آمد. او پول‌های هنگفتی را خرج پروژه‌ها و برنامه‌هایی در داخل و خارج کرده بود. او فکر می‌کرد در رهبری جدید بتواند چهره خود را نزد غرب بهتر کرده و روابط با آمریکایی‌ها را ترمیم کند.
محمد بن سلمان احساس کرد به خاطر واکنش‌های تندی که علیه این جنایت صورت گرفت غرب خنجری را در پشتش فرو کرده است. اولین خنجر را آمریکا در یکی از طولانی‌ترین سفر‌هایی که یک مسؤول می‌تواند داشته باشد (سه هفته) در پشت وی فرو کرد. عربستان بعد از قتل خاشقجی وارد مرحله جدیدی از سیاست خارجه خود شد که بیشتر به آرامش و تعقل گرایش داشت. جنایت خاشقجی باعث شد سکوت در برابر پرونده‌های دیگری نیز مثل جنگ یمن، ربوده شدن سعد حریری و تحریم قطر شکسته شود. همچنین شکننده بودن روابط با غرب از جمله انگلیس و آمریکا را نشان داد.
در طول سال میلادی گذشته محمد بن سلمان درگیر کابوس خاشقجی بود که هیچ‌گاه دست از سرش برنداشت. از زمان این جنایت محمد بن سلمان به هیچ کشور غربی سفر نکرده است. در واقع سفر به اروپا و آمریکا البته نه معنای رسمی، اما ممنوع است. به جای آن سفر به کشور‌های آسیایی و عربی را آغاز کرد تا محاصره را بشکند. او در نشست گروه ۲۰ در آرژانتین شرکت کرد. آنطور که برخی فکر می‌کنند همه این‌ها راحت نبود. به عنوان مثال یک منبع اعلام کرد که در مدتی که این جنایت رخ داد عربستان اولین تماس‌هایش را با ایران برقرار کرد. دو طرف نشست محرمانه‌ای را در عمان برگزار کردند. در این نشست عربستان رویکرد بسیار مثبتی درباره پرونده جنگ یمن و روابط با ایران نشان داد و بعدا مشخص شد که این تماس‌ها بدون اطلاع آمریکایی‌ها بوده است. آمریکایی‌ها ریاض را از تکمیل این پرونده منع کردند. در آن زمان ترکی الدخیل، شخصیت نزدیک به محمد بن سلمان و محمد بن زاید در مقاله‌ای تهدید کرد در صورت اعمال تحریم بر عربستان به خاطر جنایت خاشقجی ریاض با چین، روسیه، ایران، حماس و حزب الله ائتلاف خواهد کرد در واقع این اظهارات از شخصیت رسانه‌ای که بعد از چند هفته سفیر عربستان در امارات شد مبالغه نبود بلکه حلقه‌ای از طرح دفاعی ریاض برای کاهش پیامد‌های این جنایت بود.
ولیعهد به سرعت برای بستن پرونده تلاش کرد و می‌خواست بگوید که تمامی تحقیقات و محاکمات انجام شده است. مساله مبهم این است که او اسامی کسانی را که این حکم‌ها علیه آن‌ها صادر شد اعلام نکرد. درحالی که تلاش او برای تبرئه شدنش از مسؤولیت قتل خاشقجی ثمره‌ای نداده سعی می‌کند جنجال در این باره را به شخصیت‌های نزدیک به خودش منتقل کند. دستگاه قضایی عربستان روز گذشته با نادیده گرفتن تحقیقات ترکیه و سازمان ملل اعلام کرد: "تحقیقات دادستانی کل نشان داد که هیچ نیت قبلی برای قتل وجود نداشته و قتل لحظه‌ای بوده است". همچنین این دستگاه اعلام کرد که سعود القحطانی مشاور بن سلمان و احمد عسیری معاون دستگاه اطلاعات قصد داشتند خاشقجی را به کشور بازگردانند و المطرب کسی بود که برای ترور وی تلاش کرد و در نهایت او را کشت. دستگاه قضایی عربستان در واقع راه را برای تبرئه مسؤولان ارشد یعنی عسیری و القحطانی هموار کرد. همچنین گفته شد که محمد العتیبی، کنسول عربستان در آن روز مرخصی بوده است.
نکاتی در روش و زمان صدور حکم‌ها وجود دارند که به آن اشاره می‌کنیم:
-شتاب عربستان برای صدور حکم‌ها قبل از پایان سال ۲۰۱۹. عربستان با این حکم‌ها می‌خواهد بگوید پرونده را بسته است و می‌خواهد از پیامد‌های این پرونده رها شده و در سال ۲۰۲۰ آرامش و اعتماد را به کشور بازگرداند. بن سلمان می‌خواهد ۲۰۲۰ سالی آرام و پر از دستاودر‌های اقتصادی باشد. تلاش‌های بن سلمان برای جذب مجدد سرمایه‌گذاران و رفع پیامد‌ها ریاض را به آتش‌بس با قطر و تثبیت آتش‌بس طولانی مدت در یمن واردار می‌کند. استراتژی جدید به وضوح در دیدار اخیر میان بن سلمان و بن زاید دیده شد. اگنس کالامار، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اعدام‌های فراقانونی اخیرا از واشنگتن خواست در صورتی که عاملان قتل خاشقجی محاکمه نشدند از برگزاری نشست گروه ۲۰ در ریاض خودداری کند.
-بن سلمان از مدت‌ها پیش به این مساله اعتماد دارد که به رغم مواضع کنگره و رسانه و بقیه نهاد‌های آمریکا دونالد ترامپ پشت او ایستاده است. به این اعتبار که بهای روابط پرمنفعت سرپوش بر این جنایت است. بعد از آنکه ترامپ تمام تلاش‌های کنگره برای تحریم عربستان را وتو کرد این اعتماد راسخ‌تر شد. اگر برای سرپوش گذاشتن ترامپ بر این پرونده بهایی هست پس باج‌گیری آمریکا از عربستان مساله‌ای است که گریزی از آن نیست. همین موضوع نشان می‌دهد که استفاده از وجود ترامپ در کاخ سفید ضروری است. شاهزاده سعودی می‌خواهد به معترضان بگوید که او از طریق محاکمه متهمان آنچه مطلوبش بوده را به دست آورده است. ترامپ نیز دیگر از این به بعد می‌تواند با این بهانه با دشمنانش روبروشود. این مسائل مقدمه‌ای برای توجیه آرام میزبانی نشست گروه ۲۰ یا ازسرگیری سفر‌های بن سلمان است.
-اعتماد بن سلمان به ترامپ باعث شد حکم‌هایی را صادر کند که حتی اسامی کسانی را که در لیست تحریم‌های آمریکا آمده، نادیده بگیرد. این به معنای نادیده گرفتن خشم کنگره و امکان به جریان انداختن پرونده خاشقجی در راستای جنگ علنی خود علیه کاخ سفید است. این یعنی تلاش برای بستن این پرونده تأثیر منفی به دنبال دارد و موجب مطرح شدن دوباره آن در رسانه‌ها می‌شود. تلاش برای بستن پرونده اگر به روشی وقیحانه صورت گیرد در واقع شبیه خود جنایت است.