دولت در افزایش بنزین دکترین شوک را اجرا کرد

خبرگزاری تسنیم: کرسی آزاد اندیشی "دولت، رسانه و اعتراضات بنزینی" با حضور محمد خدادی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم‌ارتباطات و رسانه دانشگاه ازاد اسلامی، فرشید محمدی روزنامه نگار در دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه ازاد واحد تهران مرکز برگزار شد.

**از خرداد ماه دنبال اقناع سازی مردم بودیم

خدادی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، در ابتدای این نشست در خصوص اقدامات این معاونت برای اقناع سازی مردم در طرح افزایش قیمت بنزین طی سخنانی با اشاره به اهمیت نقش رسانه در دنیای امروز اظهار داشت: بنده از اردیبهشت 98 که وارد این حوزه شدم با ایجاد کارگروه هایی تلاش کردیم در زمینه مدیریت سوخت و همچنین مباحثی در خصوص کارت سوخت بسترهایی را ایجاد کنیم. از خرداد ماه در سه حوزه قاچاق سوخت، مصرف سوخت و قیمت سوخت اقداماتی را برای اقناع سازی مردم صورت دادیم.

وی با اشاره به اینکه موضوع افزایش قیمت بنزین و تاریخ آغاز این طرح را در جلسه ای در روز چهارشنبه قبل از اجرای طرح به خبرگزاری های اصلی اطلاع دادیم، یاد آور شد: روزنامه ها نیز صبح پنجشنبه از این موضوع اطلاع پیدا کردند. لذا ما این مسئله را به دوستان رسانه ای اطلاع دادیم و انها قبل از آغاز طرح در جریان زمان و قیمت بودند اما قرار شد پیش از آغاز طرح، خبری منتشر نشود.

خدادی با اشاره به اینکه تقریبا همه رسانه ها در جریان این موضوع بودند، گفت: در این خصوص همراهی از سوی رسانه وجود داشت تا خبر زودتر از موعد و زمان اعلامی منتشر نشود.

معاون وزارت ارشاد با بیان اینکه به نظرم مردم نسبت به افزایش قیمت بنزین به دلایلی چون قاچاق بنزین و ... اقناع می شدند، افزود: به نظر بنده بخشی از اعتراضات به خاطر افزایش قیمت بنزین بود اما بخشی به دلیل افزایش قیمت بنزین در این شرایط اقتصادی بود.

وی با تاکید بر اینکه ‌اعتراض حق همه است و پیش بینی می شد که بعد از افزایش قیمت شاهد اعتراضات باشیم، افزود: نمی توان مطمئن گفت اگر در ساعت اعلام قیمت بنزین به جای 12 بامداد چند ساعت زودتر بود دیگر شاهد اعتراض نبودیم.

خدادی با اشاره به اینکه ما در ارتباطات دچار اختلال هستیم و شاهد فقدان اطلاعات موثر در جامعه هستیم، گفت: این موضوع ربطی به دولت کنونی ندارد. مسئولان ما عادت دارند به جای ارائه اطلاعات سازمانی تنها اطلاعات را به صورت شفاهی بیان می‌کنند که این اشتباه است.ما منکر اختلالات اطلاع‌رسانی نیستیم اما باید این را هم قبول کنیم که ما با جامعه ای روبرو هستیم که با عملیات روانی رسانه های خارجی و بمباران رسانه های بین المللی ذهنشان آشفته، نگران و ناامید شده است و گر نه چطور یک خبر می‌تواند بازار ارز را با مشکل روبرو کند. همین مشکل در موضوع گران شدن بنزین هم وجود داشت.

** دولت در اجرای طرح افزایش بنزین دکترین شوک صورت داد

فرشاد مهدی پور، روزنامه نگار نیز در این نشست در پاسخ به سوالی درباره اینکه‌ آیا رسانه ها قبل از آغاز طرح افزایش بنزین با دولت همگرایی داشتند و آیا مدل اطلاع رسانی در این زمینه حرفه ای بود با تایید اینکه ما پنج شنبه صبح در جریان افزایش قیمت بنزین قرار گرفتیم، گفت: معاونت مطبوعاتی ارشاد را در این زمینه چندان مقصر نمی دانیم. طبق اخباری که دریافت کردیم تا عصر جمعه خبری از اعتراض نبود اما کم کم اخبار تنش از اقصی نقاط کشور رسید. جنس اعتراض افزایش بنزین با اعتراضات آذراب و کامیونداران متفاوت بود و در واقع اعمال و اراده دولت برای اجرایی کردن یک سیاست بود. باید اسم آن را دکترین شوک گذاشت. چرا در اردیبهشت ماه که این خبر از طریق برخی رسانه ها منتشر شد وزیر کشور در جلسه ای گفت متاسفانه خبر درز پیدا کرد و آیا از آن زمان تا اجرایی شدن طرح دولت کاری برای اقناع سازی افکار عمومی انجام داده بود؟

وی گفت: متاسفانه دولت کار مقدماتی برای اقناع افکار عمومی در خصوص اقدام اقتصادی مهم و تنش آفرین انجام نداده بود و حتی مقدماتی را برای احیای کارت سوخت و سهمیه بندی صورت نداده بود.92 درصد از مردم ایران اعلام می کنند از نحوه اطلاع رسانی درباره این طرح رضایت ندارند. اولین تنش و اعتراض به دلیل بی اطلاعی از قیمت بنزین در پمپ بنزین ها صورت گرفت و باید گفت در این مقوله به مردم شوک حیثیتی وارد شد. هفته قبل از این موضوع رئیس جمهور در یزد با سخنانی به نهادهای امنیتی حمله کرد و پنج شنبه نهادهای امنیتی باید پای کار بودند که هفته قبل در افکار عمومی تضعیف شده بودند.

وی با بیان اینکه بنزین در زندگی همه مردم تاثیر گذار است، یادآور شد: نه تنها درباره افزایش بنزین اقناع سازی صورت نگرفت بلکه هفته قبل، خلاف آن صورت گرفت و کشور از نظر سیاست داخلی در شرایط تنش بود. رئیس جمهور می توانست از روز شنبه به مردم اعلام کند این سیاست اجرا می شود و به 18 میلیون خانوار کمک می کنیم. اطمینان داشته باشید با کمبود بنزین روبرو نمی شود و بر افزایش قیمتها نظارت صورت می گیرد.

مهدی پور با اشاره به اینکه افزایش قیمت بنزین تا سه هزار تومان جلوی قاچاق بنزین را نگرفته است، زیرا قیمت بنزین در خلیج فارس 8 هزار تومان است،گفت: یک‌ ایده اقتصادی تنش آمیز را طوری اجرا کردیم که با اعتراضاتی همراه بودند. اکبر نصرالهی، استاد دانشکده ارتباطات و رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه آزاد در ابتدای سخنان خود اظهار داشت: ما از صدا و سیما دعوت کردیم تا در این نشست به انتقاداتی که به عملکرد آن وارد است پاسخ دهد اما نه صدا و سیما و نه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در این نشست حضور پیدا نکردند.

**اعتراض مردم در حوادث اخیر اعتراض به صادق نبودن دولت بود وی با بیان اینکه افزایش قیمت بنزین از ابعاد مختلف قابل بررسی است اما عملکرد رسانه ها قبل و بعد از افزایش بنزین و بعد از آن در مواجهه با اعتراصات موضوع بحث است، گفت: باید گفت دولت از ظرفیت رسانه ها برای اقناع مردم استفاده نکرد. برخوردهای مسئولان دولتی قبل از این طرح و اطلاع رسانی در آن صادقانه نبود. دولت قبل از سهمیه بندی بنزین، خلاف امنیت و با ادبیاتی متناسب با خدمتگذاری مردم سخن نگفت. اینکه خبر درز یافته بود در شان مردم آن هم مردمی که در همه صحنه پشت نظام هستند نیست.

نصراللهی افزود: اعتراضات پس از افزایش قیمت بنزین، اعتراض به ناکارامدی دولت، اعتراض به حساب نیامدن از سوی دولت، اعتراض به برخورد غیرصادقانه دولت با مردم بود.

وی با اشاره به سخنان خدادی درباره تجربه های قبلی افزایش بنزین و سو استفاده برخی در ذخیره سازی بنزین گفت: ما حق نداریم به هیچ‌ بهایی با مردم غیرصادقانه رفتار کنیم. خسارت بی اعتمادی مردم نسبت به مسئولان و دولت خسارت بارتر از این مسائل بود زیرابی اعتمادی مردم به دولتها جبران پذیر نخواهد بود.

استاد دانشکده ارتباطات گفت: دولت به رسانه اعتقادی ندارد و از آن استفاده حداقلی می کند.دولت در زمینه‌های مختلف و موضوعات اساسی نیازمند پیوست رسانه ای است اما شاهد تشدد و پراکندگی در تیم رسانه ای دولت هستیم.

خدادی در ادامه نشست با اشاره به اینکه نقد و انتقاد همواره کار راحتی است، گفت: حضور من در این نشست برای باز کردن باب گفت و گو ست .من تصمیم‌گیر نهایی در این زمینه نبودم. البته جا دارد رسانه ها و دانشگاه هم در این زمینه کمک کار دولت باشد و با ایجاد بسترهای گفت وگو شرایط را برای این گونه مباحث ایجاد کند و همواره پیشنهاداتی داشته باشد.

خدادی با اشاره به اینکه قطعا مشکلاتی در این خصوص وجود داشت و من این مشکلات را انکار نمی‌کنم، افزود: حتی اگر اقناع هم صورت می‌گرفت ممکن بود اعتراضات وجود داشته باشد. طبق گزارش ها هر جای دنیا که بنزین گران می‌شود، اعتراضاتی ایجاد می شود.

وی در ادامه به انتشار اخبار اعتراضات از سوی رسانه ها نیز اشاره کرد و گفت: رسانه ها در این زمینه با هیچ محدودیتی مواجه نبودند و اگر هم مسئله ای هم بود در حد توصیه بود. ما امروز در کشور رسانه ترسو، بی‌خاصیت و بی‌هویت نداریم و این برای ما مهم است.

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در ادامه افزود: هیچ کس از اتفاقاتی که افتاده راضی نیست، اما هنر ما باید این باشد که مانع از تکرار اشتباه شویم.

مهدی پور در ادامه این نشست در خصوص انعکاس اخبار اعتراضات پس از افزایش قیمت بنزین گفت: افزایش قیمت بنزین در کشور در سه مقطع رخ داد. در سال 86 دیروقت اطلاع رسانی شد و پس از آن شاهد اتش زدن برخی پمپ بنزین ها و کشته شدن تعداد کمی از افراد بودیم و برخی فروشگاه غارت شد. در سال 89 نیز دولت از چند ماه قبل تدابیری را اندیشید تا فضا برای مردم تلطیف تر شود. مثلا برخی از این اقداماتی که دولت پس از افزایش بنزین صورت داد را انجام داد.

وی با تاکید بر اینکه باید اطلاع رسانی صورت می گرفت، گفت: اخبار اعتراضات از همان روزهای اول در رسانه ها منتشر شد و معاوت مطبوعاتی نیز محدودیتی ایجاد نکرد. ما هم طی این چند روز تیتر یک رسانه را به این اعتراضات اختصاص دادیم. رسانه ملی برای اعلام ساعت گرانی بنزین طبق سیاست اعمالی خود عمل کرد. اما دولت با سیاستهایی مانند حذف کارت سوخت این اطمینان را به مردم داده بود که بنزین گران نمی شود.

وی گفت: حدود 60 درصد از افراد حاضر در نظرسنجی اعلام کردند از نحوه اطلاع رسانی دولت رضایت ندارند و 30 درصد اعلام کردند اگر اقناع سازی می شدند با افزایش بنزین موافق بودند. متاسفانه دولتمردان نه تنها مردم را قانع نکردند بلکه دنبال امیدبخشی هم نبودند. وزارت ارتباطات به جای اینکه در این موضع بیفتد که چه کسی اینترنت را قطع کرده اعلام نکرد چه اقداماتی را کرده تا اینترنت کامل قطع نشده و تنها محدودیتهایی ایجاد شده است. رسانهها در پوشش و انتشار اخبار اغتشاشات سهم بزرگی داشتند و منابع خارجی به منابع داخلی استناد می کردند.

وی در بخش پایانی سخنان خود با بیان اینکه رسانه ها صدای مردم هستند، افزود: رئیس جمهور پس از این موضوع تاکنون با مردم صحبت نکردند. مردم در این دوران هیچ صحبت همدلانه ای از سوی دولت نشنیدند و صدای مردم شنیده نشد.

نصراللهی نیز در بخش پایانی سخنان خود اظهار داشت: رسانه ها قبل از اجرای طرح مردم را اقناع نکردند و تنها منبعی برای اطلاع رسانی شدند، مباحث کارشناسی در این خصوص صورت نداند و به کارشناسان تریبون ندادند که جای انتقاد دارد. اطلاع رسانی همزمان با گرانی بنزین در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و در اینجا دیدم.در انتشار اخبار اعتراضات شاهد بودیم، صدا و سیما در روز بعد از این حوادث اخبار را انتشار داد. در این مقطع هم از کارشناسان استفاده نکردیم و با دست خود، مردم را به سمت رسانه های معاند هدایت کردیم.

وی تاکید کرد: قطع اینترنت فرصت استثنایی برای مطبوعات، صدا وسیما و خبرگزاری ها بود که متاسفانه از آن به خوبی استفاده نکردند و نتوانستند به خوبی اطلاع رسانی کنند.

نصراللهی ازکم کاری رسانه ها در ارائه پیوست رسانه ای به مقامات و مسئولان برای اجرای طرح های بزرگ و سرنوشت ساز انتقاد کرد و گفت: رسانه ها باید قبل از انجام طرح عواقب و نگرانی های خود را به رئیسجمهور و رهبر انقلاب اعلام می کردند تا شاید مانع از اجرای این طرح در زمان فعلی و بستر سازی مناسب برای انجام آن می شدند.