از مکانیسم «ماشه» برای کشاندن ایران به میز مذاکره استفاده کنید

خبرگزاری فارس: «وال استریت ژورنال» در ادامه گمانه‌زنی‌های رسانه‌ها و برخی مقام‌های آمریکایی درباره استناد احتمالی واشنگتن به یکی از بندهای برجام برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، گزارشی منتشر کرده و در آن از دولت دونالد ترامپ خواسته است که از مکانیسم ماشه برای اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند.

در ابتدای این یادداشت بدون توجه به اقدامات غیرقانونی دولت آمریکا در خروج از برجام و بازگرداندن یکجانبه تحریم‌ها علیه ایران آمده است: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل ماه جاری (میلادی) تایید کرد که ایران با فراتر رفتن از میزان ذخایر مجاز پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، این توافق را نقض کرده است. دیدبان هسته‌ای سازمان ملل همچنین اعلام کرد که ایران سطح غنی‌سازی را به سطحی بالاتر از حد توافق شده در برجام افزایش داده است. در واکنش به این اقدامات، گزارش شده که دیپلمات‌های اروپایی به اعمال مجدد تحریم‌هایی که بعد از امضای توافق هسته‌ای برداشته شدند، تهدید کردند».

اشاره این روزنامه به تهدیدهای اخیر برخی کشورهای اروپایی علیه ایران، توسل به مکانیسمی در برجام است که به «مکانیسم ماشه» موسوم شده است.

مکانیسم ماشه، بخش نهایی از ساز و کار حل اختلاف ذیل برجام است که می‌تواند قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، باز گرداند.

طبق گزارش وال استریت ژورنال، یک «مقام ارشد آمریکایی» به این روزنامه گفت: «درباره اینکه اروپایی‌ها دارند از تاکتیک‌ها و دروغ‌های رژیم ایران خسته می‌شوند، هیچ سوال و تردیدی وجود ندارد».

به گفته این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده، تهدیدهای انگلیس، فرانسه و آلمان برای ازسرگرفتن تحریم‌‎های ایران، تهدیدهایی «جدی» هستند اما آنها «هنوز» به این جمع‌بندی که زمان انجام این کار است، نرسیده‌اند.

طبق گزارش وال استریت ژورنال، رسانه‌های آمریکایی اغلب بعد از رجوع به دیپلمات‌های اروپایی در سازمان ملل در خصوص تهدیدهای اروپایی‌ها برای ازسر گرفتن تحریم‌های ایران این جواب را می‌دهند: «چرا شما از آمریکایی‌ها سوال نمی‌کنید؟»

این روزنامه می‌نویسد: «این انتظار که آمریکا باید (در موضوع مکانیسم ماشه) نقش رهبری ایفا کند، یک سردرگمی فوری حقوقی ایجاد می‌کند. آیا آمریکا پیش از این از توافق (برجام) خارج نشده است؟ نمی‌شود خیلی سریع به این سوال پاسخ داد. این را به خاطر بیاورید که برجام همانطور که نامش نشان می‌دهد (برنامه جامع اقدام مشترک)، یک نقشه راه غیر الزام آور و یک طرح اقدام است. این یک معاهده مصوب کنگره یا مجلس، پارلمان ایران نیست. رئیس‌جمهور اوباما می‌دانست که او در آمریکا نمی‌توانست حمایت سیاسی کافی برای این توافق را جلب کند در نتیجه او به شورای امنیت سازمان ملل رو کرد. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تبدیل به مرجع قانونی حاکم بر توافق هسته‌ای تبدیل شد».

این رسانه آمریکایی می‌افزاید: «طبق این قطعنامه (قطعنامه ۲۲۳۱)، هر "کشور عضو برجام" که "عدم اجرای بارز" (تعهدات) این توافق را شناسایی و کشف کند، می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی شدید علیه ایران که این کشور قبل از برجام از آن آسیب می‌دید را دوباره برگرداند. این همان مکانیسم "ماشه" است که مذاکره‌کنندگان آمریکایی توافق ۲۰۱۵ (برجام) از آن به عنوان تضمین‌کننده هر گونه نقض مواد توافق از سوی ایران تمجید کرده بودند».

جولای ۲۰۱۵ «جان کری» وزیر خارجه دولت «باراک اوباما» در کنگره آمریکا در این باره گفته بود: «در صورت امتناع ایران از اجرای (توافق برجام)، ایالات متحده توان اعمال مجدد تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه را دارد. ما می‌توانیم این کار را حتی به رغم مخالفت‌های هر یک از اعضای شورای امنیت سازمان ملل شامل چین یا روسیه انجام دهیم».

جان کری، ارنست مونیز وزرای خارجه و انرژی دولت اوباما و وندی شرمن

وال استریت ژورنال در ادامه گزارش می‌نویسد: «چیزی که هیچ کس در آن زمان انتظارش را نداشت، این بود که رئیس‌جمهور ترامپ "توافق وحشتناک" آقای اوباما را کاملا نکوهش کند و در سال ۲۰۱۸ از آن صرفنظر کند‌. برخی‌ها این اقدام او را اینطور معنی کردند که ایالات متحده دیگر یک عضو مشارکت‌کننده (در برجام) نیست و با این کار توانایی بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی (کلید زدن مکانیسم ماشه) را از بین برد اما متن و جمله‌بندی قطعنامه ۲۲۳۱ چیز دیگری می‌گوید. در متن به طور واضح عبارت "مشارکت‌کنندگان در برجام" به عنوان امضاکنندگان اولیه تعریف می‌شوند که همان چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا، آمریکا به همراه اتحادیه اروپا و ایران هستند».

به ادعای این روزنامه، «طبق قطعنامه (۲۲۳۱) شورای امنیت سازمان ملل که هرگز اصلاح یا ابطال نشده است، ایالات متحده حتی بعد از خروج آقای ترامپ از توافق (برجام) هنوز هم یک بازیگر است».

«تد کروز» سناتور جمهوری‌خواه کنگره آمریکا معتقد است که «ما (آمریکا) صلاحیت و اختیار کامل برای برگرداندن تحریم‌ها (و کلید زدن مکانیسم ماشه در شورای امنیت سازمان ملل) را داریم».

کروز به همراه «تام کاتن» و «مارکو روبیو» دو سناتور دیگر جمهوری‌خواه آمریکایی از ترامپ خواستند که در پاسخ به اقدامات «نقض برجام» توسط ایران، در شورای امنیت سازمان ملل به مکانیسم ماشه متوسل شود.

بنا بر یادداشت وال استریت ژورنال، «کارشناسان حقوق بین‌الملل در وزارت خارجه آمریکا، هنوز درباره توان آمریکا برای (توسل به مکانیسم ماشه) مردد هستند. آنها باید خیلی سریع بر تردیهای خود فائق شوند چرا که تا تابستان سال آینده کاهش محدودیت‌های برجامی برنامه هسته‌ای ایران شروع می‌شود. موعد یکی از بندهای غروب توافق که مربوط به تحریم تسلیحاتی است، جولای ۲۰۲۰ است یکی دیگر از این بندهای غروب مربوط به محدودیت‌های موشکی است که در سال ۲۰۲۳ تمام می‌شود. تا سال ۲۰۳۱ همه محدودیت‌ها لغو خواهند شد».

به اعتقاد این رسانه وابسته به جمهوری‌خواهان، به رغم مشکلات ناشی از کارزار «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران، این کارزار هنوز نتوانسته اذهان مقام‌های تهران را تغییر دهد و آنها «همچنان به این امید هستند که اروپایی‌های تشنه تجارت و دیگران آنها را از فشار آمریکا نجات خواهند داد اما بازگرداندن (تحریم‌های) شورای امنیت سازمان ملل قطعا به طرزی قاطعانه به امیدهای آنان پایان خواهد داد».

وال استریت ژورنال در پایان این یادداشت، به اظهارات «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و اظهارات هفته گذشته او مبنی بر اینکه واشنگتن خواهان مذاکرات جدید برای پرداختن به «بسیاری از نواقص برجام» است، اشاره کرد.

این روزنامه می‌نویسد: « بهتر است آقای هوک همکاران خودش در وزارت خارجه (آمریکا) را به توسل به اعمال مجدد تحریم‌ها در سازمان ملل قانع کند قبل از آنکه موعد بندهای خطرناک غروب توافق سر برسد. کسی چه می‌داند شاید بین‌المللی و چند جانبه کردن (کارزار یکجانبه) فشار حداکثری حتی سبب شود که روحانیان حاکم بر ایران به میز مذاکره برگردند».

انتشار این یادداشت سه روز پس از گزارش آسوشیتدپرس درباره معامله بین دولت ترامپ و سنای آمریکا درباره مکانیسم ماشه انجام شده است.

طبق گزارش آسوشیتدپرس، معامله بین «تد کروز»، عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و مایک پامپئو وزیر خارجه این کشور به روندی منجر شده که می‌تواند باعث شود واشنگتن مدعی مکانیسم ماشه یا همان مکانیسم حل اختلافات ذیل برجام شود. طبق این گزارش، وزارت خارجه آمریکا در برابر دست کشیدن کروز از مخالفت با انتصاب «استفان بیگان» به‌عنوان نفر دوم وزارت امور خارجه، با انتشار بخشی از یک «نظر حقوقی» وزارت امور خارجه آمریکا که می‌گوید به رغم خروج واشنگتن از برجام، این کشور همچنان حق استفاده از مکانیسم ماشه را دارد، موافقت کرده است