جزئیات طرح مکرون برای ایران

خبرگزاری مهر: محمد جمشیدی استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران در برنامه گفتگوی ویژه خبری در مورد طرح ماکرون نخست وزیر فرانسه برای میانجیگری بین ایران و آمریکا گفت: مکرون قبلا سخنرانی در کنگره آمریکا داشت و سیاست‌های چهار ستونی را در قبال ایران مطرح کرد الان هم طرح ۴ ماده ای را مطرح کرده است که رسانه های جهان نکاتی را در مورد این طرح مطرح کردند. البته متن کامل نیست اما نقل قول‌های دقیقی از آن مطرح شده است. آقای روحانی نیز وجود این طرح را تایید کردند.

وی ادامه داد: بر اساس طرح مکرون ایران باید ۴ تعهد بدهد و در مقابل آمریکا ۲ اقدام انجام دهد. اولا ایران باید تعهد بدهد هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی کند. این تعهد در شرایطی مطرح شده است که ایران در برجام تعهد قوی تری داده است مبنی بر اینکه، ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نخواهد کرد علاوه بر این مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فتوا داشته اند.

این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران اظهار داشت: آقای ترامپ در سخنرانی خود در سازمان ملل وقتی می‌گوید که می‌خواهیم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند شاخصه‌های آن را اعلام می کند؛ اول نظارت و دوم موشک های بالستیک.

جمشیدی اظهار داشت: نظارتی که مدنظر آمریکاست نظارتی فراتر از برجام است و آقای ترامپ اعلام می کند که باید نظارت بر مراکز مهم وجود داشته باشد بدین معنا که آمریکا و غرب بتوانند بر مراکز نظامی، دانشگاهی و پژوهشی ایران نیز نظارت داشته باشند.

وی ادامه داد: ساز و کار نظارت نیز لزوما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نخواهد بود و ساز و کار جدیدی با حضور چند کشور غربی برای نظارت بر ایران راه‌اندازی خواهد شد.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران اظهار داشت: آقای ترامپ در سخنرانی که در G7 داشت، گفت که ایران هیچ موشک بالستیکی نباید داشته باشد، این درحالی است که در برجام نوشته شده است که ایران حق دستیابی به موشک هایی که کلاهک شان به طور خاص برای حمل سلاح های هسته ای طراحی شده است، ندارد. اما آقای ترامپ معتقد است ایران هیچ موشک بالستیکی نباید داشته باشد زیرا آمریکا معتقد است که هر موشک بالستیکی ذاتاً قابلیت حمل کلاهک هسته ای را دارد.

جمشیدی ادامه داد: تعهد بعدی این است که ایران باید به برجام برگردد و تعهد کافی و کامل به تعهدات خود داشته باشد. این بدان معناست که باید کاهش تعهدات هسته‌ای پایان یابد و ایران به برجام بازگردد.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران اظهار داشت: سومین تعهد، پذیرش مذاکره است. پذیرش مذاکره در یک چارچوب بلندمدت درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، در این بخش طرح آقای مکرون نیامده در مورد برنامه هسته ای یا غنی سازی ایران مذاکره کند بلکه می‌گویند فعالیت‌های هسته‌ای، بدین معنا که ما فعالیت‌های هسته‌ای شما را به عنوان یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز و حقوق شما نمی پذیریم.

وی ادامه داد: این بدان معناست که می‌خواهند از ایران تعهد بگیرند که وارد فرایند مذاکراتی جدید شوید که دستور کار آن را آمریکا مشخص می‌کند و چهارچوب بلندمدت خواهد داشت که به معنای ابدی کردن برجام و افزایش تعهدات برجام و بزرگتر کردن کیک برجام است.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران اظهار داشت: چهارمین تعهدی که برای ایران در نظر گرفته شده است، پرهیز از هرگونه تجاوز است، این تعهد مبهم است و ایران را به عنوان تجاوزگر معرفی می کند. هرگونه تجاوز را آمریکا تعریف می کند، به معنای دیگر هرگونه حرکت منطقه ای و مقاومت انجام شود، جمهوری اسلامی نقض تعهد کرده است و آمریکا و کشور های غربی می‌توانند واکنش نشان دهند.

جمشیدی اظهار داشت: پنجمین تعهد، «صلح و احترام واقعی در منطقه از طریق مذاکره» یعنی اقداماتی که ما درمنطقه در دفاع از مردم مظلوم و مقاومت انجام می دهیم باید از طریق مذاکرات باشد. این طرح یک فرآیند است و ایران را به برجام بر می گرداند و تعهدات فرابرجامی به ایران تحمیل می کند، در عوض ایران را وارد فرایند مذاکراتی می‌کند.

وی در تشریح تعهدات آمریکا در این طرح گفت: در مقابل آمریکا تعهد می‌کند تمام تحریم‌هایی که پس از روی کار آمدن آقای ترامپ دوباره وضع شده است، بردارد. اصطلاح «لیفت» در این موضوع به کار گرفته شده است.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران گفت: خانم شرمن در کتاب و در مصاحبه هایش می گوید ایرانی ها از کلمه لیفت برداشت می کردند که همه تحریم ها برداشته خواهد شد در حالی که برای برداشتن همه تحریم ها باید کلمه «ترمینیت» به کار می رفت. اما دیدیم که ایرانی‌ها متوجه این مطلب نیستند، کلمه را لیفت گذاشتیم. لیفت به معنای برداشتن موقت تحریم‌ها است.

وی اظهار داشت: در این طرح آمده است که تحریم هایی که بعد از ۲۰۱۷ وضع مجدد شده‌اند، برداشته می شوند یعنی تحریم‌هایی که ذیل برجام رفع شده بودند و دولت ترامپ برگرداند را می خواهند دوباره بردارند. نکته این است که بعد از سال ۲۰۱۷ تحریم‌های فراتر از برجام انجام شده است، مثل تحریم سپاه، تحریم نهادهای اقتصادی، تحریم فلزات، تحریم بانک مرکزی با برچسب تروریستی، تحریم رهبری همه اینها تحریم‌هایی است که بعد از ۲۰۱۷ انجام شده و در برجام وجود نداشته است.

جمشیدی ادامه داد: ممکن است آمریکا تحریم هایی که تحت برجام برداشته شده بود و دولت ترامپ مجددا وضع کرد را بردارد اما تحریم های جدید را برندارد، ضربه‌های اقتصادی که این تحریم های جدید به اقتصاد کشور وارد می کند کم نیستند.

وی اظهار داشت: بانک مرکزی قبلاً هم تحریم شده بود اما وقتی برچسب تروریست زده شد اولاً حتی برای غذا و دارو محدودیت ایجاد می‌کنند و کمک‌های بشردوستانه نیز امکان پذیر نیست ثانیا رفع این تحریم دیگر دست رئیس‌جمهور نیست و باید کنگره لغو کند که این امر هیچ وقت انجام نخواهد شد.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران ادامه داد: در تعهد آمریکا آمده است که فقط تحریم هایی که در برجام برداشته شده بود را بر می‌دارم، نکته جالب این است که نمی گوید به برجام باز می گردم بنابراین هیچ تعهدی در قبال ایران ندارد.

جمشیدی اظهار داشت: در برجام آماده آمریکا تعهد داده بود که اختلالی در تجارت و اقتصاد ایران انجام نمی دهد و به راحتی نقض عهد کرد. در طرح مکرون می‌گوید «توانایی کامل ایران برای صادرات نفت خود و استفاده آزادانه از درآمدها» اینجا هیچ تعهدی نمی‌دهد، می گوید تو برو نفتت را بفروش من هم کار خودم را می‌کنم و اجازه نمی‌دهم نفتت را بفروشی.

وی تصریح کرد: اگر این طرح بخواهد اجرایی شود، مبنای بحث باید بر اینکه هر تعهدی از طرف ایران باید در قبال تعهدی از سوی آمریکا باشد، گذاشته شود. اگر ما به تعهدات خود برگشتیم آمریکا نیز باید به تعهدات خود برگردد تا چارچوب وجود داشته باشد. در طرح مکرون ما به تعهدات و برجام باز می‌گردیم اما آنها به تعهدات و برجام باز نمی گردند علاوه بر این ما موظف به مذاکرات جدید می شویم که این کلاه گذاشتن سر ماست. اینها می‌خواهند دست ایران را ببندند و از سوی دیگر امکان حمله اقتصادی به ایران را باز بگذارند.