چراغ سبز ترامپ به حل بحران خلیجفارس
به نظر میرسد که ترامپ پس از تهدید منافعش در آبهای خلیجفارس به فکر حل بحران و اختلافات میان کشورهای عربی منطقه افتاده است.
خبرگزاری تسنیم: به نقل از پایگاه خبری خلیجآنلاین در حال حاضر دولت دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا نقش حیاتی در عبور از بحران خلیجفارس و محاصره قطر توسط عربستان٬امارات٬بحرین و مصر دارد. لازم به ذکر است که این محاصره در ژوئن 2017 بدون هیچگونه توجیه واقعی ضد قطر اعمال شد.
در این میان قطر موفق شد تا موضع آمریکا را بفهمد و سپس بعد از مدت زمان کوتاهی توانست روابط خود را با ایالات متحده برای برگزاری یک نشست استراتژیک در خلال ماههای اول محاصره به اوج برساند.
با وجود علاقهای که ترامپ به تایید و حمایت از چهارکشور محاصرهکننده قطر دارد؛ از این موضع خود عقبنشینی و اظهار داشت شیختمیمبنحمد آل ثانی امیر قطر یکی از حامیان اصلی در مبارزه با تروریسم بوده و مردی بزرگ است.
ترامپ و امیر قطر
ارتباط میان دوحه با موسسههای آمریکایی و پنتاگون نقش اساسی در عدم تحقق اهداف کشورهای محاصرهکننده داشته است. رکس تیلرسون وزیرخارجه سابق آمریکا در اواخر ژوئن 2019 اعلام کرد که زمانی که به همراه جیمز ماتیس وزیر دفاع سابق٬ در یک سفر دیپلماتیک به استرالیا به سر میبردیم٬ خبر محاصره قطر توسط عربستان و امارات را شنیدیم و بسیار شوکه شدیم. وی ادامه داد که در آن زمان همه طرفها را به دلیل عدم بالاگرفتن تنشها به آرامش دعوت کردیم.
بر اساس اطلاعات روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز٬ محاصره قطر موجب شد تا روابطی که ایالات متحده از مدتزمان طولانی٬ آن را با منطقه حفظ کرده بود دچار بیثباتی شود؛ آن هم درحالیکه دوحه میزبان یک پایگاه نظامی مهم آمریکا در خاورمیانه است.
واشنگتن به دنبال حل فوری بحران خلیجفارس
پس از گذشت بیش از دوسال از آغاز بحران خلیجفارس و تاثیرمنفی آن بر کل منطقه عربی٬ به نظر میرسد که ایالات متحده همزمان با تهدید منافعش در آبهای خلیجفارس توسط ایران٬ به دنبال حل اختلافات موجود میان کشورهای حوزه خلیجفارس است.
در همین چارچوب٬ مارک اسبر وزیر دفاع آمریکا در 6 سپتامبر 2019 از کشورهای شورای همکاری خلیجفارس خواست تا اختلافات خود را حل کنند.
اسبر در خلال سخنرانی خود در نشستی در موسسه خدمات رویال متحده در لندن تصریح کرد که نامهای به کشورهای شورای همکاری خلیجفارس فرستادیم تا اختلافات موجود میان خود را حل کنند و آنها در این شرایط نیاز زیادی به حل این مسائل دارند.
این بیانیه٬ آخرین تلاش آمریکا در جهت حل محاصره قطر به شمار میرود که البته این امر بدون دخالت واشنگتن امکانپذیر نیست. خالد عطیه وزیر دفاع قطر طی مصاحبهای با موسسه هریتیج در واشنگتن در ژانویه 2018 اظهار داشت تنها کسی که میتواند مشکل خلیجفارس را حل کند٬ ترامپ است که فقط با یک مکالمه تلفنی قادر به انجام این کار است.
لازم به ذکر است که قطر همواره اهمیت زیادی در محافل تصمیمگیریهای واشنگتن دارد. این کشور از جمله بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی است که بیشتر کشورهای غربی در این زمینه به آن تکیه دارند. علاوه بر این بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه با فرماندهی مرکزی نیروهای هوایی آن٬ در دوحه است. همچنین قطر با دولتهای سابق آمریکا در کاخ سفید نیز روابط صمیمانهای داشت.
نویسندهای به نام ظافر محمد العجمی از خلال مقاله خود در روزنامه قطری العرب اعلام کرد که حل بحران خلیجفارس به نفع آمریکا است٬ علاوه بر این افزایش هماهنگی میان شش کشور حاشیه خلیجفارس با واشنگتن٬ زیربنای روابط میان دوطرف از دهههای طولانی بوده و عدم ادامه این هماهنگی به معنای فروپاشی این زیرساخت است.
به گفته ناظران٬ پایان بحران خلیج فارس با همکاری این شش کشور به صورت متحد امکانپذیر است و این امر موجب میشود تا موضع استراتژیک منطقه عربی در برابر خطرات ضد منافع بینالمللی و تجاری آنها قویتر شود.
تحرکات کویت برای حل بحران در خلیجفارس
پیش از این کویت چندین بار تلاشهایی به منظور برقراری صلح و آشتی میان کشورهای حوزه خلیجفارس و ایجاد یک اتحاد دوباره انجام داد؛ اما عدم همکاری این کشورها٬ رسیدن به راهحلی را که همه طرفین از آن راضی باشند٬ دشوار کرد.
اما اقدامات اخیر شیخ صباح احمد جابر صباح امیر کویت و نشانههای عقبنشینی عربستان ممکن است به حل پیچیدهترین پرونده خلیجفارس از زمان تاسیس شورای همکاری منجر شود.
اقدام جدید شیخ صباح احمد قبل از سفر سعودیها به کویت انجام شد که طی این سفر٬ شاهزاده ترکی بن محمد بن فهد آل سعود وزیر امور خارجه و عضو شورای وزیران عربستان یک پیام شفاهی از سلمانبن عبدالعزیز پادشاه عربستان و محمدبنسلمان ولیعهد سعودیها به امیر کویت رساند.
ناظران در امور خلیجفارس معتقدند که این پیام ریاض٬ بیشتر نشاندهنده عقبنشینی عربستان و کنارهگیری از شروط سخت و نامفهوم آن در رابطه با محاصره قطر بوده که در نهایت به بازسازی روابط میان دو طرف در سایه تنشهای عربستان و امارات در زمینه جنگ یمن و سایر پروندهها منجر میشود.
در 29 آگوست دوحه شاهد نشست مرزوق غانم رئیس مجلس شورای ملی کویت با شیخ تمیمبن حمد آل ثانی بود که طی آن مرزوق غانم پیامی از امیر کویت برای امیر قطر آورده بود.
در طرف مقابل٬ امیر قطر در پاسخ پیام امیر کویت٬ در 3 سپتامبر 2019 توسط شیخ جاسمبنحمد آل ثانی نماینده شخصی خود٬ پیامی به شیخ صباحاحمد فرستاد.
این دیدار اخیر با انتظارات خوشبینانه دیگری در رابطه با توقف محاصره و پایان بحران همراه بود٬ به ویژه که این اقدام کویت٬ جدید نیست و چندبار پیش از این نیز تکرار شده بود. زیرا کویت همواره به دنبال این هدف بوده و دوحه نیز ضمن محافظت بر مواضع خود در همه نشستها٬ با این طرح کویت همراهی میکرد؛ اما عدم همکاری کشورهای محاصرهکننده تاکنون مانع این امر شده است.
دیدار امیر کویت با ترامپ
به نظر میرسد که همه اظهارات و نامهها و اقداماتی که در رابطه با حل بحران خلیج فارس و محاصره قطر انجام شده٬ با یکدیگر مرتبط هستند. گفته میشود که سفر امیر کویت به کاخ سفید در پنجشنبه هفته جاری٬ با تایید آژانسهای رسمی در جهت دیدار ترامپ با شیخ صباح در رابطه با پرونده بحران خلیجفارس انجام شده است.
در 3 آگوست 2019 لورانس سیلفرمان سفیر آمریکا در کویت اعلام کرد که مسئله بحران خلیجفارس در میان پروندههایی قرار دارد که قرار است امیر کویت در خلال نشست خود با رئیسجمهور آمریکا در واشنگتن مورد بررسی قرار دهد.
سیلفرمان در گفتگوی مطبوعاتی خود در سفارت آمریکا در کویت تصریح کرد که تاکید میکنم اختلاف در حوزه خلیجفارس از جمله موضوعاتی است که امیر کویت در خلال دیدار خود با ترامپ٬ آن را مطرح خواهد کرد.
وی اضافه کرد که یافتن یک راهحل برای پرونده بحران خلیجفارس تا به امروز در اولویتهای شیخ صباح بوده و مطمئنم که در این نشست بحثهای جدی در این خصوص صورت خواهد گرفت تا وحدت کامل به شورای همکاری خلیجفارس بازگردد.
به نظر میرسد که تهدید منافع آمریکا در سایه اقدامات ایران در آبهای خلیجفارس و مورد هدف قرارگرفتن مستمر مواضع عربستان توسط انصارالله و نیز بالاگرفتن اختلاف ریاض و ابوظبی در مناطق جنوبی یمن و سایر این پروندهها نیاز به یک اقدام فوری دارند تا هرچه سریعتر پرونده بحران خلیجفارس به طور کامل بسته شود.
ارزیابی صهیونیستی: اختلاف میان عربستان و امارات٬ منافع ما را تهدید میکند
پایگاه خبری العهد نیز نوشت : مقاله ای که توسط مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی صادر شد٬ هشدار داد که اختلاف میان عربستان و امارات در یمن٬ منافع صهیونیست ها و آمریکا را تهدید میکند.
این مقاله اشاره میکند که فروپاشی ائتلاف میان عربستان و امارات در جنگ یمن٬ میتواند انصارالله را قادر سازد تا آزادانه تحرکاتی ضد دریانوردیها در دریای سرخ ترتیب دهد که این امر احتمال تهدید منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی را افزایش میدهد.
در مقاله مذکور آمده که اختلاف میان ابوظبی و ریاض و جدایی جنوب یمن اصلا به نفع عربستان نیست؛ چرا که این امر به معنای سیطره کامل و انفرادی انصارالله بر شمال است.
در این راستا محققان تاکید کردند که شرمساری محمدبنسلمان ولیعهد سعودیها پس از اینکه انصارالله ثابت کرد که عربستان یک ببر کاغذی است٬ بیشتر شده و بحران انسانی در یمن٬ بنبست عربستان را در سطح بینالمللی تشدید میکند.
در این مقاله آمده است که هرچند عربستان سعودی و امارات متحده عربی تلاش می کنند طوری عمل کنند که گویی اختلاف نظری میان آنها وجود ندارد اما مواضعشان درباره آینده یمن کاملا مخالف یکدیگر است.
مقاله صهیونیستی همچنین اشاره میکند که فهمیدن این موضوع که اختلاف میان عربستان و امارات تنها در چارچوب مواضع آنها در رابطه با شرایط جنگ یمن باقی میماند و یا به پروندههای دیگر نیز منتقل میگردد٬ امری دشوار است.