راهکار وزارت کشور برای افزایش مقبولیت دولت
وزیر کشور با بیان اینکه دولتی داریم که مبتنی بر خواست و اراده مردم است، گفت: ما باید این دولت‌ها را کارآمد کنیم . آنچه که مقبولیت و مشروعیت دولت را دچار اشکال می کند ناکارآمدی است.
وی در تشریح معنای اهمیت دولت و هفته دولت گفت: دولت در ادبیات سیاسی معنایی خاصی دارد. ملت نیز معنای خاص خود را دارد. در ادبیات سیاسی، دولت سازی و ملت سازی مفاهیم عمیقی دارند. اینکه تعدادی در جایی جمع شوند و کشوری را اداره کنند به معنی دولت نیست و یا این که عده ای در یک مکان جغرافیایی قرار بگیرند نیز به معنی ملت نیست.اگر روند شکل‌گیری دولت‌ها در ایران را بررسی کنیم به جرأت می‌توانم بگویم تا انقلاب اسلامی به معنا و مفهوم واقعی دولت نداشته ایم.
رحمانی فضلی اضافه کرد: از ویژگی های اصلی دولت و مفهوم دولت، مقبولیت و مشروعیت است. بر اساس این دو شاخص می‌توان این سوال را پرسید که آیا دولت‌های قبل از انقلاب اسلامی مقبولیت داشته اند یا خیر؟ که می توان پاسخ داد؛ صد درصد نداشتند. زیرا برخاسته از متن مردم نبودند. دولت ها بیشتر بر اساس ملوک الطوایفی یا قدرت های پراکنده مبتنی بر مالکیت زمین شکل می گرفتند؛ زیرا اساس قدرت زمین بود وکسانی که دارای زمین بودند، قدرت اقتصادی و سپس قدرت سیاسی و نظامی پیدا می‌کردند.
وی تصریح کرد: قبل از انقلاب هیچ دولتی برخاسته از متن مردم نبود.یعنی هیچ دولتی بر اساس رای و اراده مردم انتخاب نمی‌شد. بنابراین نه تنها مشروعیت بلکه مقبولیت هم نداشتند و در عملکرد آنها هم این موضوع کاملا روشن بود. زیرا مردم در نقشی در اداره کشور نداشتند و در مسیر تصمیم گیری و تصمیم‌سازی نبودند.
رحمانی فضلی خاطر نشان کرد: مجلس و تفکیک قوایی هم وجود نداشت. اگر هیات حاکمه‌ای به نام سلطنت بوده، هم مجلس، هم قوه قضاییه و هم اجراییه در آنجا تجمیع پیدا می کرد و آنها هرتصمیمی که می خواستند می گرفتند؛ به عبارت دیگر رابطه ملت، با دولت یک طرفه و یک سویه بود. آنها امر و نهی می‌کردند و مردم نیز باید گوش می‌دادند. و سرباز و خراج برای جنگ می دادند.
وی اظهار داشت: در کشورهای اروپایی مالکین در حوزه‌های مختلف به معنای واقعی وجود داشتند که مِلک برای آنها بود و سرباز و ارتش و حکومت محلی وشورای تصمیم‌گیری داشتند. جنگ‌های شدیدی در اروپا طی صدها سال رخ داد. بعد آنها به مرور تصمیم می‌گیرند که دولت مرکزی درست کنند؛ بنابراین کلونی های قدرت جمع می شوند و دولت مرکزی ایجاد می کنند، از هرکدام از این کلونیها هم چندنفر برای دولت مرکزی قانون‌گذار می شوند.
رحمانی فضلی افزود: در حقیقت دولت مرکزی فاقد قدرت واقعی است و قدرت واقعی در اختیار مناطق است. اما برخلاف آنها در کشور ما همه مِلک ایران برای شاه بود. شاهان وقتی به سلطنت می‌رسیدند والی ها را تغییر می دادند و آدمهای خودشان را قرار می دادند. والی‌ها هم حاکمان خود را عوض می کردند، برای اینکه مطابق دستور والی عمل کنند. در حقیقت شکل گیری حکومت و سلسله مراتب قدرت کاملا یکسویه بود و مردم نقشی نداشتند.
رحمانی فضلی با بیان اینکه تا مشروطیت واژه ملت و مردم در ایران نداشتیم،گفت: محترم‌ترین واژه رعیت بود. پس وقتی این چنین رابطه ای بین مردم و حاکمیت برقرار بود، مقبولیتی در نزد مردم و مشروعیتی برای اعمال حاکمیت وجود نداشت.
وی با بیان اینکه از دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی، به ظاهر مشروطه و مجلس و قوه قضاییه شکل گرفت، اظهار کرد: استبداد صغیر و استبداد کبیر و به توپ بستن مجلس انتخابات تشریفاتی در این میان رخ داد.
رحمانی فضاب تصریح کرد: در حقیقت رابطه بر اساس استبداد و زور بود و نتیجه‌اش این شد که همه دولت‌های آن زمان یا در رقابت های قدرت، یا با قیام‌های مردمی از بین رفتند. در واقع می توانیم ادعا کنیم که برای اولین بار در ایران، بعد از انقلاب، وارث یک دولت واقعی دارای مقبولیت و مشروعیت شده ایم و این یکی از هدایای امام و انقلاب به ما است که دارای دولت مقبول و مشروع هستیم که با رای مردم انتخاب شده است و بر اساس قانون اعمال حاکمیت می‌کند.
وی در ادامه اذعان کرد:گرامیداشت این هفته‌ها و ایام برای شکرگذاری این عنایت خداوند است. دولتی که دارای مقبولیت و مشروعیت است می تواند ۴۰ سال مقاومت کند ، جنگ ۸ساله را پشت سر و تحریم ها را پشت سر بگذارد و در عین حال توسعه را به پیش ببرد. البته نارضایتی‌هایی هم وجود دارد که در همه کشورها هست؛ اما جابجایی قدرت به اراده و خواست مردم شکل می‌گیرد و نظارت بر دولت هم برعهده مردم بوده است.
وزیر کشور در ادامه گفت:اگر پایین‌ترین مراحل حکومتی مانند دهیاری‌ها را درنظر بگیریم، ۳۷,۰۰۰ نفر مدیر روستایی در کشور داریم.اگر ۳۷ هزار را در چهار دوره انتخابات ضرب کنیم ۱۲۰ هزار نفر می شود اگر ازاین تعداد بگوییم ۵۰هزار نفر تکرار است، حدود ۸۰هزار مدیر روستایی تربیت کرده‌ایم. در شهر و مجلس نیز به همین صورت است.وقتی حرکت دست مردم می افتد و آنها با رضایت خودشان انتخاب می‌کنند این اتفاقات هم رخ می دهد.
رحمانی فضلی با اشاره به جلساتی که با مدیران روستایی برگزار شده اظهار کرد: انصافاً آنها مدیران قوی هستند. دهیاران هم بعد اجرایی خوبی دارند و هم تحصیلات عالیه هم دارند؛ هشتاد هزار مدیر روستایی عدد بزرگی است. در شهرداری و فرمانداری و نظائر آن نیز وضعیت همین است.در کل استان‌ها بیش از ۵۲۰ مدیر خانم داریم و در وزارت کشور، استانداری ها، فرمانداری ها و بخشداری نیز زنان بسیاری مشغول به کار هستند؛ این عدد بزرگی است.
وی ادامه داد:ما نباید بر اساس آنچه که نداشتیم و نداریم و البته باید به دست بیاوریم و به سمت آن حرکت کنیم، ناشکری کنیم. این کشور طی ۴۰ سال با وجود تمام فشارها، ایستاده و نباید مقایسه لحظه به لحظه کنیم، بلکه باید فرآیندها و روندها را در نظر داشته باشیم.
رحمانی فضلی گفت: بیش از ۲۰۰ سال است که در کشورهای اروپایی، به قول خودشان دموکراسی جاری است. از قرن ۱۸ به استثمار کشورهای جهان سوم دست زدند و با کشف انرژی بخار و ساخت کشتی های بزرگ تمام دنیا را چپاول کردند. اما در همان زمان تا قبل از مشروطیت و انقلاب اسلامی، ملاک در اینجا تعداد حرم‌سراهایی شاهان بوده است. همان زمان که اروپا قوه بخار را درست می کرد، در اینجا حرمسرا را گسترش می دادند.
وزیر کشور افزود: ۴۰ سال است که سخت‌ترین فشارها را تحمل می کنیم و آنها می‌گویند چرا موشک می سازید؟ چرا در علوم فضایی پیشرفت کرده اید؟ زیرا ما در زمان جنگ در حالیکه خانه و کاشانه مردم عزیزمان زیر موشک باران قرار داشت، باید دنیا را می گشتیم تا بتوانیم موشک و بلکه گلوله را پیدا کنیم. آنها می‌گویند چرا در حوزه انرژی هسته‌ای وارد می شوید؟ آنها نگران این موضوع هستند که ما در همه حوزه‌های علمی جلو هستیم.
وی اضافه کرد: همچنین در بخش‌های سیاسی هم به همین صورت است. آنها می‌گویند که در افغانستان سوریه، عراق و ونزوئلا چه کار می کنید؟ غزه و فلسطین چه ربطی به شما دارد؟ ما می‌گوییم کشورهای منطقه ما، مانند افغانستان چه ربطی به آمریکا دارد؟ اگر ما در این کشورها از حق مردم حمایت می کنیم به علت آن است که این کشورها همسایه ما هستند یا دولت آنها از ما در خواست کرده است و اگر ملت مسلمان تقاضای کمک کنند وظیفه ماست زیرا هم دین‌ما هستند. کدام ملت از آمریکا تقاضا کرده است که به کشورشان بیاید؟ ما سؤال می کنیم که شما با کدام کشور در حال توسعه و جهان سوم و پیشرفته ارتباط داشته که توانستید وضع آنها را خوب کنید؟ هیچ کشوری چون این رابطه یک رابطه یک طرفه است.
رحمانی فضلی خاطر نشان کرد: دولتی داریم که مبتنی بر خواست و اراده مردم است. ما باید این دولت‌ها را کارآمد کنیم . آنچه که مقبولیت و مشروعیت دولت را دچار اشکال می کند ناکارآمدی است.
وی افزود: اگر اخبار خارجی را گوش دهید به طور مثال اگر اتفاقی در دولت بیفتد اسم آن فرد را نمی برند می گویند دولت ایران. اگر موضوعی در مجلس پیش بیاید می گویند مجلس ایران ناکارآمد است و.. چرا؟ آنها می خواهند نهاد های مقبول و مشروع را از مقبولیت و مشروعیت بیاندازند .یک حکومت مبتنی بر همین نهادهای حکومتی است است.
رحمانی فضلی بیان داشت: اگر انتقادی داریم باید انتقاد را مطرح کنیم و اشکالی هم ندارد؛ اما باید بدانیم که به هر میزانی که دولت را تضعیف و ناکارآمد کنیم یک نهاد حاکمیتی را دچار اشکال می کنیم. فردایی که این دولت نبود و دولت منتخب شما بود، یک دولتی با پیش داوری و پیش زمینه نارکارآمد در ذهن مردم است. و فردا نیز برای دولت شما اعتباری قائل نخواهند بود. یا اگر مجلسی ضعیف شود دیگر برای قوانین مجلس، اهمیتی قائل نمی شوند.
وزیر کشور خاطرنشان کرد: کارآمدی مورد مهمی است. اما چرا اهمیت دارد؟ برای اینکه مردم ما را به عنوان متولی حکومت انتخاب می کنند، برای اینکه امور آنها را اداره کنیم. رابطه بین دولت و ملت با یک حلقه به نام سرمایه اجتماعی به هم متصل است. وقتی سرمایه اجتماعی ضعیف شود، یعنی حلقه وصل کننده ضعیف می شود، اگر این حلقه تقویت شود، امید و نشاط ایجاد می‌شود .
رحمانی فضلی با بیان اینکه بیش از هزارسال است که مشکلات و مسائلی فراوانی داشتیم و در هر جای دنیا ناکارآمدی و نارضایتی هایی وجود دارد زیرا انسان موجودی کمال گرا است و بر اساس کمالاتش، مطالباتش نیز بالا می‌رود، گفت: هرجای دنیا هم اگر نظرسنجی صورت بگیرد، عده‌ای از مردم ناراضی هستند.
وی با اشاره به اینکه باید کاری کنیم کارآمدی بالا رود و وزارت کشور اصلی ترین محور کارآمد کردن دستگاه های اجرایی و در اموری برخی از دستگاه های غیر اجرایی است گفت: در وزارت کشور باید تلاش کنیم مشروعیت و مقبولیت دولت را بالا ببریم.که این کار به وسیله کارآمدی صورت می گیرد. برای مثال در حوزه سیاست و انتخابات اگر وزارت کشور انتخاباتی برگزار کند که در آن شبهه باشد یا بی طرفی بهم بخورد، مطمئن باشید که مشروعیت را دچار اشکال کردیم. در بخش امنیتی نیز می‌توان گفت امنیت زیربنای همه فعالیت‌ها در کشور است. ما در کشور انواع اقوام و اقلیت‌ها واحزاب را درحوزه سیاسی داریم هرچند از عملکرد احزاب راضی نیستیم و باید قوی تر باشند.
وزیر کشور در ادامه گفت: حوزه امنیت بستری برای فعالیت سیاسی اجتماعی اقتصادی و.. است. شما به عنوان متولیان امنیت در کشور باید با کارآمدی امنیت را بالا ببرید. باید کاری کنیم که این کشور از مرزها گرفته تا داخل هیچ فضای ناامنی نداشته باشد که شما باید در حوزه‌های مختلف این را انجام دهید که انجام هم می‌دهید.
وی ادامه داد: باید بدانیم مجموعه اقدامات ما موجب کارآمدن شدن و تقویت اعتماد و سرمایه اجتماعی می شود. باید تلاش کنیم تا نظام در چارچوب اجرایی خود، روان و با نشاط ، کارآمد، امید بخش و اعتمادزا باشد. باید بدانیم هر کداممان، سهمان در افزایش اعتماد و امید و مقبولیت چقدر است. اگر تک تک نیروها، سهم خودشان را انجام دهند، دولت، دولت مقتدر خواهد شد. وقتی به عنوان منظومه در کشور هر کدام کارهایمان را خوب انجام دهیم، دولت مقتدر ایجاد خواهد شد و اگر انجام ندهیم این اتفاق نمی‌افتد.
رحمانی فضلی با اشاره به اینکه شما زنان را به عنوان انسان قدرتمند و توانمند می بینم که در برخی موارد حتی بر تر از مردان هستید اضافه کرد: در انتصابات، به جنسیت افراد توجه نمی‌کنم بلکه توانمندی افراد حائز اهمیت است.