خاطره تورم ۴۰درصدی پس از ۲۴ سال زنده شد
افزایش بیش از ۳۰درصدی نرخ تورم در یک سال اخیر و ثبت رکورد تورم بالای ۴۰ درصد در تیر ماه، خاطرات تورم ۴۹ درصدی دولت سازندگی در سال ۷۴ را دوباره زنده کرد.
خبرگزاری تسنیم: تازه‌ترین آمار منتشره از شاخص تورم در دولت دوازدهم نشان میدهد که نرخ تورم بار دیگر از مرز ۴۰ درصد عبور کرده و در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال به ۴۰.۴ درصد رسیده است؛ نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه ۱۳۹۸ در مناطق شهری ۳۹.۷ درصد و در مناطق روستایی ۴۴.۴ درصد برآورد شده است.
البته این آماری است که از سوی مرکز آمار اعلام شده است و مشخص نیست محاسبات تورمی بانک مرکزی در تیرماه به چه عددی رسیده است؛ دولت از آبان ۹۷ اجازه انتشار آمار تورم بانک مرکزی را نمی‌دهد. احتمالاً علت عدم انتشار آمار تورم بانک مرکزی، اختلاف فاحش تورم محاسبه شده‌ی این بانک با مرکز آمار است.
تورم محاسباتی بانک مرکزی همواره ۲.۸ تا ۳ درصد بالاتر از آمار‌های مرکز آمار بود و اگر الان امکان انتشار تورم بانک مرکزی وجود داشت احتمالاً شاخص تورم تیر ماه از ۴۳ درصد هم بالاتر گزارش می‌شد.
با این حال اما، تورم ۴۰.۴ درصدی که از سوی مرکز آمار محاسبه و اعلام شده است هم می‌توان ملاکی باشد برای ثبت رکوردی کم سابقه از تورم بالا طی ۸ دولت گذشته.
دولت روحانی باردیگر رکورددار در بالاترین‌ها شد؛ این بار روحانی رکورددار تورم ۴۰.۴ درصدی به اذعان مرکز آمار است؛ در ۲۴ سال گذشته یکبار در دولت سازندگی تورم از ۴۰ درصد عبور کرد و به مرز ۵۰ درصد نزدیک شده بود. در سال ۷۴ (دوره ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی) نرخ تورم ۴۹.۴ درصد شد!
بنابراین، بعد از دولت سازندگی، دولت تدبیر و امید رکوردار تورم بیش از ۴۰ درصدی در ایران است؛ طی ۲۴ سال اخیر (به جز مهر ۱۳۹۲ با تورم ۴۰.۴ درصد) تورم سالانه و ماهانه در هیچ مقطعی به بیش از ۴۰ درصد نرسیده است.
البته دولت روحانی درحالی باید عنوان رکورد تورم ۴۰ درصدی را یدک بکشد که در سال‌های اخیر مدام شعار تورم تک رقمی را تکرار می‌کرد؛ هرچند براساس آمار و روی کاغذ این شعار برای مقطعی نیز محقق شد، ولی نه تنها دوام نداشت بلکه باعث شد فنر تورم که فشرده شده بود باز شود و تورم سرسام آور را به ارمغان بیاورد.
نکته مهم در مرور نرخ تورم در ۸۰ سال گذشته نشان میدهد که درحالی رکورد تورم ۴۰ درصدی بعد از دولت سازندگی به دولت روحانی رسیده است که در سال‌های جنگ تحمیلی نیز این اعداد و ارقام از تورم در اقتصاد ایران ثبت نشده است.
بالاترین تورم در سال‌های جنگ تحمیلی و در فاصله سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ معادل ۲۸.۹ درصد در سال ۱۳۶۷ بوده است. کمترین نرخ تورم در این دوره زمانی نیز ۶.۹ درصد در سال ۱۳۶۴ بود.
به گزارش تسنیم، میانگین نرخ تورم از سال ۶۸ تا ۷۵ در دولت‌های پنجم و ششم ۲۵.۳ درصد بوده است. در این مقطع رشد اقتصادی کشور دارای میانگین ۵.۵ درصدی و نرخ بیکاری نیز ۹.۱ درصد بوده است.
رکورددار بالاترین نرخ تورم در ۴۰ سال اخیر "دولت سازندگی" است؛ تورم در دولت هاشمی به مرز ۵۰ درصد رسید؛ در سال ۱۳۷۴ نرخ تورم به ۴۹.۴ درصد افزایش یافت.
گفتنی است، تفکرات حاکم در این دولت و اجرای سیاست‌های "تعدیل اقتصادی" موجب بروز تورم‌های بالا در اقتصاد ایران شد هرچند عقب نشینی از سیاست تعدیل در سال‌های پایانی فعالیت دولت هاشمی موجب کنترل محدود نرخ تورم شد.
پایین‌ترین نرخ تورم در دولت سازندگی نیز به سال‌های ابتدایی فعالیت این دولت باز می‌گردد. سال ۱۳۶۹ از معدود سال‌هایی بود که اقتصاد ایران تورمی تک رقمی را شاهد بود. نرخ تورم در سال ۱۳۶۹ برابر با ۹ درصد اعلام شده است.
نرخ تورم در دولت‌های هفتم و هشتم یعنی از سال ۷۶ تا ۸۳ معادل ۱۵.۸ درصد بوده است ضمن آنکه در این دولت‌ها میانگین رشد اقتصادی ۴.۲ درصد و نرخ بیکاری ۱۲.۸ درصد بوده است.
در دوره فعالیت این دولت، اما کاهش شدید قیمت نفت در میانه فعالیت زمینه را برای رشد تورم فراهم کرد. محدوده نوسان نرخ تورم در سال‌های فعالیت این دولت بین ۱۲ تا ۲۰ درصد بود.
پایین‌ترین نرخ تورم در سال‌های فعالیت دولت اصلاحات به سال ۱۳۷۹ بر می‌گردد. در این سال نرخ تورم ۱۲.۹ درصد بود. سال ۱۳۷۸ نیز تورم با ثبت عدد ۲۰.۱ درصد، بالاترین تجربه تورمی دولت اصلاحات بود. در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ نرخ تورم در محدوده ۱۲ تا ۱۵ درصدی در نوسان بود.
آن‌طور که آمار‌های رسمی نشان میدهد میانگین نرخ تورم در دولت‌های نهم و دهم طی سال‌های ۸۴ تا ۹۱ معادل ۱۷.۷ درصد بوده است. البته در این سال‌ها میانگین رشد اقتصادی ۳.۳ درصد و نرخ بیکاری ۱۱.۷ درصد بوده است.
بالاترین نرخ تورم ثبت شده در سال‌های فعالیت دولت احمدی نژاد برابر با ۳۴.۷ درصد در سال ۱۳۹۲ است و پایین‌ترین نرخ تورم نیز در اولین سال فعالیت این دولت یعنی سال ۱۳۸۴ اتفاق افتاد. نرخ تورم در این سال برابر با ۱۰.۴ درصد بود.
همچنین طبق آخرین آمار اعلامی بانک مرکزی، در دولت یازدهم نرخ تورم در خردادماه ۹۴ (آخرین تورم اعلامی در دولت یازدهم) ۱۵.۶ درصد، رشد اقتصادی ۳ درصد و بیکاری ۱۰.۸ درصد بوده است.
طبق آخرین گزارش بانک مرکزی تورم در آبان سال ۹۷ معادل ۱۸.۴ درصد شده بود؛ و تازه‌ترین آمار تورمی منتشره از سوی مرکز آمار نشان میدهد در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال تورم از ۴۰.۴ درصد عبور کرده است.
دولت یازدهم در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ توانست آرامشی تورمی را ایجاد کند، ولی این آرامش دوام نداشت و از سال ۹۷ رسماً استارت تورم‌های نجومی زده شد.
پایین‌ترین نرخ تورم در سال ۱۳۹۵ برابر با ۹ درصد و بالاترین نرخ تورم این دولت برابر با ۴۰.۴ درصد تیرماه سال ۹۸ ثبت شده است.
بیشتر بخوانید
تورم ایران در ۸۰ سال گذشته+جدول
تورم ۴۰ درصدی مصداق کوچکی از واقعیت اقتصادی و حال و هوای سفره مردم است؛ تورم یکی از رایج‌ترین معیار‌ها برای قضاوت در خصوص معاش و رفاه مردم است.
هرچند دولت روحانی معتقد است تورم بیانگر شتاب قیمت هاست و زمانی که با وجود فشار‌های سنگین بر خانوار از تورم تک رقمی سخن می‌گفتند مدام تاکید می‌کردند که دولت مانع از رشد قیمت‌ها شده است. در تمام دولت‌هایی که از بعد از انقلاب روی کار آمده اند شعار تورم تک رقمی و کاهش قیمت‌ها داده شده، ولی همانطور که آمار‌های رسمی بانک مرکزی نشان میدهد ایران تا کنون به جز سال‌هایی معدود نتوانسته است با نرخ تورم تک رقمی سال خود را به پایان برساند.
دولت روحانی بیش از دولت‌های قبلی شعار تورم تک رقمی را سرداد و برای مدتی توانست این شعار را عملی کند هرچند همان زمان هم تورم تک رقمی بیشتر روی کاغذ خودنمایی می‌کرد تا در واقعیت اقتصاد ایران و سفره مردم!
شاید توجیه دولت از تورم افسارگسیخته امسال، تحریم و فشار‌های غرب بر اقتصاد ایران باشد، اما مشاهده تورم سال‌های جنگ تحمیلی نشان میدهد که در زمان جنگ هم این تورم‌ها را در اقتصاد نداشتیم.