جزئیاتی از طرح فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا

خبرگزاری فارس: منابعی در وزارت خارجه فرانسه مفادی از محتوای طرح این کشور در خصوص کاهش تنش میان ایران و آمریکا را شرح دادند.

این منابع به شبکه المیادین گفتند که تاکنون مواضع کشورهای ایران و آمریکا در خصوص ابتکار عمل فرانسه هیچ نرمشی را نشان نداده و در این خصوص هیچ گام رو به جلویی نیز برداشته نشده است.

با این حال آن‌ها مدعی شدند که در جریان سفر مشاور رئیس‌جمهور فرانسه به تهران، مسئولان ایرانی، فرانسه را برای پیگیری تلاش‌هایش در جهت اجرای مفاد توافق هسته‌ای تشویق کرده‌اند اما مشاور «امانوئل مکرون» هیچ پاسخی مثبت یا منفی در خصوص مفاد طرح فرانسه از سوی مسئولان ایرانی دریافت نکرده است.

طبق گفته این منابع رسمی، ابتکار فرانسه مرحله به مرحله است و می‌توان در صورت موفقیت‌آمیز بودن گام اول، به راه‌حل جامع دست یافت.

این منابع در خصوص گام اول این طرح گفتند که در این مرحله ایران و آمریکا باید به تاریخ پیش از دوم ماه می، یعنی به پیش از پایان معافیت‌های تحریمی بازگردند.

طبق این طرح ایران نیز باید فورا تمامی اقدامات خود در خصوص کاهش تعهداتش به توافق هسته‌ای را متوقف کرده و به پیش از این اقدامات بازگردد و همچنین باید در خصوص نقش خود در خاورمیانه تغییراتی دهد و از گروه‌های عراقی بخواهد تا آنچه تحریک آمریکایی‌ها در این کشور خوانده شده را متوقف کنند.

همچنین طرح فرانسه از ایران می‌خواهد تا گروه‌های مقاومت از جمله حزب‌‌الله لبنان، حضور خود در سوریه را کاهش دهند و انصارالله یمن نیز حملات موشکی و پهپادی به عربستان را متوقف کند. در این طرح اشاره‌ای به لبنان نشده است چرا که طبق ادعای فرانسه جبهه لبنان-اسرائیل با ثبات است.

فارس نمی‌تواند مستقلا صحت آنچه منابع فرانسوی به المیادین گفته‌اند را تائید یا رد کند.

مادرید: اسپانیا به اینستکس می‌پیوندد

وزیر خارجه اسپانیا از تلاش‌های خود و دیگر همتایان اروپایی‌اش برای حفظ برجام و تعامل تجاری با ایران خبر داد.

به گزارش فارس، اسپانیا نیز دوشنبه از تلاش‌های خود برای حفظ برجام و تداوم تعامل تجاری با ایران با وجود فشارهای آمریکا خبر داد.

به نوشته خبرگزاری «رویترز» «خوزه بورل» وزیر خارجه اسپانیا و نامزد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه قبل از ورود به محل برگزاری نشست شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در «بروکسل» به خبرنگاران گفت : «هرکاری را که بتوانیم انجام می‌دهیم تا اطمینان حاصل کنیم تحریم اقتصادی علیه ایران وجود ندارد و شرکت‌های اروپایی میتوانند در آنجا کار کنند.»

بر اساس این گزارش، بررسی وضعیت توافق هسته‌ای با ایران و تنش‌های اخیر در منطقه خلیج فارس از جمله موضوعات اصلی مورد بحث در نشست امروز شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپاست.

با وجود گذشت بیش از یک سال از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و تلاش‌های مداوم کاخ سفید برای قطع کامل روابط تجاری خارجی ایران، اتحادیه اروپا که به وعده خود برای جبران آثار ناشی از خروج آمریکا عمل نکرده، تأکید دارد که ایران همچنان باید محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای خود را حفظ کند.

به گزارش رویترز، وزیر خارجه اسپانیا در ادامه اظهار داشت: «این امر بسیار دشوار است، زیرا قوانین ایالات متحده به شیوه‌ فرامرزی و فراتر از چارچوبی که ما آن‌را قبول نداریم، کار را دشوار می‌سازد.»

وزیر خارجه اسپانیا در خاتمه از پیوستن کشورش به ساز و کار مالی اروپا (اینستکس) خبر داد.

جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه امسال بعد از یک سال پایبندی یکجانبه به توافق هسته‌ای، اعلام کرد به مرور تعهد خود به این توافق را کاهش می‌دهد. با عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم با غنای پایین و همچنین افزایش خلوص اورانیوم غنی‌شده ایران، اتحادیه اروپا بیش از پیش برای حفظ توافق هسته‌ای به تکاپو افتاده است.

سخنگوی وزارت خارجه نیز دوشنبه در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی عضو برجام گفت: «انتظار ایران از شرکای اروپایی، اتخاذ تصمیم‌ها و گام‌های عملی در روند اجرایی شدن توافق است و تا زمانی که آنها متعهد باشند، ما هم به همان میزان متعهد می‌مانیم.»

سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیانیه اخیر سه کشور اروپایی در خصوص برجام گفت: «دولت جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌ها و موضع گیری‌های طرف‌های اروپایی برجام را با دقت به لحاظ میزان انطباق با تعهدات این دولت‌ها وفق توافق مزبور و مصوبات کمیسیون مشترک مورد بررسی قرار می‌دهد.»

واکنش هلند به تقاضای آمریکا برای حضور در خلیج فارس

وزیر خارجه هلند گفت که دولت این کشور دو ماه دیگر و بعد از ارزیابی خطرات امنیتی، به درخواست آمریکا برای حضور در خلیج فارس پاسخ خواهد داد. وزیر خارجه هلند دوشنبه گفت که کشورش در حال بررسی درخواست آمریکا برای کمک نظامی به این کشور و حضور در تنگه هرمز است.

به نوشته «آسوشیتدپرس» «استف بلاک» وزیر خارجه هلند گفت که دولت این کشور تا اواسط سپتامبر(شهریور) در این زمینه ارزیابی خواهد کرد.

وزیر خارجه هلند اظهار داشت که این مسئله به تجهیزات نظامی مورد نیاز و به طور کلی خطرات امنیتی بستگی دارد.

این در حالی است که مقامات «نروژی» نیز علیرغم «مثبت» خواندن طرح آمریکا جهت ایجاد ائتلاف برای حفاظت از آبراه‌های بین‌المللی نزدیک ایران و یمن، تاکید کردند که درباره ایفای نقش عملی نروژ در این ائتلاف تردید وجود دارد.

به گزارش وبگاه «نیوز این اینگلیش» دولت نروژ درباره پاسخ مثبت دادن به درخواست آمریکا برای «کمک نظامی» به واشنگتن برای تقویت امنیت در آب‌های مجاور ایران تردید دارد.

به نوشته آسوشیتدپرس، استف بلاک در ادامه اظهارات خود در زمینه حضور نظامی کشورش در خلیج فارس گفت: «ما از فصل تابستان برای این که چه پاسخی در این زمینه بدهیم، استفاده خواهیم کرد.»

وی امروز نیز در زمینه برجام و تعامل تجاری اروپا با ایران نیز اظهار داشت: «قطعا از وضعیت موجود در ایران نگرانیم. ایران باید به تعهدات خود در برجام پایبند بماند.»

بلاک در پاسخ به این سؤال که آیا برجام در آستانه فروپاشی است، گفت: «امیدوارم که اینطور نباشد. فکر می‌کنم هنوز خیلی دیر نشده، اما ایران واقعا باید به تعهداتش پایبند بماند.» (جزئیات بیشتر)

با وجود گذشت بیش از یک سال از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و تلاش‌های مداوم کاخ سفید برای قطع کامل روابط تجاری خارجی ایران، اتحادیه اروپا که به وعده‌های خود برای جبران آثار ناشی از خروج آمریکا عمل نکرده، تأکید دارد که ایران همچنان باید محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای خود را حفظ کند.

جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه امسال بعد از یک سال پایبندی یکجانبه به توافق هسته‌ای، اعلام کرد به مرور تعهد خود به این توافق را کاهش می‌دهد. با عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم با غنای پایین و همچنین افزایش خلوص اورانیوم غنی‌شده ایران، اتحادیه اروپا بیش از پیش برای حفظ توافق هسته‌ای به تکاپو افتاده است.

استراتفور: طرح آمریکا برای حفاظت از نفتکش‌ها در خلیج فارس بازدارنده نخواهد بود

یک اندیشکده آمریکایی در گزارشی به بررسی طرح آمریکا برای حفاظت از عبور و مرور نفتکش‌ها در خلیج فارس پرداخت و نوشت که این طرح در برابر ایران بازدارندگی نخواهد داشت.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، اندیشکده استراتفور در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخت که «چرا طرح آمریکا برای حفاظت از نفتکش‌ها در خلیج فارس باعث بازدارندگی در برابر ایران نمی‌شود.»

در این گزارش آمده است: در پاسخ به تنش‌های به وجود آمده در خلیج فارس، آمریکا ابتکاری را مطرح کرده که بر اساس آن امنیت عبور و مرور نفتکش‌ها در منطقه را تامین کند.

در این طرح استقرار کشتی‌های جنگی و گشت هوایی دریایی همچنین نصب دوربین و دیگر ابزارهای شناسایی بر روی نفتکش‌هایی که از منطقه عبور می‌کنند شامل آن می‌شود. با هدف کاهش فشار بر منابع آمریکا، کاخ سفید در تلاش است تا حمایت متحدان منطقه‌ای و جهانی از این طرح را بدست آورد. اما حتی اگر آمریکا بتواند به صورت موفقیت آمیز چنین ائتلافی را تشکیل دهد، هنوز برای کاهش خطر حملات آتی به نفتکش‌ها و در نتیجه تهدید جریان انرژی جهانی کافی نخواهد بود.

بنابراین گزارش، این برای نخستین بار نیست که آمریکا و ایران در خلیج فارس درباره موضوع امنیت عبور نفتکش‌ها از این منطقه در برابر یکدیگر قرار می‌گیرند. حمله مشابهی در جریان جنگ ایران و عراق در سال‌های دهه 1980 نیز روی داده است و در آن سال‌ها تهران و بغداد صادرات نفت یکدیگر را هدف قرار می‌دادند. ایران نیز تعداد زیادی از نفتکش‌های کویتی و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را که به انتقال نفت عراق کمک می‌کردند هدف قرار داد. این حملات به صورت ثابت افزایش یافت و سرانجام و در پی نگرانی آمریکا از تامین امنیت نفت خام مورد نیاز خود از منطقه، مجبور به واکنش شد.

در سال 1987، دولت «رونالد ریگان» رئیس جمهور وقت آمریکا عملیات «ارنست ویل» را آغاز کرد که بزرگترین عملیات دریایی از ابتدای جنگ جهانی دوم بود. واشنگتن ده‌ها ناو جنگی و هواپیمای گشتی در خلیج فارس مستقر کرد و نفتکش‌های کویتی را تحت پرچم آمریکا قرار داد تا این امکان فراهم شود که نیروی دریایی آمریکا از آنها حفاظت کند. با وجود تعداد زیاد ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس، اما این موضوع نیز قادر نبود تا مانع از حمله ایران به نفتکش‌های عراقی و متحدانش به وسیله مین‌های دریایی، قایق‌های سریع و موشک‌های کروز ضد کشتی شود. این موضوع در نهایت به تعدادی درگیری میان نیروهای آمریکایی و ایرانی منجر شد که به عملیات «پریینگ مانتیس» واشنگتن در سال 1988 منتهی شد که اندکی پس از آن جنگ میان ایران و عراق به پایان رسید.

در اندازه‌گیری تاثیرگذاری و خطرات احتمالی برنامه نگهبانی کاخ سفید در خلیج فارس، چندین درس مهم می‌توان از طریق مقایسه شرایط نفتکش‌ها در دهه 1980 با تنش‌هایی که از ماه پیش آغاز شده بدست آورد.

استراتفور نوشت: نخست، کاملا آشکار است که این برنامه حتی اگر موفقیت آمیز باشد، هیچ تضمینی نخواهد داشت که ایران حملات [ادعایی] خود به نفتکش‌ها در مسیر خود در خلیج فارس را پایان یا کاهش خواهد داد.

این موضوع حتی امروز یک تهدید به شمار می‌آید چون کاملا به طور ساده، اهداف انرژی بالقوه زیادی در منطقه وجود دارد و در مقابل نیز اسکورت کمی برای حفاظت از تمام آنها وجود دارد.

دوم، انگیزه پشت حملات ایران به نفتکش‌ها در سال‌های 1980 به بحران عمیق‌تر به خصوص به ادامه جنگ با عراق ارتباط داشت. حملات [ادعایی] اخیر احتمالا به نگرانی عمیقتر در ایران به دلیل تحریم‌های اقتصادی سنگینی مربوط باشد که واشنگتن از سال گذشته علیه ایران اعمال کرده است.

این گزارش می‌افزاید: با توجه به اینکه تهران چیز اندکی برای از دست دادن دارد، اوضاع اقتصادی این کشور دولت این کشور را به سوی انجام عملیات خطرناک سوق داده است.

علاوه بر این شباهت، این موضوع نیز مهم است که بدانیم چه فاکتورهای میان زمان حال و گذشته و طی 40 سال اخیر تغییر یافته است.

در زمان جنگ ایران و عراق، کشورهای اروپایی و آمریکا از خریداران عمده نفت کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند. اما این وابستگی از آن زمان از غرب به سوی کشورهای نظیر هند و کره‌جنوبی که متحدان آمریکا بوده و چین که از رقیبان واشنگتن به شمار می‌آید تغییر یافته است.

علاوه بر آن،‌ تحول دینامیک این است که دولت ترامپ رویکرد متفاوتی نسبت به تهدیدات امنیت ملی داشته است.

بر خلاف ریگان، ترامپ اولویت تلاش‌های خود را برای کاهش تعهدات امنیتی خارجی قرار داده و کم کردن منابع نظامی مورد نیاز برای تامین امنیت عبور و مرور نفتکش‌ها در خلیج فارس است.

در نتیجه آن، کاخ سفید در حال اعمال فشار به متحدان خود در خلیج فارس و همچنین دیگر وارد کنندگان بزرگ نفت از این منطقه نظیر ژاپن، کره‌جنوبی، هند و تا حد کمتری کشورهای اروپایی است تا در طرح آمریکا برای حفاظت از عبور و مرور نفتکش‌ها در خلیج فارس مشارکت کنند.

آمریکا این‌گونه استدلال کرده است که در واقع این کشورها از بروز اختلال در روند عبور و مرور نفتکش‌ها آسیب بیشتری می‌بیند چون وابستگی بیشتری به نفت کشورهای حاشیه‌ای خلیج فارس دارند و به همین دلیل، آنها باید تمایل بیشتری برای مشارکت در این طرح آمریکا برای ایجاد بازدارندگی در مقابل حملات ایران داشته باشند.

متحدان آمریکا با وجود وابستگی به جریان نفت در منطقه، اما به انگیزه آمریکا از این اقدام تردید دارند. بخش عمده‌ای از این عدم اعتماد متحدان آمریکا نظیر ژاپن و آلمان، به دلیل خروج یکجانبه سال گذشته آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران با نام برنامه جامع اقدام مشترک است و این دولت از زمان خروج از برجام اقدامات سنگینی را علیه ایران اتخاذ کرده است.

استراتفور ادامه داد: تا زمانی که آمریکا همچنان به تشدید تحریم‌ها علیه ایران ادامه می‌دهد خطر منجر شدن تنش‌ها میان این دو کشور به جنگی تمام عیار بسیار زیاد است.

این موضوع با این واقعیت همراه شده است که تعدادی از مشاوران ارشد کاخ سفید آشکارا از تمایل خود برای حمله نظامی به ایران صحبت کرده‌اند.

متحدان آمریکا نگران هستند که افزایش حضور نظامی آنها در خلیج فارس آنها را در معرض خطر تقابل نظامی میان آمریکا و ایران قرار می‌دهند. حتی امارات متحده عربی که به صورت سنتی با رفتار منطقه‌ای ایران مخالف است درباره متهم کردن آشکار ایران درباره حادثه حمله به نفتکش‌ها خودداری کرد.

موضوع اساسی وسعت برنامه آمریکا برای پشتیبانی از عبور و مرور نفتکش‌ها در خلیج فارس نیست بلکه واقعیت این است که چنین طرح‌هایی تنها با هدف مقابله با نشانه‌ها و نه ریشه علت رفتار ایران است.

این گزارش در پایان می‌افزاید: چه در خلیج فارس و چه در دیگر عرصه‌ها در خاورمیانه، تهران آشکارا به دنبال تلافی تلاش‌های واشنگتن برای تقویت تغییر یا تضعیف رژیم ایران است.

بنابراین موضوع همچنان باقی خواهد ماند. تا زمانی که آمریکا همچنان به افزایش فشار تحریم‌ها علیه ایران بپردازد، خطر تبدیل تنش‌ها میان دو کشور به جنگی تمام عیار بالا خواهد بود. چنین درگیری بدون تردید تاثیر مخرب‌تری بر عبور و مرور نفتکش‌ها در خلیج فارس خواهد گذاشت. از سوی دیگر ایران طی 4 دهه گذشته توانایی نظامی برای حمله به نفتکش‌ها را به طور چشمگیری افزایش داده است و این بدان معناست که هرگونه افزایش تنش‌ها در منطقه می‌تواند خطرات بزرگتری برای صادرات نفت جهان در مقایسه با شرایطی که در سال‌های 1980 وجود داشت، بوجود آورد.