برجام و این سه جوان آمریکایی +تصاویر
آمریکا بخش عمدهای از یکی از مهمترین پروژههای سیاست خارجی خود که مذاکرات برجام بود را به نیروهای جوانش سپرده بود. صرفنظر از قضاوت منفی ما دربارهی عملکرد آمریکاییها، اما این تجربه به لحاظ «فرمی» دربارهی جوانگرایی میتواند خواندنی باشد.
پیروزی نهایی در جنگ هشتساله تحمیلی برابر رژیم بعثی برخوردار از حمایتهای قاطبه قدرتهای دنیا از آمریکا گرفته تا شوروی که بهعنوان یکی از نمونههای فتح معجزهآسای پس از انقلاب محسوب میشود به دست جوانها رقم خورده است. گزارشها میگویند سن فرماندهان ایرانی در دفاع مقدس غالبا بین 19 تا 25 سال بوده است.
شهید طهرانیمقدم بهعنوان یکی از موثرترین چهرههای پس از انقلاب که با تاسیس و بومیسازی فناوری موشکی نقش کلیدیای در تامین امنیت ایران داشت در زمان پایهگذاری صنعت موشکی ایران نهایتا 30 سال داشته است. سرعت رشد خیرهکننده علمی کشور در سالهای گذشته و کسب جایگاههای برتر دنیا در فناوریهای هایتک و لبههای دانش مانند سلولهای بنیادی، نانو، هوافضا و امثال اینها نیز عموما به دست جوانها انجام شده است.
بنابراین جوانان به تجربه ثابت کردهاند درصورت به دست گرفتن امور، نتایج شگفتانگیزی بههمراه میآورند.
کارآمدی جوانان در تحقیقات علمی نیز اثبات شده است. در یک نمونه تحقیقات جوزف فولکمن (Joseph Folkman) و جک زنگر (Jack Zenger) در سال 2015 که برای مجله کسبوکار هاروارد (HBR) انجامشده، نتایج شگفتانگیزی از برتری جوانان در «کارآمدی» نسبت به پابهسن گذشتگان بههمراه داشته است. این تیم با بررسی عملکرد 65 هزار رهبر و مدیر مشهور در جهان، کارآمدی مدیران زیر 30 سال را با گروه بالای 45سال مقایسه کرده و نهایتا گزارش داده است 44 درصد از کارآمدترین رهبران مورد مطالعه این تحقیق را افراد زیر 30 سال تشکیل داده بودند، در حالی که افراد بالای 45سال تنها 20 درصد از مدیران موفق و کارآمد را به خود اختصاص میدادند.
این تحقیق 6 دلیل عمده را برای چرایی موفقتر و کارآمدتربودن جوانان نسبت به مسنترها فهرست میکند که «استقبال از تغییر و تحول»، «رفتار الهامبخش» بهمعنای تهییج و انرژی دادن به دیگران برای دستیابی به هدف، «پذیرندهبودن نسبت به بازخوردها»، «بهبود و پیشروندگی ادامهدار و مستمر»، «متمرکز بودن بر اهداف» و «اهداف عالی و غیرمحافظهکارانه» آن 6 دلیل هستند.
این تجربه در دیگر کشورها هم تجربه شده است. مثلاً دولت آمریکا بخش عمدهای از یکی از مهمترین پروژههای سیاست خارجی خود که مذاکرات هستهای منتهی به برجام بود را به نیروهای جوانش سپرده بود. صرفنظر از قضاوت منفی ما دربارهی عملکرد آمریکاییها، اما این تجربه به لحاظ «فرمی» دربارهی جوانگرایی میتواند خواندنی باشد. در واقع در این کارگزار، آمریکاییها در کنار نیروهای کارکشته و زبدهای مانند «ویلیام برنز» و «وندی شرمن» بخش مهمی از وظایف را به جوانان کمسن و سال سپرده بود. در زیر به معرفی سه نفر از شاخصترین جوانانی میپردازیم که وظایف مهمی را در جریان این مذاکرات برای آمریکا به عهده گرفته بودند.
جیک سالیوان
سالیوان سال 2011 که به عنوان مدیر کل دفتر برنامهریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا انتخاب شداو سال 2013 یکی از اعضای اصلی تیمی بود که در عمان مذاکرات محرمانهای را با مذاکرهکنندگان ایرانی درباره برنامه هستهای ایران کلید زد. این مذاکرات محرمانه مسیر حصول توافق موقت ژنو در سال 2013 را هموار کرد.
سالیوان بعد از مذاکرات عمان همواره یکی از اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکا در گفتوگوهای هستهای با ایران بود. پایگاه پولیتیکو از او به عنوان «مرد نامرئی هیلاری کلینتون» یاد کرده و او را از چهرههای اصلی طراحی گفتوگوی تلفنی اوباما و حسن روحانی، رئیسجمهور ایران توصیف کرده است.
نیروی جوانی و انگیزه او برای نشان دادن توانمندیهایش یکی از عواملی بود که به او برای ارائه پیشنهادهای بدیع و خلاقانه برای پیشبرد مذاکرات و تنظیم سیاستهای دولت آمریکا در قبال ایران کمک میکرد. تریتا پارسی رئیس نایاک میگوید که سالیوان نقش پلیس بد آمریکا در مذاکرات محرمانه را ایفا میکرد و هرگاه آمریکا میخواست درباره مسئلهای سرسختی نشان دهد، این نقش مشکل را به سالیوان واگذار میکرد.
ریچارد نفیو
نفیو سال 2006 که برای اولین بار به وزارت خارجه آمریکا پیوست، بین 27 تا 29 سال سن داشت. او از این سال تا 2011 در دفتر امنیت بینالمللی و منع گسترش سلاحهای هستهای در وزارت امور خارجه آمریکا خدمت میکرد و در این جایگاه بخشی از تیمی بود که به تصویب 4 قطعنامه (1797، 1747، 1803، 1929) در شورای امنیت علیه ایران کمک کرد.
او سال 2013 به تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا پیوست و سرپرستی کارشناسان مسائل تحریمی در این تیم را به عهده گرفت.از نفیو به جهت نقشی که در طراحی شبکه تحریمها علیه ایران داشته به عنوان یکی از اصلیترین معماران تحریمها ضد ایران یاد میشود.
درباره این مقام سابق آمریکایی به واسطه سابقه امنیتی زیادش اطلاعات شخصی چندانی در دست نیست، اما به قرینه سال فارغالتحصیلی او در مقطع کارشناسی میتوان حدس زد که او اکنون باید 39 تا 40 سال سن داشته باشد. در معرفینامه کتاب «هنر تحریمها» اثر نفیو که سال 2017 به چاپ رسید نوشته شده که او به مدت 10 سال مسئولیت امور ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید را به عهده داشته است. نفیو بین سالهای 2008 تا 2011 مسئول تیم خاورمیانه و اداره امنیت بینالملل و منع گسترش سلاحهای هستهای در وزارت خارجه آمریکا بوده است.
بن رودز
«بن رودز» ژانویه سال 2009 هنگامی که تنها 32 سال سن داشت به عنوان معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در کاخ سفید منصوب شد و در سالهای بعد به یکی از اصلیترین طراحان سیاست خارجی دولت اوباما به ویژه در قبال ایران لقب گرفت. نیویورکتایمز در مقالهای جنجالی با عنوان «داستاننویس بلندپروازی که معلم سیاست خارجی اوباما شد» به شرح زندگی او و نحوه اثرگذاری او بر سیاست خارجی دولت آمریکا پرداخته است.
نیویورکتایمز در این مقاله نوشته رودز وظایف مختلفی در قبال ایران داشته؛ او علاوه بر کمک به تنظیم روایتهای منعکسشده در رسانهها درباره توافق هستهای تعیینکننده راهبردهای دولت اوباما درباره این توافق بوده است. ساموئلز، نویسنده مقاله نیویورکتایمز نوشته «سناریوی مذاکرات در اتاق جنگ بن رودز نوشته میشد و توسط تیم خبرنگاران و نمایندگان مطبوعاتی کاخ سفید منتشر میشد.»
تری زوپلات، یکی از اعضای تیم امنیت ملی کاخ سفید درباره رودز میگوید: «او هر روز 12 کار انجام میدهد و همه این کارها را بهتر از کسانی که عهدهدار این مسئولیتها هستند انجام میدهد.