تحلیل‌ها از سفر آبه به تهران/دیدار آبه با رهبر ایران سرنوشت‌ساز خواهد بود
سردبیر واشنگتن اگزمینر، با تاکید بر غیرقابل قبول بودن تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ایران را ملتی مغرور دانست که در مقابل تحریم‌ها سر خم نمی‌کنند.
ایلنا: هوگو گوردون سردبیر کنونی واشنگتن اگزمینر، و سردبیر سابق پایگاه اینترنتی کنگره آمریکا (هیل) است. وی نظرات خود را در مورد سیاست خارجی ترامپ و تصمیات دولت آمریکا علیه ایران مطرح کرد.
تنش‌های میان ایران و آمریکا جدید نیست
گوردون در مورد اختلاف میان ایران و آمریکا گفت: ببینید من چیز جدیدی در تنش‌های میان ایران و آمریکا مشاهده نمی‌کنم، چهل سال است که اختلاف میان ایران و آمریکا وجود دارد. در واقع ترامپ با روی کار آمدنش شروع به افزایش تهدید و فشار بر ایران کرد و با خروج از برجام، تحریم‌ها را بر ایران تحمیل کرد. چیزی که مشخص است، آسیبی است که این تحریم‌ها به اقتصاد یک کشور وارد می‌کند. دولت آمریکا نه تنها خود بر اقتصاد ایران فشار وارد می‌کند بلکه از تمام جهان می‌خواهد با این سیاست همراه شوند.
دیدار آبه با رهبر ایران سرنوشت‌ساز خواهد بود / حاضرم قسم بخورم که ترامپ نمی‌خواهد جنگ دیگری را در خاورمیانه آغاز کند! اروپا نمی‌تواند میان ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند
وی در ادامه در مورد تاکید ایران بر اجرای تعهدات اروپا گفت: آمریکا در تهدید‌های خود جدی است. تهدید کرده است یا تجارت با ایران را انتخاب کنید یا تجارت با آمریکا را. حتی اخیرا آب پاکی را روی دستان اروپایی‌ها ریخت و گفت اگر ایران را انتخاب کردید، دیگر با تجارت آمریکا به طور کامل خداحافظی کنید. ایران راه دور زدن تحریم را بلد است
این تحلیل‌گر سیاسی در ادامه بر موثر نبودن تحریم‌های آمریکا علیه ایران اشاره کرد و در این باره گفت: تحریم‌های اقتصادی تا این لحظه نتوانسته‌است باعث شود ایران تسلیم شود. ایران در گذشته هم توان کنار آمدن و دور زدن تحریم‌ها را داشته است. مذاکره در شرایط فعلی بی‌فایده است / ترامپ برای آغاز مذاکره باید تحریم‌ها را بردارد
وی درباره احتمال مذاکره میان ایران و آمریکا گفت: مذاکره در شرایط فعلی بی‌فایده است. ترامپ از مذاکره صحبت می‌کند، اما هدف خوبی از مذاکره با ایران ندارد. ترامپ نمی‌خواهد به منافع ایران احترام بگذارد و می‌خواهد ایران را کشوری کند که تسلیم خواسته‌هایش است.
گوردون تاکید کرد: در واقع اگر ترامپ می‌خواهد حسن نیت خود را نشان دهد، برای مذاکره با ایران ابتدا لازم است که تحریم‌ها را بردارد تا از این طریق هم حسن نیت خود را نشان دهد، هم اینکه اعتماد سران ایران را به خود جلب کند. اتهامات ترامپ علیه ایران غیرقابل قبول است
وی در ادامه اتهامات ترامپ علیه ایران را بی‌اساس خواند و گفت: قابل قبول نیست ملتی مانند ایران که به تاریخ خواد افتخار می‌کنند را به عنوان دشمن بدانیم و این اتهامات را علیه آنها مطرح کنیم. ایران ملتی مغرور دارد که در مقابل تحریم‌ها سرخم نمی‌کند /ترامپ نمی‌تواند شکست را بپذیرد
گوردون همچنین در ادامه به سرافرازی ملت ایران اشاره کرد و در این باره گفت: ملت ایران ملتی با غرور است. ملتی با احساسات ناسیونالیستی است که به گذشته خود افتخار می‌کند. در طول تاریخ هرگز ندیدیم ایران تسلیم شود. آنها بارها بر این موضوع تاکید کردند؛ بنابراین ترامپ نمی‌تواند از این طریق به اهداف خود برسد.
وی همچنین در مورد پیش‌بینی خود از ادامه سیاست‌های ترامپ در مورد ایران گفت: ترامپ نمی‌تواند شکست را بپذیرد از سویی دیگر به جنگ اقتصادی عقیده دارد و به دنبال جنگ نظامی با ایران نیست؛ بنابراین هر لحظه بر فشار بر ایران اضافه می‌کند.
سردبیر واشنگتن اگزمینر، در ادامه در مورد اینکه آیا ترامپ به دنبال جنگ با ایران است یا خیر گفت: من حاضرم قسم بخورم که ترامپ نمی‌خواهد یک جنگ دیگر را در خاورمیانه آغاز کند. ترامپ می‌داند این جنگ چه عواقبی دارد و نمی‌خواهد وارد درگیری با ایران شود. دیدار شینزوآبه با رهبر ایران سرنوشت‌ساز خواهد بود
وی در ادامه در مورد راهکار ترامپ برای مقابله با جنگ با ایران گفت: ترامپ اکنون خواهان میانجیگری کشورهای مختلف برای حل مشکل ایران و آمریکا شده است. ژاپن کشوری است که گویا برای حل مشکلات ایران و آمریکا مصمم است و می‌خواهد از رابطه خود با ایران استفاده کند. نخست وزیر ژاپن قرار است با بالاترین مقام ایرانی یعنی رهبر ایران صحبت کند تا بتواند نظرات آمریکا را به وی ابلاغ کند بنابراین دیدار شینزوآبه با رهبر ایران دیداری مهم است.
زارع: ذوق زدگی‌ها از سفر واسطه‌های آمریکا ناشی از نادیده‌گرفتن تجربه تلخ برجام است
دبیرکل جمعیت رهپویان گفت: متأسفانه شاهد این هستیم که برخی مقامات در دولت و رسانه های حامی آنها از سفر مقامات ژاپن و آلمان ذوق زده شده اند و بی صبرانه درانتظار این سفرها برای میانجیگری بین ایران و آمریکا هستند.
حجّت‌الاسلام بهزاد زارع، دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی در گفتوگو با خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری فارس با اشاره به سفر نخست وزیر ژاپن و وزیر خارجه آلمان به تهران گفت: متأسفانه شاهد این هستیم که برخی مقامات در دولت و رسانه های حامی آنها از این سفرها ذوق زده شده اند وبی صبرانه درانتظار سفر مقامات ژاپن و آلمان برای میانجیگری بین ایران و آمریکا هستند.
وی با بیان اینکه این رفتار، علاوه بر اینکه خلاف اصول سیاست خارجی ماست، خلاف عقل و منطق است، افزود: سیاست خارجی ما، مبتنی بر ۳ اصل عزت، حکمت، و مصلحت است و چنین واکنشی مغایر با این اصول است. همچنین خلاف عقل و منطق است چرا که مفهوم این رفتار، نادیده گرفتن تجارب خود این آقایان است.
دبیرکل جمعیت رهپویان، تجربه برجام را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: دستگاه دیپلماسی که در فرآیند بی‌نتیجه برجام، آزموده را دوباره آزمودند، چه نتیجه‌ای به‌دست آورده‌اند؟ آیا نباید این دوستانف حداقل به محصول تجربه خودشان اکتفاکنند؟
زارع با بیان اینکه آمریکا به دنبال تعامل با ما نیست، بلکه به دنبال نابودی ایران است، تصریح کرد: آمریکاییها جز به تسلیم محض ملّت ایران، رضایت نخواهند داد. مضافاً اینکه روزگاری ما تسلیم محض هم بودیم اما آنها قانع نشدند.
وی در همین زمینه، دوران قبل از انقلاب را مورد اشاره قرار داد و گفت: در آن دوران، با اینکه همه کشور دربست در دست آمریکا وانگلیس بود، امّا مگر آنها راضی می‌شدند؟!
فعّال سیاسی اصول‌گرا، با اشاره به سابقه حضور هزاران مستشار آمریکایی در ایران، خاطرنشان کرد: این مستشاران، حقوق و فوق حقوق از دولت وقت ایران دریافت می‌کردند، امّا با این وجود، در فیش‌های حقوقی‌شان ستونی بنام حق توحّش وجود داشت؛ بدین معنی که آنها دارند افرادی وحشی را تحمّل می‌کنند!
زارع ادامه داد: درهمین ایّام، اوج سیطره آمریکاییها، قانون کاپیتولاسیون را به ملّت ما تحمیل کردند و بعد از پیروزی انقلاب هم در تمام توطئه‌های داخلی و منطقه ای که علیه ملّت ایران شکل گرفت؛ اعم از درگیری‌های قومی، ترورها، کودتاها، جنگ هشت ساله و... با آمریّت و محوریت آمریکا بوده است.
وی با بیان اینکه بزرگواران دولت فعلی تمام این تجارب را نادیده گرفتند و نصایح حکیمانه رهبر معظّم انقلاب که مبتنی بر همین حقیقت بود را نادیده گرفتند، خاطرنشان کرد: با همین نادیده‌گرفتن‌ها، مذاکراتی انجام دادند که به برجام ختم شد و فرجام برجام هم به اعتراف خود آقایان تقریباً هیچ شد و بیش از ۶ سال است کشور و تمام ظرفیت‌های نظام را معطل کرده‌اند و اکنون معلوم نیست با چه منطق و رویی چشم امید به مذاکره مجدد دارند.
دبیرکل جمعیت رهپویان ادامه داد: جریان رسانه ای دولت با چه استدلالی برای آمدن آلمانی‌ها و ژاپنی‌ها ذوق می‌کنند و هزینه‌های این تجربه تلخ ملّت در گذشته رانادیده می‌گیرند؟
زارع با اشاره به سازوکار مالی موسوم به اینستکس گفت: حتی اگر ایران پای هیچ مذاکره ای نمی‌رفت و هیچ توافقی را نمی‌پذیرفت و حتی اگر به دنبال تولید سلاح اتمی هم می‌رفت و به قول خودشان اجماع جهانی علیه ایران شکل می‌گرفت، باز هم بر اساس مقررات و قوانین مسلّم بین‌المللی، باید در تحریم ایران، غذا و دارو را مستثنی می‌کردند، امّا اروپایی‌ها بیش از یک سال است که دولت و ملت ایران را معطل یک سازوکار مالی برای تحویل دادن غذا و دارو به ایران کرده اند.
وی با بیان اینکه اینستکس در اصل، وظیفه بدیهی آنها در قبال ملت ایران بوده است، اظهار داشت: در حالی که ایران، برجام را با همه ملزوماتش پذیرفته و پایبندی خود را هم بارها اعلام کرده و توسط دستگاه‌های نظارتی سازمان ملل، از جمله آژانس، راستی آزمایی و تایید شده، حتّی حاضر به انجام وظایف و تعهد روشن خود نیز نیستند.
زارع ادامه داد: راه برون رفت از مشکلات را امام عزیز ترسیم کردند و رهبر معظّم انقلاب بر آن تأکید دارند و بخوبی هم در میدان عمل تجربه شده است. با این وجود، چرا ما باید مسیر روشن را رها کنیم و تسلیم زورگویی نظام سلطه شویم؟
دبیرکل جمعیت رهپویان با بیان اینکه رهبر معظّم انقلاب در سالگرد رحلت امام برای چندمین بار فرمودند که هزینه های مقاومت بسیار کمتر از هزینه‌های پذیرش ذلّت است، تصریح کرد: برخی رفتارها از سوی دولتمردان ما، نه‌تنها ناقض آرمانهای انقلاب است، بلکه خلاف عقلانیت و منطق است.
سلیمی نمین: هدف «آبه» از سفر به ایران میانجیگری میان تهران و واشنگتن نیست
کارشناس مسائل سیاسی گفت: احتمال پادرمیانی نخست‌وزیر ژاپن بین ایران و آمریکا بسیار ضعیف است، زیرا اولین شرط تهران برای گفتوگو با واشنگتن بازگشت به برجام است.
گروه سیاسی خبرگزاری فارس؛ رضا اعرابی ـ «یوشیهیده سوگا» سخنگوی دولت ژاپن در جمع خبرنگاران درباره سفر آتی «آبه شینزو» نخست‌وزیر ژاپن به تهران گفت که آبه سفر سه روزه خود را روز ۱۲ ژوئن (۱۲ خردادماه) به امید کاهش تنش‌ها میان واشنگتن و تهران آغاز می‌کند.
این روزها با نزدیکی به سفر نخست وزیر سرزمین آفتاب تابان به تهران افکار عمومی درگیر علل و عوامل این رخداد شده است. برای این سفر دو نظر در متن اصلی قرار دارد. برخی کارشناسان معتقدند حضور آبه در ایران به منظور رایزنی برای بهبود روابط تهران ـ واشنگتن است و بالاترین مقام سیاسی ژاپن به منظور دلالی برای دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا وارد ایران می‌شود.
اما در مقابل برخی دیگر از کارشناسان روابط بین الملل نیز معتقدند قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران پس از انقلاب اسلامی، چشم بادامی‌ها را مُجاب کرده است تا پس از ۴۰ سال، نخست وزیر خود را راهی غرب آسیا به مرکزیت ایران کنند. برای فهم این منظور به سراغ عباس سلیمی نمین کارشناس مسائل سیاسی و مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ معاصر ایران برویم.
سلیمی نمین معتقد است حضور شینزو آبه در کشورمان ربطی به مسائل و مناقشات ایران و آمریکا ندارد بلکه ژاپنی ها هم مانند بسیاری از قدرت‌های اقتصادی دنیا همچون چین و هند به اضمحلال نظام تک قطبی در دنیا باور پیدا کرده‌اند و سعی دارند روابط خود را با قدرت‌هایی چون ایران افزایش دهند.
به نظر شما حضور نخست وزیر ژاپن در تهران مرتبط با دلالی برای رئیس‌جمهور آمریکا است؟ یا باید با نگاه راهبردی تری به موضوع نگاه کنیم تا بتوانیم محور‌های این سفر را بهتر متوجه شویم؟
سلیمی نمین: در مورد دلایل حضور بالاترین مقام ژاپنی به کشورمان نظرات متعددی مطرح می‌شود. برخی سعی می‌کنند این سفر بسیار مهم را به پادرمیانی ژاپن در ارتباط با گفتوگو میان ایران با آمریکا تفسیر کنند. اما این احتمال بسیار ضعیف است؛ چراکه اولین شرط ایران برای گفتوگو با هیأت حاکمه کنونی آمریکا بازگشت (ایالات متحده) به برجام است.
اما این بازگشت برای ترامپ یک خودکشی سیاسی خواهد بود و هرگز رئیس جمهور آمریکا این موضوع را نخواهد پذیرفت و متقابلا ایران هم از این ابتدایی‌ترین شرط خود مبنی بر بازگشت آمریکا به برجام عدول نخواهد کرد. در این باره باید گفت همه جریانات سیاسی و همچنین دولت ایران، اولین شرطشان را این موضوع می‌دانند که آمریکا به برجام برگردد.
کار بسیار غلطی است؛ کشوری که مذاکرات چندساله را پشت سر گذاشته است و نتیجه این مذاکرات چندین ساله را زیر پایش گذاشته وارد مذاکره شود.
مذاکره در صورتی ممکن است که آمریکا به این خطای فاحش یعنی خروج از برجام پایان دهد و رفتارش را اصلاح کند تا مقداری بشود به او اعتماد کرد؛ بنابراین هم ژاپنی‌ها و هم همه سیاستمداران می‌دانند، تحقق شرط اولیه ایران برای ترامپ یعنی شکست قطعی او در انتخابات آینده آمریکا.
بازگشت امریکا به برجام یعنی اینکه ترامپ بپذیرد که یک کار غلطی را مرتکب شده و نشان می‌دهد چنین کاری یک شکست است و انتهای آن شکست قطعی ترامپ در انتخابات خواهد بود.
همه این دلایل نشان می‌دهد احتمال میانجیگری ژاپن بسیار کم خواهد بود.
واقعاً برای میانجیگری نیاز به حضور بالاترین مقام یک کشور هست؟ عموماً در سطح بین الملل از سیاستمداران رده پایین برای میانجیگری استفاده می‌شود نه بالاترین مقام سیاسی آن کشور؟
سلیمی نمین: اگر ژاپن قصد میانجیگری داشت، یک مقام در سطح پایین را به ایران اعزام می‌کرد، اخیراً از طرف کشور عُمان یک پیکی به ایران آمد که حتی در حد وزیر خارجه این کشور هم نبود، ضمن اینکه ایران پاسخ مکتوب به این پیام داد، اما وی توقف بسیار کوتاهی داشته و سریعاً هم کشور را ترک کرده است. لذا کسی که می‌خواهد میانجیگری کند توقف چندساعته دارد و صرفا وقتی که پیامش را مبادله کرد، آن کشور را ترک می‌کند.
هیچ‌کدام از این مختصات در سفر آقای آبه نیست. آقای «آبه» بالاترین مقامی است که پس از انقلاب اسلامی از سوی ژاپن به ایران می‌آید. اقامت چند روزه در ایران دارد و علائم بسیار مثبتی از روابط با ایران دارد؛ درخواست ملاقات با رهبری داده و رهبری هم از این مسئله استقبال می‌کند.
بنابراین بر این اساس دلایل دیگری پشت این قضیه می‌بینم، هرچند ژاپن خیلی مایل نیست خود را به صورت مستقیم با آمریکا درگیر کند اما به نظر ، ژاپنی‌ها این مطلب را به خوبی احساس می‌کنند که اولا؛ جهان به سمت نظام چندقطبی می‌رود و نظام فعلی بر اساس جهان تک‌قطبی که آمریکاییها آن را دنبال می‌کنند به‌طور قطع شکست می‌خورد.
ژاپن مایل است که در تحولات جهانی نقش خودش را ارتقا دهد. به خصوص با توجه به رقابت‌هایی که با چین دارد و شاهد است که چین هم دارد موقعیت‌های خود را در نظام چندقطبی ارتقا می‌دهد و لذا ژاپن هم به دنبال چنین کاری است.
ثانیاً؛ امنیت خلیج فارس برای ژاپن حائز اهمیت است زیرا در اقتصادش تأثیر دارد. لذا نماینده ژاپن به کشوری سفر می‌کند که نقش او در آرامش خلیج فارس بسیار تعیین‌کننده است و تا به امروز نیز این موضوع را ثابت کرده است.
ثالثاً؛ ژاپنی‌ها به دنبال این هستند که ارتباطشان با ایران را ارتقا دهند. ایران در خلیج فارس و منطقه توانسته بسیاری از سیاست‌های آمریکایی را خنثی کند و ارتباط با ایران یعنی تأثیرگذاری و نقش‌آفرینی در منطقه غرب آسیا، لذا فکر می‌کنم ژاپنی‌ها اهداف بلندتری را در این سفر دنبال می‌کنند تا اینکه برای ترامپ که در میان سیاستمداران جهان خیلی اعتباری ندارد، دلالی کنند. مختصات این سفر نشان می‌دهد اهداف ژاپنی‌ها بسیار بالاتر است.
چند درصد این احتمال وجود دارد که ژاپن در این سفر به دنبال افزایش مشارکت و نقش آفرینی خود در جهان باشد؟
سلیمی نمین: همه تحلیل‌گران سیاسی معتقدند که ایران در آینده هم در منطقه و هم در جهان نقش تعیین‌کننده‌ای تری خواهد داشت؛ وقتی جهان چندقطبی شود طبیعتا ترکیب شورای امنیت هم تغییر خواهد کرد و افزایش خواهد یافت. ژاپن چگونه می‌تواند این احتمال را برای خودش قوت ببخشد که عضو دائم شورای امنیت شود. ژاپن دارای ظرفیت لازم برای این کار هست.
ژاپن برای برداشت گام‌های بلندی سیاسی خود در آینده نیاز به ارتباط با ایران و تقویت این ارتباط دارد. کسی که سفر چندروزه به تهران دارد و درخواست ملاقات با رهبری را می‌دهد می‌خواهد پیوندهای خودش با ایران را تقویت کند.
به نظر عاقلانه نیست ژاپن از چین و هند عقب بیفتد، هند دارد موقعیت خودش را برای عضویت دائم در شورای امنیت تقویت می‌کند و تحرکات سیاسی تعیین‌کننده دارد. لذا اگر ژاپن قصد میانجیگری بین ایران و آمریکا را داشت در حد مدیرکل وزارت خارجه‌اش را به ایران می‌فرستاد، نه بالاترین مقام ژاپن.
ابراز امیدواری دیپلمات آمریکایی نسبت به سفر «آبه شینزو به تهران»
سفیر آمریکا در ژاپن ضمن ابراز امیدواری به سفر «آبه شینزو» به تهران گفت که واشنگتن اعتماد زیادی به نخست وزیر ژاپن دارد. سفیر آمریکا در ژاپن با استقبال از سفر «آبه شینزو» نخست وزیر ژاپن به ایران گفت، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اعتماد زیادی به نخست وزیر ژاپن دارد و واشنگتن امیدوار است که او تعامل سازنده‌ای داشته باشد که منجر به پیشرفت شود.
«ویلیام هاگرتی» سفیر آمریکا در ژاپن سه شنبه در مصاحبه اختصاصی با روزنامه «ژاپن تایمز» قبل سفر سه روزه آبه شینزو به ایران گفت: «آبه شینزو دسترسی دیپلماتیک منحصر به فردی به رهبری ایران دارد و ما از گفتگوی آبه با ایرانیان احساس راحتی می‌کنیم و امیدواریم که او تعامل سازنده‌ای داشته باشد که منجر به پیشرفت شود.»
مقام‌های ژاپنی اعلام کرده‌اند هدف اصلی آبه شینزو در سفر به تهران کاهش تنش و جلوگیری از درگیری نظامی بین ایران و آمریکاست.
در حالی که برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند آبه در سفر به تهران به دنبال میانجیگری بین ایران و آمریکاست، یک دیپلمات ژاپنی سه شنبه در تهران تصریح کرد که آبه در این سفر به دنبال میانجیگری بین ایران و آمریکا نیست و صرفا به دنبال تعمیق روابط و دوستی دوجانبه بین ایران و ژاپن است. (جزئیات بیشتر)
این در حالی است که آبه و دونالد ترامپ سه‌شنبه مکالمه تلفنی 20 دقیقه‌ای درمورد ایران و سفر برنامه‌ریزی شده نخست وزیر ژاپن به تهران داشتند.
دیپلمات آمریکایی در ادامه این گفتوگو در زمینه احتمال تحویل پیام ترامپ به مقام‌های ارشد ایران از سوی آبه، با خودداری از هرگونه اظهارنظری در این زمینه تنها به ذکر این جمله بسنده کرد: «نمی‌خواهم به جزئیات این گفت‌وگوها (بین آبه و ترامپ) بپردازم ... من می‌خواهم این مسئله را به عهده نخست‌وزیر ژاپن بگذارم. طی دو سال حضورم در ژاپن شاهد مهارت‌های دیپلماتیک بسیاری از او بوده‌ام. آبه شینزو می‌داند که چگونه مذاکرات را مدیریت کند.»
ویلیام هاگرتی در خاتمه اظهار داشت : «می‌دانم که نخست وزیر و ژاپن رابطه بسیار حسنه‌ای با ایران دارند، بنابراین شاهد خواهیم بود که چه اتفاقی می‌افتد. نخست وزیر ژاپن با من در مورد این مسئله صحبت کرده و من به شدت بر این باورم که ایران می‌خواهد گفتوگو کند. در صورت تمایل ایران به گفتوگو، ما نیز مایل به گفتوگو هستیم.»
آبه سفر سه روزه خود را روز 12 ژوئن (22 خردادماه) به امید کاهش تنش‌ها میان واشنگتن و تهران آغاز می‌کند. ژاپن از بزرگترین خریداران نفت ایران است و یکی از هشت کشوری بود که به مدت 6 ماه از آمریکا برای ادامه خرید نفت و میعانات گازی ایران معافیت گرفته بود.
دونالد ترامپ اوایل ماه میلادی از تمدید معافیت‌ها برای واردات نفت از ایران خودداری و اعلام کرد که سیاست به صفر رساندن درآمدهای نفتی ایران را در چارچوب اعمال فشار حداکثری در پیش گرفته است.
گمانه زنی‌ها درباره اهداف نخست‌وزیر ژاپن از سفر به تهران
چهارشنبه و پنجشنبه روزهایی است که می تواند دورنمای منافع اقتصادی گسترده ژاپن را در منطقه خلیج فارس ترسیم کند؛ در مقابل، می‌تواند عزم مسئولان دولتی ایران را در صیانت از منافع بلندمدت ملی کشور نشان دهد. فردا؛ پایان گمانه زنی‌ها درباره اهداف نخست‌وزیر ژاپن از سفر به تهران
حوزه دولت خبرگزاری فارس؛ زینب رازدشت ـ سفر شینزو آبه به تهران، اولین سفر یک نخست‌وزیر ژاپنی به ایران طی 41 سال گذشته به شمار می‌رود. این سفر روز چهارشنبه آغاز می‌شود و دو روز به طول خواهد انجامید.
آبه در حالی به تهران می‌آید که پیش از این در توکیو با «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا درباره مسأله ایران دیدار و رایزنی کرده بود. همین موضوع سبب شده است تا گمانه زنی‌ها درباره میانجیگری آبه میان تهران و واشنگتن شده باشد. همچنین برخی مدعی هستند که آبه حامل پیام ترامپ برای رهبران ایران است.
البته سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی درباره شایعات مربوط به میانجیگری توکیو در روابط بین تهران و واشنگتن گفت: از واژه «میانجیگری» استفاده نمی‌کنم ولی آماده شنیدن نقطه نظرات دوستانمان هستیم.
علی ربیعی سخنگوی دولت هم برای رفع شبهات، مطلبی در صفحه شخصی خود در توییتر منتشر کرد. او با اشاره به سفر آبه شینزو نخست وزیر ژاپن به ایران گفت: این سفر در چارچوب روابط سنتی و دیرینه دو کشور و در جهت توسعه روابط دوجانبه و گفتگوهای مورد علاقه طرفین انجام می شود.
شاید انتظار بی‌موردی نبود که سخنگوی دولت در این توییت، اطلاعات و جزئیات بیشتری را از سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران منتشر و حتی سیاست های دولت را در این سفر اعلام می کرد، اما وی ظاهراً بنابر مصلحت‌ها و یا حتی توصیه‌هایی ترجیح داده است که روشن‌تر از این درباره این سفر اطلاع رسانی نکند.
به‌نظر می رسد سفر فردای «آبه» از ۲ جهت حائز اهمیت است؛ اول اینکه این اولین سفر یک نخست‌وزیر ژاپن از سال 1357 و زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران است. همچنین این سفر در برهه‌ای حساس و در زمان افزایش خصومت‌های واشنگتن علیه تهران انجام می‌شود.
این نکته قابل ذکر است که ژاپن یکی از هشت کشوری بوده که در سال 2018 به مدت 180 روز از تحریم‌های آمریکا علیه واردات نفت از ایران معاف شد؛ این دوره 180 روزه دوم، ماه مه 2019 به پایان رسیده است.
اینکه ممکن است یک مقام خارجی، حامل پیام ویژه‌ای از طرف آمریکاییها برای همتایان ایرانی خود باشد، اتفاق جدیدی نیست و نخستین بار هم نیست که در این باره شایعاتی عمدتاً از خارج به داخل کشور القا می‌شود، اما مهم آن است که در صورت صحت چنین گمانه‌زنی‌هایی، جمهوری اسلامی ایران بر اساس حفظ منافع خود و با توجه به سه رویکرد عزت، حکمت و مصلحت به صورت طبیعی بررسی و پاسخ مقتضی ارائه کند.
تجربه نشان داده است که آمریکاییها از مذاکره به‌دنبال توافق با ایران نیستند،
از این رو سفر از نخست‌وزیر ژاپن به ایران نباید انتظار حل چالش‌های اساسی میان تهران و واشنگتن را داشت، به همین ترتیب، دیدار نخست‌وزیر ژاپن با مقام معظم رهبری هم امری عادی و بر اساس پروتکل و در چارچوب روال همیشگی سفر سران کشورها به ایران انجام می پذیرد.
مقام معظم رهبری با همه رؤسای دولت ها دیدار دارند و این مورد نیز استثنا نیست. سفر نخست وزیر ژاپن به ایران در قالب معادلات و مراودات دو جانبه و تقویت آن صورت می‌پذیرد؛ ضمن اینکه منافع حاصل از گسترش روابط فیمابین امری دو طرفه است؛ به‌ویژه که دولت ژاپن نیازمند بهره‌مندی از امکانات و منابع منطقه ای غرب آسیا و خلیج فارس است.
بنابراین اگر آبه شینزو پیامی هم برای مقامات کشورمان داشته باشد، بیشتر به نظر می‌رسد ناشی از نگرانی از منافع کشور متبوعش است، تا حل چالش ایران و آمریکا؛ چرا که حدود ۸۰ درصد اقتصاد ژاپن با کشورهای خلیج فارس پیش می‌رود.
نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که امسال نود و نهمین سالگرد روابط دوجانبه ایران و ژاپن است و با توجه به حجم بالای منافع این کشور در منطقه خلیج فارس جا دارد، رسانه‌ها با تبیین سقف انتظارات ایران از ژاپن، مطالبه‌گر بازگشت منافع کشورمان باشند.
چهارشنبه و پنجشنبه روزهایی است که می تواند دورنمای منافع اقتصادی گسترده ژاپن را در منطقه خلیج فارس ترسیم کند. در مقابل، می‌تواند همت و عزم مسئولان ارشد ایران را در صیانت از منافع ملی بلندمدت کشورمان نشان دهد.